Kiến trúc sư Nguyễn Nga, người đồng thời là Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Đầu tư bảo tồn phát triển cầu Long Biên, mới đây đã chính thức đưa ra đề xuất về việc đầu tư bảo tồn cầu Long Biên theo hình thức hợp tác công tư (PPP).

Cụ thể, Công ty Cổ phần Đầu tư bảo tồn phát triển cầu Long Biên, vừa được chính thức thành lập cuối năm 2013, sẽ đảm nhận công việc này trên cơ sở vốn ODA của Chính phủ Pháp và vốn đối ứng của công ty.

Công ty này cho biết đã ký kết việc cải tạo cầu Long Biên với tập đoàn Eiffage (doanh nghiệp hàng đầu thế giới về những công trình cầu thép), trong đó công ty Dayde et Pille đã xây dựng cầu Long Biên là công ty con của tập đoàn này.

Công ty Cổ phần Đầu tư bảo tồn phát triển cầu Long Biên được giới thiệu là "một tổ hợp đầu tư quy tụ các tập đoàn lớn Việt Nam và Pháp có đủ năng lực tài chính và công nghệ để đầu tư và khai thác cầu Long Biên theo hình thức PPP, một hình thức đã được áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới và đang được Chính phủ Việt Nam khuyến khích".

Trước việc Bộ Giao thông Vận tải mới có văn bản lấy ý kiến các bộ liên quan và UBND thành phố Hà Nội về 3 phương án xây mới và di dời cầu Long Biên, kiến trúc sư Nguyễn Nga nói phương án tháo dỡ cầu Long Biên đã được Bộ đề xuất từ cách đây nhiều năm, với tư duy là cầu Long Biên là cây cầu của thực dân để khai thác thuộc địa, nên cần tháo dỡ để thay thế bằng cây cầu mới.

Tuy nhiên, "nếu không có sự nhìn nhận của toàn dân về tính biểu tượng và tính lịch sử của cây cầu Long Biên qua hai kỳ lễ hội cầu Long Biên năm 2009 và 2010, thì cây cầu đã bị “bán sắt vụn” rồi. Ngày nay, Bộ Giao thông Vận tải đề xuất lại phương án tháo dỡ 9 nhịp cầu nguyên thủy, di dời xuống bãi giữa sông Hồng gọi là để “bảo tồn” thay vì “bán sắt vụn”, bà Nga nhận xét.

Theo chuyên gia này, Chính phủ Pháp đã đề xuất tài trợ 60 triệu Euro để cải tạo nguyên trạng cây cầu Long Biên thành di tích văn hóa - lịch sử của Hà Nội từ 10 năm nay, nhưng Bộ Giao thông Vận tải chỉ muốn sử dụng cầu Long Biên như một cầy cầu giao thông công dụng, và "cũng có ý kiến cho rằng 60 triệu Euro (tương đương 1.800 tỷ đồng) chỉ đủ để cải tạo theo cách làm quốc tế chứ không đủ để cải tạo theo cách làm của Việt Nam, vì thế phía Việt Nam đã bỏ qua đề xuất của Chính phủ Pháp", vẫn theo bà Nga.

Chuyên gia này cũng đề xuất rằng cần giữ nguyên 9 nhịp cầu nguyên thủy và cải tạo theo phương pháp cũ đinh tán ri-vê để triển lãm 2 đầu tàu hơi nước, biết những toa xe tàu cũ thành các quán café và nhà hàng, được đặt trên một nền kính trong veo để thấy được tất cả mố trụ cầu cũ, đường ray xe lửa cũ cũng như sông Hồng chảy bên dưới.

Đồng thời, đúc mới 10 nhịp cầu đã bị phá bởi chiến tranh để hoàn chỉnh cây cầu về thiết kế nguyên bản năm 1902. Trên 10 nhịp cầu mới sẽ tổ chức một cuộc thi quốc tế về ý tưởng kiến trúc để thực hiện một Bảo tàng Ký ức Cầu Long Biên. Bảo tàng này đề xuất được thực hiện bằng kính dựa trên khung thép của cầu Long Biên nguyên thủy và dùng năng lượng xanh từ mặt trời, từ gió và dòng sông.

"Để hiện thực hóa dự án này, kinh phí sẽ không quá 2.500 tỷ đồng và đang được triển khai để sử dụng nguồn vốn ODA Chính phủ Pháp hoặc từ tổ hợp đầu tư Pháp - Việt, hoàn toàn không sử dụng ngân sách nhà nước. Thời gian thực hiện tối đa là 3 năm và có thể bắt đầu cải tạo ngay cả khi tàu hỏa và xe máy chưa được chuyển sang cầu khác", bà cho biết.