Xung đột giữa Nga và Ukraine tiếp tục leo thang những ngày qua sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin hạ lệnh đưa quân đội vào quốc gia láng giềng. Dù ít bị tổn thương hơn so với các công ty châu Âu, doanh nghiệp châu Á cũng không nằm ngoài vòng ảnh hưởng của cuộc xung đột vũ trang này.

Giá dầu tăng cao sẽ ảnh hưởng tới cả doanh nghiệp và người tiêu dùng. Trong khi đó, lạm phát và căng thẳng địa chính trị đe dọa kéo tụt tâm lý đầu tư và nhu cầu đi lại, ngay thời điểm các công ty đang bắt đầu phục hồi sau cuộc khủng hoảng Covid-10.

Dưới đây là 5 mối lo từ cuộc khủng hoảng Nga – Ukraine với doanh nghiệp châu Á, theo Nikkei Asia.

DẦU VÀ KHÍ ĐỐT: TÁC ĐỘNG TRÊN DIỆN RỘNG

"Tác động tức thì của cuộc xung đột là giá dầu, do đó, những công ty sử dụng dầu làm nguyên liệu đầu vào sẽ bị ảnh hưởng”, Justin Tang, giám đốc nghiên cứu châu Á tại United First Partners (Singapore), cho biết.

Thứ Năm tuần trước, giá dầu lần đầu tiên vượt mốc 100 USD/thùng kể từ năm 2014 do lo ngại gián đoạn nguồn cung từ Nga – nước xuất khẩu dầu lớn thứ hai thế giới, sau Saudi Arabia.

"Các nhà kinh doanh dầu đang cảnh giác về nguy cơ xung đột leo thang dẫn tới các hạn chế với hoạt động xuất khẩu dầu của Nga, gây thêm cú sốc nguồn cung cho thị trường vốn đã nhiều áp lực”, chiến lược gia Margaret Yang tại Singapore của DailyFX, nói trong một báo cáo tuần trước.

“Tác động của giá dầu thô và khí đốt cao sẽ không chỉ dừng lại ở những công ty sử dụng dầu. Bởi vì điều này có thể dẫn tới lạm phát tăng cao trên khắp thế giới và buộc các ngân hàng trung ương đẩy nhanh việc siết chặt chính sách tiền tệ, đe dọa các tài sản rủi ro, đặc biệt là lĩnh vực công nghệ nhạy cảm với lãi suất”.

Tuy nhiên, cũng có một số công ty liên quan đến năng lượng tại châu Á được hưởng lợi. Hôm có thể được hưởng lợi. Hôm 24/2, giá cổ phiếu hãng dầu khí Medco Energi Internasional của Indonesia đã tăng tới 13%, còn cổ phiếu công ty dịch vụ và thiết bị dầu khí Elnusa và nhà phân phối xăng đầu AKR Corporindo tăng lần lượt 12% và 6%. Tại Thái Lan, giá cổ phiếu của hãng sản xuất và khai thác dầu PTT cũng tăng 3,5%.

VẬN TẢI VÀ DU LỊCH: LO NGẠI VỀ AN TOÀN TRÊN KHÔNG PHẬN NGA - UKRAINE

Những quan ngại về việc bay qua khu vực xung đột đã ảnh hưởng tới nhiều hãng hàng không châu Á. Trong một động thái hiếm hoi, hãng hàng không Japan Airlines tuần trước đã hủy một chuyến bay từ Tokyo đi Nga với lý do không thể xác định có thể vận hành an toàn trong bối cảnh xung đột không. Ngoài ra, một chuyến bay từ Moscow đi Tokyo cũng đã bị hủy.

Hãng cung cấp dữ liệu rủi ro Safe Airspace hôm 24/2 đã nâng mức rủi ro của không phận Ukraine lên mức khuyến nghị “Không Bay” khi căng thẳng leo thang tại đây.

"Dù cho hành động thực sự của lực lượng Nga nhằm vào Ukraine là gì, mức độ căng thẳng và bất ổn tại Ukraine hiện cực kỳ nghiêm trọng. Chỉ riêng điều này thôi cũng gây ra rủi ro lớn cho hàng không dân dụng”, Safe Airspace nhận xét.

Theo trang web theo dõi chuyến bay Flightradar24, các hãng hàng không dường như cũng đã tránh bay qua Ukraine. Tuần trước, nhiều hãng bay châu Âu đã hủy chuyến tới Ukraine.

Giới phân tích nhận định, nguy cơ giảm sút hoạt động đi lại quốc tế do căng thẳng, cộng với giá nhiên liệu tăng cao, sẽ giáng một đòn mạnh với các hãng hàng không khi mà họ đang nỗ lực vực dậy sau đại dịch.

Sau các đợt bùng phát dịch do biến thể Omicron, một số quốc gia châu Á, như Thái Lan, chỉ vừa mới bắt đầu mở cửa trở lại, cho phép khách quốc tế đã tiêm vaccine Covid-19 nhập cảnh miễn cách ly. Tuy nhiên, rủi ro địa chính trị có thể khiến du khách trên thế giới e ngại việc đi du lịch. Việc này như “dội gáo nước lạnh” vào nỗ lực phục hồi du lịch tại Thái Lan và nhiều điểm đến du lịch khác tại châu Á.

Đặc biệt, Thái Lan là một điểm đến yêu thích của du khách Nga. Theo Bộ Du lịch và Thể thao Thái Lan, tháng 1/2022, nước này đón 133.903 du khách quốc tế - cao gấp 17 lần cùng kỳ năm trước, trong đó có 23.760 du khách từ Nga.

