TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
Hàng loạt sai phạm trong quản lý đất đai tại Hà Nội
Thanh tra Chính phủ đã phát hiện khá nhiều sai phạm của UBND thành phố Hà Nội và các đơn vị thuộc quyền
Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng đối với UBND thành phố Hà Nội.
Trong số những nội dung thanh tra như quản lý tài sản, thu chi ngân sách, đất đai, nhà cửa…, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện khá nhiều sai phạm của UBND thành phố Hà Nội và các đơn vị thuộc quyền, đặc biệt là trong lĩnh vực quản lý và sử dụng đất đai.
Theo cơ quan thanh tra, qua kiểm tra thực tế đã nhận thấy một số dự án vi phạm quy hoạch sử dụng đất, sử dụng đất sai mục đích, có dự án sau khi được giao đất, chậm triển khai trên 24 tháng, đồng thời vi phạm quy hoạch, xây dựng trái phép nhưng chưa được các cơ quan chức năng xử lý triệt để.
Việc thành phố giao chủ đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất đã giải phóng mặt bằng thông qua hình thức tổ chức lựa chọn chủ đầu tư là chưa đảm bảo chặt chẽ theo quy định của Luật Đất đai và nghị định của Chính phủ.
Đơn cử như việc ngày 1/10/2012, thành phố ban hành Quyết định 6683 cho UBND xã Mỹ Đình, huyện Từ Liêm thuê 10.224 m2 đất để xây dựng khu thương mại Mỹ Đình là trái với quy định của Luật Đất đai.
Ngoài ra, thành phố đã ban hành quyết định giao đất tại một số dự án nhưng chậm tính tiền sử dụng đất, ký hợp đồng thuê đất, chậm bàn giao đất trên thực địa. Nhiều tổ chức sử dụng đất từ trước Luật Đất đai 2003 không có giấy tờ về sử dụng đất, chưa được công nhận quyền sử dụng đất…
Việc quản lý, sử dụng nhà, đất của Công ty Bảo hiểm Hà Nội và việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình tại 15C Trần Khánh Dư, phường Phan Chu Trinh có sai phạm cần phải xem xét, xử lý…
Trong công tác thu hồi, bồi thường và giải phóng mặt bằng, Thanh tra Chính phủ kết luận, tiến độ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng diễn ra tại các dự án còn quá chậm, riêng năm 2011 có 291 dự án đã có quyết định thu hồi đất nhưng chậm hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng hoặc chưa triển khai, 6 tháng đầu năm 2014 có tới 131/137 dự án chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng…
Trên địa bàn huyện Từ Liêm còn tồn tại cơ chế đặc thù trong chính sách bồi thường, tái định cư tại các dự án, tạo nên tính không công bằng, minh bạch, theo đó phần diện tích đất 5% của các hộ đang sử dụng được trực tiếp nhận tiền bồi thường mà theo quy định của phapsl uật thì không được bồi thường loại đất này.
Đặc biệt, trong quản lý đất công, Thanh tra Chính phủ phát hiện tại quận Cầu Giấy, huyện Từ Liêm (cũ) công tác quản lý đất công còn thiếu chặt chẽ, thiếu công khai, minh bạch như: không có hồ sơ địa chính, không có sổ cập nhật biến động đất công theo quy định của pháp luật đất đai; lấn chiếm đất công, xây dựng trái phép; cho thuê trái phép; bồi thường đất, tài sản trên đất công; hợp thức hóa hồ sơ để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng chưa được xử lý…
Tại Công ty TNHH Một thành viên Đầu tư và Phát triển nông thôn, Thanh tra Chính phủ phát hiện tình trạng sử dụng đất sai mục đích, xây dựng công trình trái phép trên đất nhận khoán, mua bán chuyển nhượng trái pháp luật, lấn chiếm, tranh chấp đất đai đang tiền ẩn những mâu thuẫn phức tạp.
Bên cạnh đó, Thanh Tra Chính phủ cũng chỉ ra, ngày 21/10/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 134 về việc tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật đất đai của các tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, theo đó, thành phố có trách nhiệm rà soát, kiểm tra, xử lý vi phạm, đồng thời giải quyết dứt điểm tình trạng tranh chấp sử dụng đất giữa các tổ chức với cá nhân. Kết quả phải được gửi về Bộ Tài nguyên và Môi trường trước ngày 30/10/2011 để tổng hợp báo cáo Thủ tướng, nhưng việc thực hiện cho đến nay vẫn chưa hoàn thành dứt điểm…
Trong đầu tư dự án, đầu tư xây dựng công trình giao thông, hạ tầng đô thị, Thanh tra Chính phủ phát hiện, công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc của các cơ quan nhà nước đối với các dự án chưa thường xuyên; một số chủ đầu tư triển khai đền bù giải phóng mặt bằng, ký hộp đồng thuê đất, bàn giao đất dự án tại thực địa chậm hoặc thiếu năng lực tài chính dẫn đến dự án chậm triển khai, việc xử lý các đơn vị này chưa triệt để.
