Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 7, Quốc hội dành cả ngày 25/5 để thảo luận kết quả thực hiện giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023".

Theo báo cáo được trình bày tại hội trường, qua 2 năm thực hiện, nhiều mục tiêu, chỉ tiêu đặt ra trong Nghị quyết số 43 cơ bản hoàn thành.  Tăng trưởng GDP năm 2022 đạt 8,12%, là mức tăng trưởng cao nhất trong giai đoạn 2011 - 2022; năm 2023 đạt 5,05% là mức khá cao trong điều kiện thế giới và trong nước đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức mới.

Kinh tế vĩ mô được ổn định, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; điều hành linh hoạt, phối hợp chặt chẽ, hài hòa giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ; việc huy động, phân bổ và điều hòa sử dụng vốn đầu tư công giúp đưa nguồn lực vào nền kinh tế hợp lý; lạm phát được kiềm chế, lãi suất, tỷ giá được điều hành phù hợp, ổn định; bội chi ngân sách, nợ công trong phạm vi Quốc hội cho phép và thấp hơn so với mức dự kiến. 

Nhiều chính sách đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả kịp thời; các cơ chế đặc thù được Quốc hội thông qua đã phát huy hiệu quả, tăng cường trách nhiệm, năng lực điều hành, tính chủ động, sáng tạo của các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương, rút ngắn thời gian thực hiện, thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn, bổ sung dòng tiền quan trọng, kịp thời cho nền kinh tế, đồng thời, phát huy hiệu quả các dự án đầu tư. 

Để tiếp tục góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nhiều đại biểu tại phiên thảo luận cho rằng cần cân nhắc xem xét cho phép tiếp tục kéo dài thêm thực hiện chính sách trong thời gian phù hợp.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) đề xuất tiếp tục gia hạn chính sách giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 10% còn 8%. Theo đại biểu, trong số cách chính sách nằm trong chương trình, gói hỗ trợ lãi suất 2% không thực hiện được do không khả thi, trong khi đó gói giảm thuế VAT phát huy hiệu quả cao. 

"Do biện pháp này dựa trên các thủ tục thuế sẵn có, việc giảm VAT cũng gặp vấn đề khi phân loại hàng nào là 8% và loại hàng nào là 10%. Nếu được làm lại có lẽ gọi VAT nên giảm đồng loạt xuống 8% sẽ tốt hơn", đại biểu Đồng nêu quan điểm.

Theo đại biểu đoàn Quảng Trị, sự điều hành của Chính phủ rất linh hoạt. Chính phủ đã chủ động đưa ra thêm các giải pháp khác để ứng phó với tình hình, giảm thuế xăng, dầu là giải pháp vô cùng thiết thực khi giá nhiên liệu toàn cầu tăng lại giúp cho quá trình phục hồi kinh tế diễn ra thuận lợi hơn.

"Giải pháp gia hạn nộp thuế đến cuối năm cũng rất thiết thực vì doanh nghiệp như được vay một khoản ngắn hạn lãi suất 0% có tác dụng rất lớn đối với doanh nghiệp khi lãi suất tăng cao và thủ tục vay ngân hàng khó khăn", đại biểu nhấn mạnh.

Rút bài học kinh nghiệm từ việc thực hiện Nghị quyết 43, đại biểu Đồng cho rằng chính sách kinh tế vĩ mô có đặc điểm quan trọng là phải chọn đúng thời điểm. Như Nghị quyết 43 cho thời hạn thực hiện 2 năm, trong thời gian đó thì rất nhiều thứ đã khác, khủng hoảng kinh tế do Covid-19 rất khác với các khủng hoảng khác.

"Nếu gặp tình huống cần chính sách hỗ trợ, việc đầu tiên cần nghĩ đến là giảm thuế, thậm chí có thể cân nhắc việc giảm thuế mức lớn hơn và cần tập trung vào một số ngành rất cụ thể. Ví dụ, vào thời điểm mới bắt đầu hết giãn cách, khôi phục các đường bay, thậm chí nên tính đến việc giảm VAT hàng không về 0 hoặc giảm các loại phí, thuế khác, điều này có thể giúp cho ngành hàng không và các ngành khác phục hồi, phát triển kinh tế nhanh hơn", đại biểu Đồng phân tích.

Đồng quan điểm, đại biểu Trần Anh Tuấn (đoàn TP.HCM) đánh giá cao thành công và hiệu quả tích cục của chính sách giảm thuế VAT 2% đối với nền kinh tế. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng cần đánh giá rõ thêm hiệu quả của chính sách mang lại.

"Ngoài những nhận định mà chúng ta thấy rõ ràng là chính sách đã góp phần kích cầu nền kinh tế, hỗ trợ hiệu quả cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp thì chính sách giảm thuế VAT 2% còn góp phần vào tăng thuế thu nhập cho doanh nghiệp. Do vậy, đề nghị chính sách giảm thuế VAT 2% tiếp tục được kéo dài trong thời gian tới", đại biểu Tuấn kiến nghị.

Từ trái qua phải: đại biểu Trần Anh Tuấn, đại biểu Dương Khắc Mai, đại biểu Nguyễn Quang Huân. Ảnh: Quochoi.vn

Thực hiện Nghị quyết 110 nghị quyết kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, Chính phủ đã có báo cáo về tình hình triển khai nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế VAT 2%, đồng thời có tờ trình về việc tiếp tục giảm thuế VAT đến hết năm 2024.

Đồng tình với chủ trương này, tuy nhiên, đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Đắk Nông) cho rằng cần rà soát kỹ lượng đối tượng tiếp tục được giảm thuế cho phù hợp với tình hình hiện tại. 

"Lý do là đối tượng giảm thuế VAT theo Nghị quyết 43 được ban hành trong bối cảnh rất đặc biệt và khác nhiều so với thời điểm hiện tại", đại biểu chỉ ra.

Đại biểu Mai cũng đồng quan điểm đề nghị Quốc hội có thể cho phép kéo dài thời gian thực hiện nghị quyết để hoàn thành các công trình, phần việc do những khó khăn, bất cập mà như nhiều đại biểu đã phân tích, nhằm tạo điều kiện cho các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện, nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp.

Cũng quan tâm tới chính sách giảm thuế, đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) đánh giá một số ngành chưa chắc cần phải được giảm thuế VAT bởi hiện tại nhiều doanh nghiệp đã trở lại hoạt động bình thường. 

"Tất nhiên, khu vực doanh nghiệp tư nhân vẫn còn đang khó khăn nhưng có thể hỗ trợ khu vực doanh nghiệp tư nhân bằng các chính sách để các doanh nghiệp bớt khó khăn thì hiệu quả hơn là việc giảm thuế 2%", đại biểu Huân nêu quan điểm.