Hà Nội ngày nay vẫn còn nhiều chợ, ngày nào cũng họp chứ không cần  đến phiên mới đông kẻ bán người mua. Chưa kể những năm gần đây lại xuất hiện thêm hàng loạt siêu thị hiện đại với vô số mặt hàng nội, ngoại.

Chợ không thiếu vậy mà vài năm gần  đây lại xuất hiện thêm một chợ nữa, mỗi tuần chỉ có một phiên ở ngõ 67/12 Tô Ngọc Vân, Tây Hồ, Hà Nội. Hàng hóa của người bán trong chợ được bày trên chiếc bàn nhỏ, tùy theo lượng hàng hóa mà người ta thuê một hoặc hai bàn.

Khách hàng cũng như người bán hàng của chợ chủ yếu là người nước ngoài định cư tại Việt Nam, đặc biệt là những người sống quanh khu vực hồ Tây. Họ đến từ nhiều quốc gia khác nhau như Ý, Canada, Australia, Pháp... mãi sau này mới có thêm nhiều người Việt cùng mua bán.

Chợ không chỉ là nơi mua bán

Tên chợ cũng chẳng ai đặt, nhưng mọi người cứ giới thiệu đây là “chợ Tây”. Có điều cả  người bán lẫn người mua là Tây hoặc ta nhưng lúc nào cũng thân thiện trong tiếng nhạc nhẹ du dương y như một phiên chợ vùng cao đầy ắp điệu khèn. Cái thú người dân tộc vùng cao đi chợ cũng na ná như kẻ bán người mua ở phiên chợ này. Họ còn đến đây cùng nhau thưởng thức niềm vui gặp gỡ bạn bè ngày cuối tuần.

Ông David Barna Cohen, chủ gian hàng bánh kếp mới tham gia bán hàng tại khu chợ tỏ ra rất thích không khí nơi đây. Ông là Giám đốc Công ty Vietnam International Products, hàng ngày rất bận rộn nhưng cuối tuần nào ông cũng dành thời gian đến chợ “vừa để thưởng thức âm nhạc trong không khí vui nhộn vừa được làm bánh kếp và gặp gỡ bạn bè, đồng hương”.

Cứ nhìn cách ông chăm chút cho món bánh kếp của mình, chuyện trò với khách thỉnh thoảng thêm vài câu tiếng Việt khá hài hước rồi ngước mắt cười rạng rỡ mới thấy cái sự thích thú của David. Điều này càng khiến cho gian hàng của ông không lúc nào ngớt khách.

Hình như người ta đến phiên chợ này không chỉ để bán, mua mà còn tìm niềm vui đơn giản qua những nét văn hóa quen thuộc xuất hiện trên đất khách: từ những cuốn sách đến những món ăn, uống mang phong vị châu Âu.

Tôi cứ ấn tượng mãi với một bàn hàng của ông Tây gốc Pháp, ông bán các sản phẩm từ châu Phi như xà phòng, tinh dầu, nước hoa. Ông giới thiệu xuất xứ của mặt hàng, công nghệ sản xuất hàng. Tại một quầy hàng, niềm vui đó có khi chỉ là những bộ quần áo cũ được bán đi để phát triển quỹ từ thiện cho những trẻ em khuyết tật và mồ côi Việt Nam.

Chị Janine - người Đức, một thành viên của nhóm bán hàng từ thiện đồng thời là khách hàng thường xuyên của nhiều gian hàng ở chợ phiên chia sẻ: “Tuần nào tôi cũng cùng con trai đến đây để trao đổi sản phẩm. Việc này đã trở thành một phần quen thuộc trong cuộc sống của tôi ở Việt Nam rồi”.

Anh Queentin, một thanh niên gốc Pháp, hào hứng giới thiệu món nước ép trái cây ưa thích của mình: “Đây là thứ tôi thích nhất ở phiên chợ này. Nó được làm từ trái cây tươi của Việt Nam, không chất bảo quản, màu hóa học và được thanh trùng bằng nhiệt”.

Nhiều khách hàng cũng tỏ ra rất yên tâm khi mua sản phẩm ở đây dù một số mặt hàng thực phẩm có giá  khá cao so với thị trường bên ngoài. Đặc biệt, quầy hàng của cậu bé Maxence người Pháp. Mới 8 tuổi, cậu theo bố, mẹ đến Áo, Madagasca và bây giờ là Việt Nam. Cậu đã xin phép bố mẹ được mở một quầy hàng để bán các đồ vật cũ trong nhà và cậu tỏ ra thích thú với những buổi bán hàng giống như một buổi học thêm vậy.