Một số chủ đầu tư chưa tuân thủ nghiêm túc quy định của Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu như lựa chọn nhà thầu, trình tự đánh giá hồ sơ dự thầu, đăng tải thông báo đơn vị trúng thầu. Công tác quản lý dự án, giám sát tiến độ của một số chủ đầu tư đối với nhà thầu chưa thường xuyên, dẫn tới nhiều dự án thi công chậm so với tiến độ phê duyệt, phải điều chỉnh lại tổng mức đầu tư, làm tăng vốn ngân sách.
Với những sai phạm nói trên, Thanh tra Chính phủ yêu cầu thành phố Hà Nội có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục kịp thời.
Theo đó, về quản lý tài chính, thành phố cần chỉ đạo Sở Tài chính, các cơ quan, đơn vị thụ hưởng ngân sách nhà nước, các doanh nghiệp nhà nước thực hiện nghiêm công khai, minh bạch tài chính, tài sản, chế độ, định mức, tiêu chuẩn và thực hiện chế độ báo cáo theo đúng quy định của nhà nước. Chỉ đạo Cục thuế thành phố khẩn trương thu hồi số tiền nợ đọng và tiền phạt chậm nộp của các chủ đầu tư, xem xét, xử lý phạt chậm nộp đối với các trường hợp chậm nộp tiền thuê nhà, đảm bảo đúng quy định của pháp luật.
Về quản lý đất đai, Thanh tra Chính phủ yêu cầu, việc giao đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế phải thông qua đấu giá đất hoặc đấu thầu dự án theo quy định của pháp luật, đảm bảo tính công khai minh bạch, tránh thất thu cho ngân sách nhà nước.
Hà Nội phải chỉ đạo các cơ quan chức năng tổ chức rà soát và có biện pháp xử lý đối với các chủ đầu tư đang sử dụng đất nhưng chưa hoàn thiện hồ sơ, chưa ký hợp đồng thuê đất hoặc chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính; rà soát lại các dự án chậm triển khai, sử dụng đất sai mục đích, sai quy hoạch, không có khả năng thực hiện, thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai.
Thanh tra Chính phủ yêu cầu thành phố Hà Nội chỉ đạo các quận, huyện, thị xã rà soát lại tình hình quản lý, sử dụng đất công trên địa bàn, hoàn thiện hồ sơ địa chính, hồ sơ quản lý đất công…
Về quản lý các dự án đầu tư, Thanh tra Chính phủ yêu cầu giảm thiểu các dự án không triển khai, chậm triển khai đang tồn tại như hiện nay; xử lý nghiêm các chủ đầu tư không thực hiện báo cáo giám sát đánh giá đầu tư.
Trong số những nội dung thanh tra như quản lý tài sản, thu chi ngân sách, đất đai, nhà cửa…, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện khá nhiều sai phạm của UBND thành phố Hà Nội và các đơn vị thuộc quyền, đặc biệt là trong lĩnh vực quản lý và sử dụng đất đai.
Theo cơ quan thanh tra, qua kiểm tra thực tế đã nhận thấy một số dự án vi phạm quy hoạch sử dụng đất, sử dụng đất sai mục đích, có dự án sau khi được giao đất, chậm triển khai trên 24 tháng, đồng thời vi phạm quy hoạch, xây dựng trái phép nhưng chưa được các cơ quan chức năng xử lý triệt để.
Việc thành phố giao chủ đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất đã giải phóng mặt bằng thông qua hình thức tổ chức lựa chọn chủ đầu tư là chưa đảm bảo chặt chẽ theo quy định của Luật Đất đai và nghị định của Chính phủ.
Đơn cử như việc ngày 1/10/2012, thành phố ban hành Quyết định 6683 cho UBND xã Mỹ Đình, huyện Từ Liêm thuê 10.224 m2 đất để xây dựng khu thương mại Mỹ Đình là trái với quy định của Luật Đất đai.
Ngoài ra, thành phố đã ban hành quyết định giao đất tại một số dự án nhưng chậm tính tiền sử dụng đất, ký hợp đồng thuê đất, chậm bàn giao đất trên thực địa. Nhiều tổ chức sử dụng đất từ trước Luật Đất đai 2003 không có giấy tờ về sử dụng đất, chưa được công nhận quyền sử dụng đất…
Việc quản lý, sử dụng nhà, đất của Công ty Bảo hiểm Hà Nội và việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình tại 15C Trần Khánh Dư, phường Phan Chu Trinh có sai phạm cần phải xem xét, xử lý…
Trong công tác thu hồi, bồi thường và giải phóng mặt bằng, Thanh tra Chính phủ kết luận, tiến độ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng diễn ra tại các dự án còn quá chậm, riêng năm 2011 có 291 dự án đã có quyết định thu hồi đất nhưng chậm hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng hoặc chưa triển khai, 6 tháng đầu năm 2014 có tới 131/137 dự án chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng…
Trên địa bàn huyện Từ Liêm còn tồn tại cơ chế đặc thù trong chính sách bồi thường, tái định cư tại các dự án, tạo nên tính không công bằng, minh bạch, theo đó phần diện tích đất 5% của các hộ đang sử dụng được trực tiếp nhận tiền bồi thường mà theo quy định của phapsl uật thì không được bồi thường loại đất này.
