Theo kết luận thanh tra mới ban hành của Thanh tra Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội về chính sách giảm nghèo từ tháng 7 đến tháng 9/2020 tại 4 tỉnh/thành là Hà Nội, Hưng Yên, Gia Lai, Đồng Nai cho thấy, hầu hết các tỉnh, thành chưa rà soát hộ nghèo, cận nghèo thường xuyên theo quy định.

Tình trạng này dẫn đến có những hộ gia đình gặp khó khăn đột xuất, hoặc phát sinh nhân khẩu nhưng không được đưa vào danh sách để được hỗ trợ. Ngoài ra, việc chi trả kinh phí hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo khi triển khai gói an sinh xã hội 62.000 tỷ đồng qua thanh tra cũng phát hiện nhiều sai sót. 

Một số địa phương còn triển khai chậm, thậm chí chi trả chưa đầy đủ mức hỗ trợ theo quy định, gây thiệt thòi với đối tượng thụ hưởng. Trong khi đó, theo quy định, mỗi nhân khẩu thuộc hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ 250.000 đồng mỗi tháng, liên tiếp trong 3 tháng và nhận một lần. 

Qua rà soát hơn 6.600 hộ nghèo, cận nghèo tại 4 tỉnh nêu trên, Thanh tra Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội xác định 2.350 hộ không đủ điều kiện thụ hưởng chính sách.

Cụ thể, tại Hà Nội, thanh tra Bộ này đã xác minh 4.263 hộ nghèo và cận nghèo thuộc huyện Phú Xuyên, phát hiện 125 hộ không đảm bảo điều kiện thuộc hộ nghèo, 1.894 hộ không đảm bảo thuộc hộ cận nghèo.

Đáng chú ý, đối với cấp xã tại Hà Nội chưa kịp thời gửi thông báo đến cơ quan bảo hiểm xã hội hộ thoát nghèo, hộ thoát cận nghèo, để cơ quan bảo hiểm xã hội biết được sự thay đổi về số lượng thành viên, từ đó dừng cấp thẻ bảo hiểm y tế.

Ngoài ra, hàng quý, chưa lập danh sách hỗ trợ tiền điện đối với với các hộ nghèo gửi Uỷ ban nhân dân huyện theo quy định. Do đó, Thanh tra Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội yêu cầu Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện Phú Xuyên tổ chức rút kinh nghiệm và khắc phục thiếu sót, chỉ đạo các xã thu hồi nộp ngân sách Nhà nước số tiền đã chi hỗ trợ Covid-19 đối với hộ không đủ điều kiện thuộc hộ nghèo, cận nghèo.

Tại Hưng Yên, đã thanh tra tổng cộng 1.293 hộ nghèo và cận nghèo ở huyện Văn Giang, xác định có 168 hộ không đủ điều kiện công nhận. Ngược lại, 14 hộ khó khăn nhưng không được xét để thụ hưởng chính sách.

Tại tỉnh Gia Lai, thanh tra rà soát các hộ nghèo, cận nghèo thuộc huyện Chư Prông. Tại đây, thanh tra xác định 64/627 hộ nghèo, cận nghèo không đủ điều kiện là hộ nghèo, cận nghèo. 

Trong khi đó, có 30 hộ đủ điều kiện hưởng chính sách hỗ trợ tiền do Covid-19 nhưng chưa được nhận tiền. Ngược lại, có 10 hộ không đủ điều kiện nhận hỗ trợ nhưng vẫn có trong danh sách hỗ trợ, với số tiền hơn 11 triệu đồng.

Tại huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai, chính quyền đã hoàn thành chi trả tiền hỗ trợ khó khăn do Covid-19 cho 1.491 người thuộc hộ nghèo, cận nghèo với số tiền hơn 1,1 tỷ đồng từ cuối tháng 5. Thanh tra Bộ đã thanh tra tổng cộng 459 hộ nghèo và cận nghèo, qua đó xác định có 99 hộ không đủ điều kiện thụ hưởng chính sách.

Từ kết quả thanh tra, Thanh tra Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho rằng, việc một số địa phương xác định hộ nghèo, cận nghèo không đúng điều kiện đã ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân. Đặc biệt, với việc chi hỗ trợ sai dẫn đến tình trạng thất thoát ngân sách Nhà nước.

Do đó, cơ quan thanh tra kiến nghị lãnh đạo các tỉnh, thành trên kiểm điểm rút kinh nghiệm, thu hồi, nộp lại ngân sách Nhà nước số tiền đã chi sai quy định.