14:56 27/03/2025

Đại học Mỹ công bố vắc xin đa năng chống được nhiều loại ung thư

Mai Anh

Thử nghiệm cho thấy loại vắc xin ung thư mới có hiệu quả chống lại nhiều khối u rắn như các u ác tính, ung thư vú âm tính ba lần, ung thư phổi Lewis và ung thư buồng trứng không thể phẫu thuật…

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Tufts (Mỹ) trên trang web của trường cho biết mới đây đã phát triển một loại vắc xin ung thư mới, được đánh giá là hiệu quả hơn trong việc tăng cường khả năng hệ miễn dịch nhận diện kháng nguyên khối u. Điều này sẽ giúp tạo ra phản ứng mạnh mẽ hơn, hình thành ký ức miễn dịch lâu dài, từ đó ngăn chặn khối u quay trở lại sau khi bị loại bỏ.

Nếu như vắc xin thông thường phải tìm kiếm kháng nguyên cụ thể từ khối u, loại vắc xin mới này hoạt động nhờ vào tìm kiếm hỗn hợp các mảnh protein được tạo ra từ bất kỳ khối u rắn nào.

Thử nghiệm trên động vật cho thấy, vắc xin ung thư mới có hiệu quả chống lại nhiều khối u rắn như các u ác tính, ung thư vú âm tính ba lần, ung thư phổi Lewis và ung thư buồng trứng không thể phẫu thuật.

Nhóm nghiên cứu, đứng đầu là giáo sư về kỹ thuật y sinh Qiaobing Xu và nghiên cứu sinh sau tiến sĩ Yu Zhao phát triển, dựa trên kết quả nghiên cứu trước đó về biểu hiện kháng nguyên đặc hiệu nhằm tăng cường phản ứng miễn dịch. Phương pháp này đã tạo ra các hạt nano lipid mang mRNA vào hệ bạch huyết.

Ông Xu cho biết: “Chúng tôi đã cải tiến thiết kế vắc xin ung thư đáng kể bằng cách làm sao để vắc xin đó có thể áp dụng với bất kỳ khối u rắn nào, ngay cả những khối u không rõ nguồn gốc, mà không cần phải chọn các trình tự mRNA. Sau đó, chúng tôi kết hợp một thành phần khác được gọi là AHPC giúp đưa các mảnh protein từ tế bào ung thư vào với phản ứng miễn dịch”.

Khác với các vắc xin truyền thống được thiết kế để ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus gây ra, vắc xin ung thư hoạt động bằng cách kích thích hệ miễn dịch của cơ thể, giúp cơ thể nhận ra và tấn công các tế bào ung thư.

Không giống như hầu hết vắc xin chống lại tác nhân gây bệnh, vắc xin ung thư mới được thiết kế nhằm loại bỏ bệnh đang xuất hiện trong cơ thể. Hiện nay, thế giới đã có một số vắc xin nhằm mục đích phòng ngừa ung thư nhưng chủ yếu nhắm tới các virus liên quan đến ung thư, chẳng hạn như HPV gây ra ung thư cổ tử cung.

Hiệu lực của vắc xin ung thư mới từ Đại học Tufts sẽ phụ thuộc vào khả năng đưa kháng nguyên từ khối u vào hệ miễn dịch. Thông thường, quá trình thu thập kháng nguyên khối u và đưa chúng tới các tế bào trình diện kháng nguyên – thành phần tế bào quan trọng của hệ thống miễn dịch – thường chậm và kém hiệu quả. 

Vì vậy, nhóm nghiên cứu của Đại học Tufts đã đưa ra phương pháp hai giai đoạn nhằm tăng cường quá trình này. Các phân tử AHPC sẽ được đưa vào cơ thể để đánh dấu các protein khối u, đảm bảo thu thập đủ tất cả các protein này. Các tế bào từ đó sẽ xác định và xử lý protein thành các mảnh để hệ miễn dịch xử lý. Các protein khối u sau đó sẽ được đưa vào các hạt lipid siêu nhỏ - những hạt được thiết kế đặc biệt để di chuyển tới hạch bạch huyết, nơi có nhiều tế bào trình bày kháng nguyên.

“Việc điều trị ung thư luôn cần một phương pháp tiếp cận toàn diện", ông Xu nhấn mạnh. Ông cho biết thêm rằng bổ sung vắc xin ung thư mới này vào quá trình phẫu thuật, hóa trị cùng sử dụng các loại thuốc để tăng cường hoạt động của tế bào có thể giúp bệnh nhân cải thiện và ngăn ngừa tái phát ung thư lâu dài hơn.