Một Tập đoàn Trung Quốc đang áp dụng chiến lược "bắt đáy" trong ngành công nghiệp năng lượng mới

Đầu năm 2024, bối cảnh dư thừa công suất bao trùm toàn bộ lĩnh vực năng lượng mới: từ sa thải, giảm lương đến cạnh tranh giá cả xuất hiện ở hầu hết ngành công nghiệp như quang điện, lưu trữ năng lượng, pin lithium và phương tiện năng lượng mới (NEV). Nhiều công ty lâu đời dần thu hẹp quy mô, trong khi startup non trẻ tích cực theo đuổi biện pháp cắt giảm chi phí, một số công ty tham gia xuyên ngành thậm chí đã rời khỏi thị trường, theo KrASIA.

Trong bối cảnh đó, Sany Group, một cái tên mới gia nhập ngành, đã mở rộng hoạt động theo hướng ngược lại xu hướng hiện hành, kiên trì bám sát chiến lược bất chấp nhiều đối thủ cạnh tranh trực tiếp đang dần rút lui. Trước đó, Sany (thành lập năm 1989) được biết tới là thương hiệu hàng đầu về sản xuất thiết bị hạng nặng ở Trung Quốc, theo bảng xếp hạng 2000 công ty lớn nhất thế giới của Forbes năm 2021.

Dù vướng phải kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, giai đoạn hai của dự án tấm silicon đơn tinh thể siêu mỏng của Sany Silicon Energy ở Sóc Châu vẫn tiến hành rầm rộ. Ngoài ra, trong khi một số nhà máy pin lithium ngừng hoạt động và sa thải công nhân ngay từ đầu năm, Sany Lithium Energy vẫn tiếp tục tích cực tuyển dụng nhân tài thông qua nhiều kênh khác nhau.

Vào cuối tháng 1 năm nay, ông Xiang Wenbo, Chủ tịch luân phiên của Sany Group, khẳng định với giới truyền thông rằng trong lĩnh vực năng lượng mới, thà phạm sai lầm còn hơn bỏ lỡ, nhấn mạnh công ty có khả năng chấp nhận rủi ro và sẵn sàng mạo hiểm. Xuyên suốt cuộc phỏng vấn, ông giữ vững lập trường “tinh thần phiêu lưu” là phẩm chất cơ bản của doanh nhân thời đại mới.

Động lực đằng sau đột phá của Sany Group là lĩnh vực năng lượng mới bùng nổ trong hai năm qua. Danh mục sản phẩm năng lượng mới của Sany không chỉ bao gồm quang điện, pin lithium và lưu trữ năng lượng mà còn có năng lượng gió, năng lượng hydro và một số phương tiện sử dụng năng lượng mới.

Đằng sau chiến lược toàn diện là tầm nhìn vĩ mô của Tập đoàn nhằm biến năng lượng mới thành lĩnh vực kinh doanh trọng điểm và đạt được bước nhảy vọt lên con số nghìn tỷ USD về giá trị thị trường.

Bản chất mang tính chu kỳ của ngành cho thấy, để tận dụng tối đa vốn và thu được cổ tức, người ta phải đạt được đỉnh cao và vượt qua được thời kỳ chạm đáy. Đằng sau chiến lược mở rộng đi ngược xu hướng thị trường hiện hành, đại gia Trung Quốc tận dụng sự suy thoái để “bắt đáy” một cách cơ hội các nguồn tài nguyên năng lượng mới.

ĐẶT CƯỢC VÀO NĂNG LƯỢNG MỚI

Tập đoàn Sany bắt đầu tham gia vào lĩnh vực khi triển khai khai thác năng lượng gió. Năm 2013, như một phần của chiến lược tái cấu trúc Sany Heavy Industry, công ty con Sany Electric chủ yếu sản xuất tua bin gió, trang trại gió và nhà máy quang điện, đã đổi tên thành Sany Heavy Energy. Sau một thời gian ngủ đông, Sany Heavy Energy tận dụng nhu cầu bùng nổ năng lượng gió trong giai đoạn 2018 - 2020, nhanh chóng vươn lên trở thành top 5 nhà sản xuất tuabin gió hàng đầu Trung Quốc và gia nhập thị trường cổ phiếu hạng A vào năm 2022.

Thị trường năng lượng gió trong nước vốn khắc nghiệt đã đón nhận Sany Heavy Energy, công ty nhanh chóng nổi lên như đối thủ đáng gờm, thường đặt giá thầu ở mức thấp kỷ lục trong các cuộc đấu thầu dự án. Tăng trưởng mạnh mẽ đã đưa thương hiệu Sany từ vạch xuất phát lên vị trí dẫn đầu, đánh dấu màn chào sân ấn tượng trong lĩnh vực năng lượng mới.

