Đề xuất trên được Bộ Tài chính đưa ra trong dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều trong Quyết định sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 157/2007/QĐ-TTg ngày 21/9/2007 về tín dụng đối với học sinh, sinh viên.

Nếu được thông qua, đây là lần thứ 9 Thủ tướng điều chỉnh tăng mức vay đối với tín dụng học sinh, sinh viên. Thời điểm mới ban hành quyết định (2007), mức vay tối đa là 800 nghìn đồng/tháng/học sinh, sinh viên; sau đó nâng lên 2,5 triệu đồng.

QUYẾT ĐỊNH 157 KHÔNG CÒN PHÙ HỢP

Theo báo cáo của Ngân hàng Chính sách xã hội và Bộ Giáo dục và đào tạo, Quyết định 157/2007 được thực hiện hơn 14 năm. Quá trình triển khai chính sách có một số phát sinh, vướng mắc cần phải thay đổi.

Về đối tượng vay vốn, tại thời điểm ban hành Quyết định 157, pháp luật chỉ quy định về tiêu chí xác định hộ nghèo. Đến nay, pháp luật đã có quy định cụ thể về tiêu chí xác định chuẩn hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ có mức sống trung bình theo Nghị định số 07/2021/NĐ-CP ngày 27/01/2021 của Chính phủ về chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 – 2025.

Ngoài ra, việc xác định thời điểm học sinh, sinh viên có việc làm, có thu nhập sau khi ra trường; qua đó, để xác định chính xác thời gian bắt đầu trả nợ rất khó khăn. 

"Do phụ thuộc hoàn toàn vào thông tin từ học sinh, sinh viên và hộ gia đình vay vốn cung cấp, ảnh hưởng đến công tác thu nợ nên cần được sửa đổi để đảm bảo rõ ràng trong thực hiện”, Bộ Tài chính lý giải.

Vì vậy, quy định đối tượng vay vốn tại Quyết định 157 cần được rà soát, điều chỉnh đảm bảo tính thống nhất của hệ thống chính sách pháp luật.

ĐIỀU CHỈNH PHÙ HỢP VỚI LỘ TRÌNH TĂNG HỌC PHÍ

Ngân hàng Chính sách xã hội phân tích, tại thời điểm ban hành Quyết định 157, mức cho vay tối đa 01 học sinh, sinh viên là 800 nghìn đồng/tháng, đáp ứng khoảng 66% tổng chi phí học tập của học sinh, sinh viên. Tại thời điểm năm 2019, mức cho vay 2,5 triệu đồng/học sinh, sinh viên/tháng đáp ứng khoảng 60% chi phí học tập.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, mức cho vay hiện hành chỉ đáp ứng được 37% tổng chi phí học tập của học sinh, sinh viên.

Do tình hình lạm phát và dự kiến tiếp tục tăng mức học phí tại các cơ sở đào tạo trong thời gian tới theo đề xuất của Bộ Giáo dục và Đào tạo cộng với chi phí sinh hoạt tiếp tục gia tăng, mức cho vay hiện hành 2,5 triệu đồng/tháng khó đảm bảo theo học của học sinh, sinh viên.

Cũng theo đánh giá của Bộ Giáo dục và Đào tạo, mức chi phí học tập, gồm học phí và chi phí sinh hoạt của một học sinh, sinh viên là khoảng 6,5-9,5 triệu đồng/tháng tính với mức học phí cao nhất. Mức cho vay hiện hành 2,5 triệu đồng/tháng mới chỉ đáp ứng 49% học phí của nhóm ngành có học phí cao nhất và 38,5% nhu cầu chi phí học tập cho học sinh, sinh viên.

Từ đó, Bộ Tài chính thấy rằng, mức vay tối đa cần được điều chỉnh để phù hợp với lộ trình tăng học phí, khả năng huy động vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội, khả năng cấp bù chênh lệch lãi suất và phí quản lý của ngân sách nhà nước.

Do đó, Bộ Tài chính trình Thủ tướng xem xét quyết định nâng mức cho vay tối đa lên mức 4 triệu đồng/tháng, bằng 61% mức chi phí học tập tối thiểu và 42% mức chi phí học tập tối đa của học sinh, sinh viên.

Bên cạnh đó, học sinh, sinh viên được vay tín dụng ngoài thuộc hộ nghèo, hộ gặp tai nạn, thiên tai, dịch hoạ trong thời gian đang đi học, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung thêm nhóm học sinh, sinh viên thuộc hộ cận nghèo, hộ có mức sống trung bình, theo chuẩn quy định của pháp luật.

Nếu được thông qua, quy định mới sẽ áp dụng ngay trong năm nay. Với các hợp đồng tín dụng học sinh, sinh viên đã ký trước thời điểm quyết định trên có hiệu lực, thì vẫn áp dụng theo hợp đồng đã ký. Riêng hạn mức vay được điều chỉnh tăng theo quy định mới với phần vốn vay giải ngân khi quy định trên có hiệu lực.