IT: DOANH NGHIỆP LỚN CÓ HOẠT ĐỘNG TẠI UKRAINE

Cuộc xung đột diễn ra trong bối cảnh Ukraine những năm gần đây đã nổi lên là một trung tâm công nghệ mới nổi tại Đông Âu. Nhiều công ty nước ngoài đặt chi nhánh hoặc có đối tác phát triển tại đây nhằm tận dụng lao động có trình độ nhưng mức lương thấp tại nước này. Đây là những công ty đang đối mặt nhiều quan ngại trước tình hình chiến sự ở Ukraine.

Tập đoàn công nghệ Hitachi của Nhật hiện có khoảng 7.200 nhân viên tại Ukraine. Đây là những nhân viên làm cho chi nhánh ở Ukraine của GlobalLogic – công ty con tại Mỹ của Hitachi. Do căng thẳng leo thang Hitachi đã lên kế hoạch sơ tán các nhân viên này.

Hitachi mua lại GlobalLogic năm ngoái. Đầu tháng này, Giám đốc tài chính Yoshihiko Kawamura của Hitachi cho biết công ty “vô cùng quan ngại” về tình hình ở Ukraine. Dù nói rằng hoạt động của công ty vẫn bình thường nhưng khi quân đội Nga tiến sâu vào Ukraine, ông Kawamura nhận định việc bảo vệ an toàn cho nhân viên sẽ gặp khó khăn.

Ngoài Hitachi, công ty đồng hương Ratuken – tập đoàn thương mại điện tử hàng đầu của Nhật – cũng đang hoạt động tại Ukraine với ứng dụng nhắn tin Viber và có khoảng 125 nhà thầu ở Kyiv và Odessa.

NGŨ CỐC: MỐI LO KHÁC CỦA DOANH NGHIỆP THỰC PHẨM

Ukraine là nhà xuất khẩu lớn lúa mỳ, ngô và nhiều ngũ cốc khác, chủ yếu sang các nước châu Âu. Xung đột Nga - Ukraine đe dọa gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, đẩy giá các mặt hàng này leo thang, tác động tới cả doanh nghiệp và người tiêu dùng châu Á.

"Bất kỳ gián đoạn nào với dòng chảy ngũ cốc ra khỏi khu vực Biển Đen, do hoạt động quân sự hay các lệnh trừng phạt, cũng có thể tác động lớn tới giá thực phẩm và nhiên liệu”, Vasu Menon, giám đốc chiến lược đầu tư tại Oversea-Chinese Banking Corp (OCBC) của Singapore, nhận định. "Ukraine, Nga, Kazakhstan và Romania hiện xuất khẩu ngũ cốc từ các cảng biển của họ trên Biển Đen”.

Chỉ số Giá Lương thực tháng 1, do Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) đạt mức 135,7, tăng đáng kể so với 113,5 cùng kỳ năm trước. Trong những tuần qua, nhiều công ty thực phẩm châu Á đã thông báo tăng giá sản phẩm với lý do chi phí nguyên liệu thô, hậu cần và đóng gói tăng cao.

KIM LOẠI VÀ KHÍ HIẾM: NHÀ SẢN XUẤT CHIP ĐỐI MẶT CHI PHÍ ĐẦU VÀO TĂNG

Theo hãng nghiên cứu thị trường TrendForce, Ukraine là nhà cung cấp lớn của nhiều loại khí quan trọng với hoạt động sản xuất bán dẫn như neon, argon, krypton và xenon. Nước này hiện chiếm gần 70% sản lượng khí neon toàn cầu.

“Nếu nguồn cung các nguyên liệu này bị đứt gãy, ngành công nghiệp bán dẫn sẽ bị ảnh hưởng”, TrendForce nhận định. “Dù hoạt động sản xuất chip trong ngắn hạn chưa bị tác động vì vẫn còn nguồn cung từ các khu vực khác, nhưng việc nguồn cung khí sụt giảm có thể dẫn tới giá tăng, từ đó tăng chi phí đầu vào”.

Các công ty như nhà sản xuất chip SK Hynix của Hàn Quốc cho biết đã chuẩn bị cho nguy cơ bị gián đoạn chuỗi cung ứng.

Xung đột leo thang giữa Nga và Ukraine cũng có thể ảnh hưởng tới ngành công nghiệp bán dẫn theo hướng ngược lại. Chính phủ Nhật Bản hôm 25/2 tuyên bố sẽ áp lệnh cấm vận với chất bán dẫn và sản phẩm sử dụng vì mục đích chung khác xuất khẩu sang Nga để phản ứng lại động thái quân sự của Moscow nhằm vào Ukraine. Cùng ngày, Mỹ, Đài Loan (Trung Quốc) – hai nhà sản xuất chip hàng đầu thế giới, cũng cho biết sẽ đưa ra lệnh trừng phạt với Nga.

Trong khi đó, Nga cũng là một nước xuất khẩu lớn của các loại khí hiếm và kim loại hiếm palladium – được dùng trong thiết bị trung hòa khí thải của ô tô. Một số nền kinh tế châu Á như Nhật Bản là khách hàng lớn của palladium từ Nga. Các nhà phân tích dự báo nếu như Moscow hạn chế xuất khẩu vật liệu này, những doanh nghiệp châu Á không tìm được nguồn cung thay thế sẽ chịu tác động lớn.