Trên đà thành công, Tập đoàn Sany tiến hành đa dạng hóa sang nhiều hoạt động kinh doanh khác. Tháng 8/2022, Sany Hydrogen thành lập, tập trung vào nghiên cứu & phát triển (R&D), kinh doanh và xây dựng hệ thống sản xuất hydro và hydro hóa. Theo ông Zhu Weiqiang, Giám đốc Viện Năng lượng thuộc Sany Heavy Industry, điện khí hóa và nhiên liệu hydro đại diện cho chiến lược chuyển đổi chính của Sany.

Đồng thời, tháng 8/2022, Sany Lithium Energy chính thức đăng ký kinh doanh và Sany Heavy Industry nắm giữ cổ phần kiểm soát chủ yếu. Hoạt động cốt lõi của công ty bao gồm R&D, sản xuất và bán thiết bị trao đổi pin, hệ thống pin cũng như trạm lưu trữ năng lượng, đánh dấu sự gia nhập của Sany vào lĩnh vực lưu trữ năng lượng và pin lithium.

Tháng 5/2023, Sany hé lộ kế hoạch chinh phục ngành quang điện bằng một bài đăng trên tài khoản WeChat chính thức. Theo thông báo, Sany Silicon Energy, đơn vị hàng đầu thúc đẩy các nỗ lực quang điện của Tập đoàn Sany, đã xây dựng thành công chuỗi công nghiệp tích hợp đầy đủ với khả năng sản xuất sản phẩm quang điện lên tới 10 gigawatt. 

Trong hai năm qua, nhiều doanh nghiệp hàng đầu Trung Quốc bao gồm Midea và Geely, đã theo đuổi kế hoạch mở rộng xuyên ngành sang lĩnh vực năng lượng mới nhằm tạo ra đường cong tăng trưởng thứ hai. Tuy nhiên, những công ty như Sany Group dám tham gia đồng thời vào nhiều thị trường năng lượng mới thực sự rất hiếm.

Quang điện và pin lithium thuộc nhóm công nghiệp nặng, cần nguồn vốn đáng kể để xây dựng năng lực, thường yêu cầu công ty mẹ “rót tiền” liên tục trong giai đoạn đầu. Vì vậy, nhằm ngăn chặn bất kỳ đơn vị nào sử dụng quá mức vốn, Sany Group đã thực hiện phân bổ tài sản rõ ràng: bốn mảng kinh doanh mới nổi — gió, mặt trời, hydro và lưu trữ năng lượng — mỗi mảng đều thuộc về ba công ty niêm yết dưới sự bảo trợ của Tập đoàn.

Sany Lithium Energy, nền tảng lưu trữ năng lượng và pin lithium, thuộc sở hữu của Sany Heavy Industry; Sany Heavy Energy giám sát hoạt động kinh doanh năng lượng gió. Sany Silicon Energy và Sany Hydrogen trực thuộc Sany International, lần lượt quản lý lĩnh vực quang điện và năng lượng hydro.

TÁO BẠO TRONG HOẠCH ĐỊNH, THẬN TRỌNG TRONG TIẾN BỘ

So với các startup bắt đầu từ vạch xuất phát, việc có được hậu thuẫn của một Tập đoàn hùng mạnh chắc chắn tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển trong hoạt động kinh doanh năng lượng mới của Sany. Sany Lithium Energy, Sany Silicon Energy và Sany Hydrogen nhanh chóng thiết lập năng lực sản xuất và ứng dụng trong nhiều trường hợp khác nhau như trạm thay pin hay trạm tiếp nhiên liệu hydro.

Hoạt động kinh doanh năng lượng gió, các dự án lưu trữ năng lượng và quang điện mới bổ sung gần đây cũng cho thấy tín hiệu khả quan nhất định. Bộ phận năng lượng gió của Sany Heavy Energy chủ yếu phục vụ khách hàng doanh nghiệp, thuộc sở hữu nhà nước, đồng thời là khách hàng của các sản phẩm lưu trữ năng lượng và quang điện tập trung. Hơn nữa, bản thân Tập đoàn cũng đang phát triển dự án nhà máy điện gió và quang điện quy mô lớn, cho phép “tiêu thu nội bộ” nhiều sản phẩm.

Sany International, công ty con của Tập đoàn Sany, cũng sản xuất thiết bị pin lithium và sở hữu khả năng phục vụ toàn diện cho dây chuyền sản xuất pin. Theo 36Kr, hơn 40 đơn vị thiết bị trong dây chuyền sản xuất pin lithium 3 GWh đầu tiên của Sany Lithium Energy được Sany International phát triển độc lập.

