Thị trường AI Đông Nam Á sắp đón 60 tỷ USD nhưng startup vẫn "đánh rơi" cơ hội 

Trong khi các công ty lớn nhất thế giới được dự đoán sẽ đầu tư tới 60 tỷ USD trong vài năm tới vào Đông Nam Á, rất ít công ty khởi nghiệp AI trong khu vực cho thấy năng lực đột phá để tận dụng cơ hội từ nguồn tư này. Theo Bloomberg, các nhà đầu tư cũng phân vân việc đặt cược vào các công ty AI trong khu vực vì đa phần đều chưa thể chứng minh tiềm năng thực sự.  

Đầu tư mạo hiểm vào các công ty AI Đông Nam Á trong năm nay đã đạt 1,7 tỷ USD, chiếm chưa đến 10% trên tổng 20 tỷ USD vốn đầu tư mạo hiểm cho toàn bộ khu vực Châu Á-Thái Bình Dương, theo dữ liệu từ Preqin. Chỉ có 122 thỏa thuận đầu tư AI đã được ký kết tại Đông Nam Á trong năm 2024. Một con số khiêm tốn so với tổng số 1.845 thỏa thuận tài trợ của Châu Á - Thái Bình Dương.

Thị trường AI Đông Nam Á – một khu vực công nghệ mới nổi thực tế chưa thể cạnh tranh với Mỹ hay Trung Quốc,... Chính sự hoài nghi của các nhà đầu tư mạo hiểm đối với sáng kiến AI của Đông Nam Á đang đè nặng lên tiềm năng tăng trưởng của toàn bộ lĩnh vực công nghệ khu vực. 

Trên toàn cầu, mặc dù AI hiện là một trong những lĩnh vực hút vốn đầu tư nhiều nhất, nhưng trọng số này tập trung chủ yếu tại Mỹ và Trung Quốc. Dữ liệu của Preqin chỉ ra Mỹ đã thu hút khoảng 68,5 tỷ USD tài trợ AI vào năm 2024, trong khi Trung Quốc chiếm khoảng 11 tỷ USD.

Đông Nam Á với dân số 675 triệu người, hiện đang có hơn 2.000 công ty khởi nghiệp AI, nhiều hơn Hàn Quốc và gần bằng Nhật Bản và Đức, theo một báo cáo của công ty tư vấn công nghệ Access Partnership. Trong đó, Singapore, trung tâm kinh doanh lớn của khu vực, đứng thứ ba trong Chỉ số AI toàn cầu, đạt điểm cao về các chỉ số bao gồm số lượng nhà khoa học AI trên một triệu người.

Ngành công nghiệp đầu tư mạo hiểm tại Đông Nam Á đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng các lối thoái vốn, chủ yếu do sự ảm đạm của thị trường IPO. Theo nghiên cứu từ Google, Temasek Holdings Pte và Bain & Co., nguồn vốn tài trợ tư nhân cho các công ty trong khu vực dự báo sẽ giảm xuống mức thấp kỷ lục, đánh dấu sự chững lại rõ rệt so với đỉnh cao trong thời kỳ đại dịch. Các nhà đầu tư ngày càng thận trọng hơn, dòng vốn ngày càng khan hiếm hơn. 

Tuy nhiên, cũng không thể đánh giá thấp tiềm năng phát triển công nghệ của khu vực, đặc biệt là xu hướng công nghệ AI. Theo một nghiên cứu của Google, Temasek và Bain, nền kinh tế số của hầu hết các quốc gia trong khu vực nhìn chung đang tăng trưởng ở mức hai con số cả về doanh thu và lợi nhuận.

Tầng lớp trung lưu ngày càng tăng, với thu nhập ngày càng được cải thiện và cơ sở người dùng di động và internet mở rộng, Đông Nam Á hiện cũng đang trở thành điểm đến dịch chuyển công nghệ quan trọng của nhiều quốc gia.

Bên cạnh đó, hầu hết quốc gia trong khu vực đều đã phát triển các khung chiến lược phát triển công nghệ cao riêng, bao gồm phát triển AI, đồng thời cùng phối hợp để kết nối phát triển trên toàn khu vực. Đây được coi là những yếu tố quan trọng để Đông Nam Á làm chủ những công nghệ mới trong những năm tới.