Trong công văn trả lời cử tri gửi tới sau Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV về đề nghị quản lý SIM điện thoại chặt chẽ hơn và có biện pháp xử lý nghiêm tình trạng sử dụng SIM rác phục vụ mục đích cho vay nặng lãi, làm ảnh hưởng tâm lý người dân, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết nhằm tăng cường quản lý SIM điện thoại, giải quyết tình trạng các đối tượng sử dụng SIM có thông tin không đúng quy định (SIM rác) thực hiện các hành vi phát tán cuộc gọi rác và các hành vi vi phạm pháp luật (quảng cáo, cho vay nặng lãi, giới thiệu vay vốn…) gây phiền hà cho người dân, Bộ đã triển khai nhiều giải pháp.

Cụ thể như chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông triển khai kết nối, xác thực cơ sở dữ liệu thông tin thuê bao với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Mỗi tháng, các doanh nghiệp viễn thông đã chặn khoảng 50 triệu tin nhắn, 50.000 thuê bao lừa đảo.

Năm 2023, các doanh nghiệp viễn thông di động đã hoàn thành xử lý 17 triệu thuê bao có thông tin thuê bao chưa trùng khớp với thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và 10 triệu thuê bao thuộc tập sử dụng 01 giấy tờ tùy thân để đứng tên hơn 10 SIM/01 giấy tờ, góp phần ngăn chặn tình trạng phát tán cuộc gọi rác, tin nhắn rác.

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, ngày 24/11/2023, Quốc hội đã thông qua Luật Viễn thông (sửa đổi), các điều, khoản trong Luật đã quy định nghĩa vụ của doanh nghiệp phải xác thực, quản lý thông tin thuê bao, xử lý các SIM có thông tin không đầy đủ, không chính xác; nghĩa vụ của thuê bao viễn thông không được sử dụng thông tin cá nhân của mình để giao kết hợp đồng cho người khác trừ trường hợp pháp luật cho phép và chịu trách nhiệm về các số thuê bao đã đăng ký sử dụng.

Bộ cũng đã tham mưu trình Chính phủ ban hành Nghị định số 14/2022/NĐ-CP ngày 27/01/2022 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử, trong đó quy định xử phạt đến 100 triệu đồng đối với các hành vi vi phạm quy định về quản lý thông tin thuê bao.

Đồng thời bổ sung hình thức xử phạt là đình chỉ phát triển thuê bao mới từ 1 tháng đến 12 tháng nếu thực hiện các hành vi vi phạm quy định về quản lý thông tin thuê bao. Đây là hình thức xử phạt rất nặng, nghiêm minh đối với các doanh nghiệp viễn thông. Bộ cũng đưa vào vận hành hệ thống hỗ trợ tiếp nhận, phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác thông qua đầu số tiếp nhận 5656, 156 và website: https://thongbaorac.ais.gov.vn.

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, năm 2023, Bộ đã tổ chức 82 đoàn thanh tra do Bộ và các sở thông tin và truyền thông thành lập tiến hành thanh tra hoạt động quản lý thông tin thuê bao trên địa bàn cả nước đối với 8 doanh nghiệp viễn thông di động; chi nhánh, điểm cung cấp dịch vụ viễn thông; các tổ chức/cá nhân đăng ký số lượng lớn SIM bất thường, hiện nay đang hoàn thiện dự thảo kết luận thanh tra xử lý vi phạm.

Còn từ năm 2022 đến nay, Bộ đã chỉ đạo các đơn vị chuyên môn sử dụng kỹ thuật, công nghệ để rà soát, phát hiện 20 vụ sử dụng trạm BTS giả để phát tán tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo, bàn giao hồ sơ cho các đơn vị thuộc Bộ Công an (Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Cục An ninh chính trị nội bộ, Cục Kỹ thuật nghiệp vụ, Công an các tỉnh/thành phố) để điều tra, xử lý theo quy định.

Các cơ quan chức năng đã tiến hành xử phạt hơn 3 tỷ đồng đối với 7 doanh nghiệp, 39 điểm cung cấp dịch vụ viễn thông, 4 cá nhân do vi phạm về quản lý thông tin thuê bao, thu thập, sử dụng trái pháp luật thông tin cá nhân của người khác để đăng ký thông tin thuê bao, quảng cáo sai quy định.

Về giải pháp trong thời gian tới, Bộ Thông tin và Truyền thông, cho biết sẽ triển khai các biện pháp bảo đảm SIM chính chủ, xử lý triệt để tình trạng một thuê bao sở hữu nhiều SIM; phối hợp với Bộ Công an đề nghị người dân có trách nhiệm cung cấp số thuê bao di động của bản thân vào cơ sở dữ liệu dân cư theo quy định của Luật Căn cước góp phần xác định chính chủ.

Bên cạnh đó chỉ đạo các nhà mạng khóa hai chiều và thu hồi SIM đã kích hoạt sẵn đang tồn kênh; phối hợp với các cơ quan chức năng của Bộ Công an để có các biện pháp xử lý nghiêm các hành vi vi phạm có liên quan.

Liên quan đến vấn đề SIM rác, mới đây Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Huy Dũng đã ký văn bản về việc quán triệt trách nhiệm của người đứng đầu doanh nghiệp trong thực hiện nghiêm công tác quản lý, đăng ký thông tin thuê bao.

Theo đó, trước ngày 15/4/2024, doanh nghiệp viễn thông phải hoàn thành xử lý toàn bộ các SIM có dấu hiệu tồn kênh, bảo đảm tất cả các Sim được bán tại các điểm cung cấp dịch vụ viễn thông không nhập sẵn thông tin thuê bao trước khi kích hoạt. Từ ngày 15/4/2024, các doanh nghiệp viễn thông di động chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu trên thị trường còn xuất hiện SIM của doanh nghiệp mình được kích hoạt sẵn, mua, bán, lưu thông.

Trường hợp phát hiện SIM thuê bao được bán, cung cấp tại các điểm cung cấp dịch vụ viễn thông có sẵn thông tin thuê bao trước khi kích hoạt, đưa vào sử dụng; được kích hoạt, đưa vào sử dụng nhưng có thông tin chưa trùng khớp với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư…,

Đặc biệt, Bộ Thông tin và Truyền thông giao Thanh tra Bộ tiến hành thanh tra, xử lý vi phạm (với mức xử phạt cao nhất (đình chỉ hoạt động phát triển thuê bao mới) đồng thời Bộ có văn bản nhắc nhở doanh nghiệp và báo cáo Thủ tướng xem xét việc kỷ luật người đứng đầu của doanh nghiệp vi phạm.