Từ sức mạnh tổng hợp, liên kết chặt chẽ giữa thượng nguồn và hạ nguồn, Tập đoàn Sany đã đạt được một số thành tích đáng nể ở bốn hoạt động kinh doanh mới nổi về gió, mặt trời, hydro và lưu trữ năng lượng. Tuy nhiên, so với mục tiêu đầy tham vọng là trở thành số một Trung Quốc về năng lượng mới, bước đi hiện tại của Sany có vẻ khá thận trọng.

Về lĩnh vực kinh doanh quang điện, Sany Silicon Energy ban đầu xây dựng dây chuyền thí điểm với công suất 500 MW cho toàn bộ chuỗi và chỉ bắt đầu sản xuất quy mô lớn sau khi thử nghiệm thành công. Tuy nhiên, công suất tích hợp 10 gigawatt hiện tại của công ty vẫn còn khá khiêm tốn so với một số đối thủ cùng ngành. Tương tự, cho đến nay, Sany Lithium Energy mới chỉ thiết lập công suất pin lithium 3 GWh, thấp hơn đáng kể so với tốc độ mở rộng thường thấy ​​tại phần lớn nhà máy sản xuất pin trên khắp Trung Quốc.

Một nhà phân tích chuyên về lĩnh vực năng lượng mới nhận định với 36Kr rằng cách tiếp cận thận trọng của Sany bị ảnh hưởng bởi bối cảnh cạnh tranh gay gắt: “Tình trạng dư cung hiện tại đã khiến nhiều nhà sản xuất pin lithium và quang điện gặp khó khăn trong việc tìm kiếm lợi nhuận. Người chơi có năng lực kỹ thuật yếu chịu cảnh lỗ vốn khi giới thiệu sản phẩm mới. Vào thời điểm như vậy, cách tiếp cận của Sany là rất thận trọng”. Từ góc độ khác, nhà phân tích cho rằng chiến lược thận trọng của Tập đoàn Sany có thể nhằm mục đích bảo toàn tài nguyên để mở rộng và bắt kịp trong giai đoạn phát triển tiếp theo của chu kỳ ngành. “Sany Heavy Industry hiện sở hữu gần 20 tỷ RMB (2,7 tỷ USD) dự trữ tiền mặt và tỷ lệ nợ chỉ khoảng 55%. Nguồn tài trợ cho kế hoạch mở rộng trong tương lai không phải vấn đề lớn. Thậm chí, công ty hoàn toàn có thể mua lại một nhà máy sản xuất pin lithium đang gặp khó khăn”, nhà phân tích nói thêm.

Mặc dù hầu hết sáng kiến ​​của Sany không mang tính đột phá, nhưng chiến lược đi ngược xu hướng thị trường và cạnh tranh về giá của Tập đoàn đã thu hút nhiều nhà đầu tư lạc quan. Một số chuyên gia trong ngành suy đoán rằng, với dự trữ tiền mặt và chiến lược khác biệt, Tập đoàn Sany có thể nổi lên như “kẻ huỷ diệt” trong giai đoạn này của chu kỳ ngành. Tuy nhiên, điều cần lưu ý là mặc dù rào cản gia nhập không cao nhưng việc tiếp thu công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực sẽ là thách thức lớn. Thực tế, chỉ những nhà sản xuất hàng đầu mới có thể thu được lợi nhuận ở mức giá hiện hành nhờ lợi thế công nghệ vốn có.

36Kr trước đây đã báo cáo nhiều sự cố trong quá trình xây dựng dự án tại Sany Silicon Energy, cho thấy chuyên môn của Tập đoàn trong lĩnh vực năng lượng mới vẫn cần cải tiến. Một số nhà phân tích cũng chỉ ra rằng, trong khi quá trình chuyển đổi từ máy móc kỹ thuật sang sản xuất tuabin gió tương đối đơn giản, thì quang điện, lưu trữ năng lượng và pin lithium thuộc danh mục điện tử công suất lớn, quá trình chuyển đổi khó khăn hơn rất nhiều, tạo áp lực đối với Sany khi chinh phục mục tiêu dẫn đầu.

Về phía Tập đoàn, với chuyên môn trong việc điều hướng chu kỳ ngành và nguồn lực phong phú từ hoạt động kinh doanh cốt lõi, chiến lược mở rộng trong thời kỳ suy thoái nhằm thu lợi nhuận có vẻ là phương án khả thi. Tuy nhiên, để đạt được tầm nhìn to lớn và đảm bảo vị trí dẫn đầu sẽ cần nỗ lực lớn hơn nhiều so với những gì công ty đang duy trì.