“Những đồ này nhà cháu mua ở Madagasca. Khi về Hà Nội, gia đình không dùng nữa nên cháu mang đến đây để bán cho những ai cần”, Maxence nói. Còn bố mẹ cậu thì phát biểu: “Cháu tự bày biện và bán hàng. Bởi tôi muốn cháu hiểu giá trị của đồng tiền và sức lao động. Số tiền cháu bán được hôm nay, gia đình sẽ góp ý cháu cách quản lý và tiêu hợp lý”.

Còn một bàn nữa của ông Alain Fiorucci, gốc Ý với sản phẩm mật ong. Phiên chợ hôm nay, ông vắng mặt, vợ ông một người Việt Nam nhỏ nhắn đứng bán hàng cho biết  đây là mật ong chính gốc của Mèo Vạc, Hà Giang. Hôm nay, chồng chị đang đi Mèo Vạc lấy hàng nên không đến chợ.

Lý do để sản phẩm này xuống chợ cũng rất ngẫu nhiên, đó là lần chồng chị lên Hà Giang tình cờ gặp một người chuyên nuôi ong lấy mật tại đây. Họ trở thành bạn nhau, sau đó, ông đã chỉ dẫn cho chồng chị biết về mật ong nổi tiếng mà gia đình ông sản xuất. Từ đó chồng chị mang mật ong Mèo Vạc đi quảng bá các nơi và giới thiệu ở đây.

Phiên chợ hiếm có

Đi tìm chủ nhân sáng lập phiên chợ này cũng khá dễ dàng, đó chính là chị Phạm Tuyết Mai cùng chồng là ông Patrice Gautier bác sĩ thú y. Địa điểm của chợ hầu như nằm trong khuôn viên của Công ty Cổ phần Dịch vụ chăn nuôi thú y châu Á (AVELIS) nơi hai vợ chồng đang điều hành.

Vợ chồng chị cho biết, ý tưởng thành lập chợ phiên cuối tuần hình thành nhờ những chuyến đi nghỉ hè của hai vợ chồng đến châu Âu. Cứ một ngày trong một tuần thì có những phiên chợ nông sản của những trang trại hoặc những vườn rau họ mang ra bán. Thường  thì có một nhóm người nhất định họ tụ họp lại và họ mở ra những phiên chợ vào các ngày khác nhau. Đây là sinh hoạt cộng đồng rất ấm cúng mang phong cách Tây mà ở Hà Nội chưa có.

“Hơn nữa, AVELIS lại có những trang trại nuôi gà thả mà sản phẩm của nó không hề chứa kháng sinh nhưng khi đi giao hàng cho các nhà hàng khách sạn thì gặp rất nhiều khó khăn. Khó là do mình không biết cách, chứ không phải do sản phẩm của mình. Vậy thì tại sao mình lại không thành lập chợ để quảng bá giới thiệu, bán sản phẩm của mình?”, ông Patrice Gautier nói.

Đặc điểm và tiêu chí của phiên “chợ Tây” này cũng khá rõ ràng, coi trọng vấn đề an toàn thực phẩm nên những sản phẩm bày bán đều phải qua kiểm tra, phải là sản phẩm chính gốc của Việt Nam có ghi rõ nguồn gốc, xuất xứ của những cơ sở sản xuất uy tín.

Đến với phiên chợ này, khách hàng không phải mặc cả vì giá được niêm yết để bán chứ không nói thách như các chợ khác. Mỗi buổi chợ phiên thứ Bảy, người tham gia bán hàng đều phải đóng tiền thuê mặt bằng, bàn để hàng... đến nay chợ đã có trên ba mươi quầy hàng đủ loại.

Dù địa điểm của chợ diện tích còn nhỏ, mái che tạm nắng mưa kiểu giàn giống như giàn che sân ở các ngôi nhà  Việt Nam, nơi đặt hàng còn đơn giản nhưng với mục đích vừa sinh hoạt cộng đồng vừa trao đổi một số nông sản, thực phẩm thiết yếu mang phong cách kết hợp Đông - Tây đã tạo ra sự thích thú cho những người tham gia phiên chợ.

Vợ chồng chủ nhân phiên chợ mong muốn mở rộng thêm một vài chợ ở những nơi khác trong Thủ đô. Đẩy ước mơ đi xa hơn, một chợ phiên kiểu này ở Bangkok, Thái Lan.