Trong trường hợp mức tăng giá đầu vào vượt quá 5%, doanh nghiệp có thể tự động tăng ở ngưỡng này, mức chênh lệch còn lại sẽ do liên bộ Tài chính - Công Thương quyết định sử dụng các biện pháp bình ổn.

Đó là một trong những nội dung quan trọng của dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 84/2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu vừa được Bộ Công Thương hoàn tất.

Theo dự thảo, tại điều 27 quy định về giá bán xăng dầu, Bộ Công Thương đưa ra 3 phương án, trong đó với phương án 1, Bộ đề nghị tăng thời gian điều chỉnh lên 15 ngày (tối thiếu đối với tăng giá và tối đa với giảm giá), thay vì 10 ngày như hiện hành.

Khi các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cơ sở giảm trong phạm vi 6% so với giá bán lẻ hiện hành, thương nhân đầu mối phải giảm giá bán lẻ tương ứng. Trường hợp giá cơ sở giảm trên sáu 6% so với giá bán lẻ hiện hành, sau khi cơ quan có thẩm quyền áp dụng các giải pháp điều tiết về thuế nhập khẩu, quỹ bình ổn... thương nhân đầu mối tiếp tục giảm giá bán lẻ, không hạn chế khoảng thời gian và số lần giảm giá.

Ngược lại, trong trường hợp yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cơ sở tăng trong khoảng 5%, thương nhân được quyền tăng giá bán lẻ tương ứng.

Khi các yếu tố cấu thành làm cho giá cơ sở tăng trên 5% đến 10% so với giá bán lẻ hiện hành, thương nhân đầu mối được quyền tăng giá 5%, cộng thêm 60% phần tăng thêm. 40% còn lại được sử dụng quỹ bình ổn giá để bù đắp. Trường hợp giá cơ sở tăng trên 10%, hoặc việc tăng giá ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân, Nhà nước công bố áp dụng các biện pháp bình ổn giá.

Ở  phương án 2, Bộ Công Thương sẽ cố định mức giá cơ sở của tháng trước làm giá bán lẻ của tháng tiếp theo. Giá cơ sở được tính toán theo giá Platts Singapore (hoặc giá công bố tại sàn giao dịch khác) bình quân 30 ngày. Ngày làm việc đầu tiên của tháng tiếp theo, liên bộ Tài chính - Công Thương sẽ công bố giá bán lẻ tối đa áp dụng trong tháng. Các thương nhân đầu mối có quyền tăng, giảm giá nhưng không vượt quá giá trần do Liên Bộ công bố.

Nếu giá cơ sở vượt quá giá giá bán lẻ hiện hành từ 5% trở lên, sau khi điều chỉnh tăng đến 5%, phần còn lại liên bộ quyết định sử dụng các biện pháp bình ổn theo quy định của pháp luật. Nếu giá cơ sở thấp hơn giá bán lẻ hiện hành từ 5% trở lên, sau khi điều chỉnh giảm đến 5%, phần còn lại liên bộ quyết định trích lập quỹ bình ổn giá hoặc tăng thuế nhập khẩu.

Phương án 3, Bộ Công Thương nêu rõ, mức trần giá bán lẻ cả năm sẽ được công bố tại ngày làm việc đầu tiên của năm. Doanh nghiệp đầu mối tự quyết định giá bán, thời điểm điều chỉnh giá. Định kỳ hằng quý, cơ quan quản lý nhà nước tính toán chênh lệch giữa giá cơ sở với giá bán lẻ quy định. Nếu giá cơ sở vượt mức trần giá bán lẻ thì đoanh nghiệp được sử dụng quỹ bình ổn giá để bù đắp chênh lệch, căn cứ vào hóa đơn bán hàng của mình.

Theo nhiều chuyên gia kinh tế, Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu hiện nay vẫn bộc lộ nhiều bất cập, đặc biệt là cách tính giá cơ sở và giá bán hiện hành với chu kỳ bình quân 30 ngày đã khiến giá xăng dầu trong nước không bắt kịp thế giới.

Được biết, trong ngày 17/5, Hiệp hội Kinh doanh xăng dầu Việt Nam sẽ tổ chức một hội thảo đề bàn về những bất cập của cơ chế, chính sách quản lý hoạt động kinh doanh xăng dầu hiện nay.