Đặc biệt, trong quản lý đất công, Thanh tra Chính phủ phát hiện tại quận Cầu Giấy, huyện Từ Liêm (cũ) công tác quản lý đất công còn thiếu chặt chẽ, thiếu công khai, minh bạch như: không có hồ sơ địa chính, không có sổ cập nhật biến động đất công theo quy định của pháp luật đất đai; lấn chiếm đất công, xây dựng trái phép; cho thuê trái phép; bồi thường đất, tài sản trên đất công; hợp thức hóa hồ sơ để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng chưa được xử lý…
Tại Công ty TNHH Một thành viên Đầu tư và Phát triển nông thôn, Thanh tra Chính phủ phát hiện tình trạng sử dụng đất sai mục đích, xây dựng công trình trái phép trên đất nhận khoán, mua bán chuyển nhượng trái pháp luật, lấn chiếm, tranh chấp đất đai đang tiền ẩn những mâu thuẫn phức tạp.
Bên cạnh đó, Thanh Tra Chính phủ cũng chỉ ra, ngày 21/10/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 134 về việc tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật đất đai của các tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, theo đó, thành phố có trách nhiệm rà soát, kiểm tra, xử lý vi phạm, đồng thời giải quyết dứt điểm tình trạng tranh chấp sử dụng đất giữa các tổ chức với cá nhân. Kết quả phải được gửi về Bộ Tài nguyên và Môi trường trước ngày 30/10/2011 để tổng hợp báo cáo Thủ tướng, nhưng việc thực hiện cho đến nay vẫn chưa hoàn thành dứt điểm…
Trong đầu tư dự án, đầu tư xây dựng công trình giao thông, hạ tầng đô thị, Thanh tra Chính phủ phát hiện, công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc của các cơ quan nhà nước đối với các dự án chưa thường xuyên; một số chủ đầu tư triển khai đền bù giải phóng mặt bằng, ký hộp đồng thuê đất, bàn giao đất dự án tại thực địa chậm hoặc thiếu năng lực tài chính dẫn đến dự án chậm triển khai, việc xử lý các đơn vị này chưa triệt để.
Một số chủ đầu tư chưa tuân thủ nghiêm túc quy định của Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu như lựa chọn nhà thầu, trình tự đánh giá hồ sơ dự thầu, đăng tải thông báo đơn vị trúng thầu. Công tác quản lý dự án, giám sát tiến độ của một số chủ đầu tư đối với nhà thầu chưa thường xuyên, dẫn tới nhiều dự án thi công chậm so với tiến độ phê duyệt, phải điều chỉnh lại tổng mức đầu tư, làm tăng vốn ngân sách.
Với những sai phạm nói trên, Thanh tra Chính phủ yêu cầu thành phố Hà Nội có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục kịp thời.
Theo đó, về quản lý tài chính, thành phố cần chỉ đạo Sở Tài chính, các cơ quan, đơn vị thụ hưởng ngân sách nhà nước, các doanh nghiệp nhà nước thực hiện nghiêm công khai, minh bạch tài chính, tài sản, chế độ, định mức, tiêu chuẩn và thực hiện chế độ báo cáo theo đúng quy định của nhà nước. Chỉ đạo Cục thuế thành phố khẩn trương thu hồi số tiền nợ đọng và tiền phạt chậm nộp của các chủ đầu tư, xem xét, xử lý phạt chậm nộp đối với các trường hợp chậm nộp tiền thuê nhà, đảm bảo đúng quy định của pháp luật.
Về quản lý đất đai, Thanh tra Chính phủ yêu cầu, việc giao đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế phải thông qua đấu giá đất hoặc đấu thầu dự án theo quy định của pháp luật, đảm bảo tính công khai minh bạch, tránh thất thu cho ngân sách nhà nước.
Hà Nội phải chỉ đạo các cơ quan chức năng tổ chức rà soát và có biện pháp xử lý đối với các chủ đầu tư đang sử dụng đất nhưng chưa hoàn thiện hồ sơ, chưa ký hợp đồng thuê đất hoặc chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính; rà soát lại các dự án chậm triển khai, sử dụng đất sai mục đích, sai quy hoạch, không có khả năng thực hiện, thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai.
Thanh tra Chính phủ yêu cầu thành phố Hà Nội chỉ đạo các quận, huyện, thị xã rà soát lại tình hình quản lý, sử dụng đất công trên địa bàn, hoàn thiện hồ sơ địa chính, hồ sơ quản lý đất công…
Về quản lý các dự án đầu tư, Thanh tra Chính phủ yêu cầu giảm thiểu các dự án không triển khai, chậm triển khai đang tồn tại như hiện nay; xử lý nghiêm các chủ đầu tư không thực hiện báo cáo giám sát đánh giá đầu tư.
