Ba năm liền hụt thu từ doanh nghiệp, cơ sở nào để 2020 tăng thu?

Năm 2019 thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh tại 3 khu vực doanh nghiệp đều không đạt dự toán, hụt thu khoảng 23 nghìn tỷ đồng.

Thông tin trên được Uỷ ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội nhấn mạnh tại báo cáo thẩm tra về tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2019, dự toán ngân sách nhà nước và phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2020.

Dẫn báo cáo của Chính phủ, cơ quan thẩm tra cho biết tổng thu ngân sách cả năm 2019 ước vượt 46 nghìn tỷ đồng (tăng 3,3% so với dự toán), tỷ lệ huy động vào ngân sách nhà nước đạt 23,7%GDP.

Theo cơ quan thẩm tra thì đây là một kết quả đáng ghi nhận, là năm thứ tư liên tiếp thu ngân sách nhà nước vượt dự toán, trong đó thu ngân sách Trung ương cũng là năm thứ hai vượt dự toán.

Tuy nhiên, qua báo cáo của Chính phủ và kết quả giám sát tại một số địa phương, Ủy ban thẩm tra nhận thấy còn nổi lên một số vấn đề, trong đó có thu từ các khu vực kinh tế.

Cụ thể, thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh tại 3 khu vực doanh nghiệp đều không đạt dự toán, hụt thu khoảng 23 nghìn tỷ đồng.

Cơ quan thẩm tra nhấn mạnh, đây là năm thứ 3 liên tiếp thu từ các khu vực trên không đạt dự toán, mặc dù số thu giao đã giảm so với 3 năm trước. Điều này cho thấy tình hình sản xuất, kinh doanh vẫn còn nhiều khó khăn.

Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị cần tiếp tục đánh giá tác động của những chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển doanh nghiệp hiện nay, nghiên cứu, đề xuất những giải pháp mới để thúc đẩy phát triển mạnh mẽ, chất lượng, hiệu quả hơn đối với sản xuất, kinh doanh trong nước, góp phần bảo đảm thu ngân sách nhà nước ngày càng vững chắc hơn từ các khu vực kinh tế.

Cũng liên quan đến cơ cấu thu nội địa, Kiểm toán Nhà nước trong báo cáo mới phát hành cũng nhấn mạnh trong cơ cấu thu nội địa thu từ 3 khu vực kinh tế là các khoản thu nhưng thực tế đều không đạt dự toán giao nhiều năm nay.

Báo cáo này nhắc lại kết quả của từng năm: năm 2017 thu từ khu vực doanh nghiệp nhà nước ước thực hiện chỉ đạt 98,6% so với dự toán; từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài 85,6%; từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh 93,1%. Năm 2018 lần lượt là 91,9 % - 83,6% - 96,2%.  Năm 2019 là 94,1% - 95,9% - 98,1%.

Chính phủ đã đánh giá nguyên nhân không đạt dự toán của 3 khu vực kinh tế chủ yếu là do việc giao dự toán thường cao hơn khả năng thực hiện, tình hình sản xuất kinh doanh của một số doanh nghiệp đóng góp số thu lớn gặp khó khăn....

Nhưng năm 2020 dự toán thu 3 khu vực này dự kiến tăng không nhỏ. Thu từ doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp ngoài quốc tăng tương ứng là 6,3%, 11,6%, 14,3% so với ước thực hiện năm 2019.

Kiểm toán Nhà nước cho rằng Chính phủ cần phân tích đánh giá kỹ tình hình bối cảnh kinh tế cũng như ảnh hưởng của cơ chế, chính sách để dự báo nguồn thu cho phù hợp từ 3 khu vực kinh tế này trong năm 2020.

Uỷ ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cũng đề nghị cân nhắc cơ sở mức tăng thu từ ba khu vực doanh nghiệp, khi mà những năm qua thu từ cả 3 lĩnh vực này ở nhiều địa phương đều không đạt chỉ tiêu đề ra.