Từ 1/10, khi hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục thực hiện bình ổn giá có biến động bất thường, cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền sẽ công bố các biện pháp nhằm bình ổn giá, Thông tư số 122/2010/TT-BTC, vừa được Bộ Tài chính ban hành nêu rõ.

Theo quy định mới này, cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền sẽ công bố áp dụng các biện pháp bình ổn giá theo quy định của pháp luật khi giá thị trường trong nước của hàng hoá, dịch vụ thuộc danh mục thực hiện bình ổn giá có biến động bất thường, xảy ra một trong các trường hợp như: giá tăng cao hơn so với mức tăng giá của các yếu tố đầu vào, hoặc cao hơn so với giá vốn hàng nhập khẩu do tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh tính toán các yếu tố hình thành giá (chi phí sản xuất, giá thành, chi phí lưu thông, lợi nhuận….), không đúng với các chế độ chính sách, định mức kinh tế - kỹ thuật và quy chế tính giá do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành.

Khi giảm giá thì giá giảm thấp hơn không hợp lý so với chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm được tính toán theo các chế độ chính sách, định mức kinh tế - kỹ thuật và quy chế tính giá.

Giá tăng hoặc giảm không có căn cứ, trong khi các yếu tố hình thành giá không có biến động trong các trường hợp xảy ra thiên tai, hoả hoạn, dịch bệnh, địch họa, khủng hoảng kinh tế - tài chính, mất cân đối cung - cầu tạm thời hoặc do các tin đồn thất thiệt không có căn cứ về việc tăng giá hoặc giảm giá.

Giá tăng hoặc giảm không hợp lý do tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh lạm dụng vị thế độc quyền, thống lĩnh thị trường, liên kết độc quyền về giá theo quy định của Luật Cạnh tranh và pháp luật có liên quan.

Tại Thông tư số 104/2008/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành ngày 13/11/2008, hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục bình ổn giá là: xi măng, thép xây dựng, phân bón, sữa, muối, thuốc thú y... chỉ được áp dụng biện pháp bình ổn giá khi trong thời gian tối thiểu 15 ngày liên tục, giá bán lẻ trên thị trường tăng bình quân từ 15-20% trở lên so với giá thị trường trước khi có biến động.

Về thẩm quyền quyết định các biện pháp bình ổn giá, khi giá hàng hoá, dịch vụ thuộc danh mục bình ổn giá có biến động bất thường theo quy định tại Thông tư này, Bộ Tài chính căn cứ tình hình thực tế báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định và công bố áp dụng một hoặc một số biện pháp bình ổn giá cụ thể như: các biện pháp để điều hành cung - cầu về hàng hóa, dịch vụ (giữa sản xuất và tiêu dùng, giữa sản xuất và xuất nhập khẩu, giữa các vùng miền trong cả nước và giữa các thời điểm trong năm,...); mua vào, bán ra hàng dự trữ quốc gia thuộc hệ thống dự trữ Nhà nước; kiểm soát hàng hóa tồn kho của các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh; các chính sách tài chính, tiền tệ phù hợp theo quy định của pháp luật.

Nếu được Thủ tướng Chính phủ uỷ quyền, Bộ trưởng Bộ Tài chính sẽ được quyết định các biện pháp bình ổn giá theo quy định là: quy định giá tối đa, giá tối thiểu, khung giá đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục bình ổn giá làm căn cứ để các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh quyết định mức giá mua, giá bán cụ thể; kiểm soát các yếu tố hình thành giá đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục bình ổn giá….

Tại địa phương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định và công bố áp dụng các biện pháp bình ổn giá theo quy định.