Sau 3 năm tạm dừng vì dịch Covid, Hội Lim năm nay đã mở trở lại, thu hút nườm nượp người dân, du khách, đông hơn rất nhiều so với những lần hội trước đây. Đến Hội Lim năm nay, ghi nhận có rất nhiều đổi thay, phát huy truyền thống văn hóa lâu đời của vùng Quan họ Kinh Bắc…

NHIỀU NÉT MỚI Ở HỘI LIM XUÂN QUÝ MÃO

Chúng tôi đến Đồi Lim vào ngày đầu của Hội Lim năm nay, chứng kiến dòng người đến hội nườm nượp, đông hơn rất nhiều so với những năm trước đây. Ngay từ sáng sớm, hàng nghìn du khách thập phương đã có mặt trên đồi Lim và khu vực hồ điều hòa Vân Tương du xuân, trẩy hội.

Lễ hội được tổ chức rất bài bản với rất nhiều điểm thay đổi so với những năm trước. Điểm mới nhất, là khu vực quảng trường trước sân khấu lớn – nơi mặt bằng thấp nhất trên khu vực Đồi Lim, nền sân trường đã được lát đá nên sạch sẽ hơn. 

Trước đây là nền cỏ nên người ta trồng cây đu và tổ chức trò chơi dân gian như bịt mắt bắt dê, đập niêu…trên nền sân này. Nhưng nay, do nền đá đã thay thế nền cỏ, nên không còn hình ảnh cây đu cổ truyền, và cũng không còn thấy các trò chơi dân gian tại khu vực này. Tại sân khấu của Quảng Trường, các liền anh liền chị liên tục biểu diễn các tiết mục hát Quan họ.

Trên sườn đồi Lim, là 8 lán của các câu lạc bộ, nhóm Quan họ của các làng xã trong vùng. Biểu diễn hát Quan họ tại Đồi Lim đã bài bản hơn nhiều so với trước đây, các liền anh liền chị têm trầu cánh phương để mời du khách tạo nên hình ảnh rất ấn tượng, và cũng không còn hiện tượng Quan họ ngửa nón xin tiền như những năm trước.

Tuy nhiên, thưởng lãm các tiết mục Quan họ tại sân khấu lớn và tại các lán trại, thấy các liền anh liền chị tham gia biểu diễn hầu hết đã nhiều tuổi, phần lớn trên 55 tuổi, còn liền anh liền chị tuổi dưới 50 tìm đỏ mắt cũng chỉ thấy một, hai người. Điều này lo lắng cho sự tiếp nối thế hệ gìn giữa và phát huy nghệ thuật Quan họ là rất đáng trăn trở.

Một điểm mới khác, bên ngoài đồi Lim, huyện Tiên Du đã xây mới thêm một khu vực quảng trường rất rộng, có hồ điều hòa, nhiều công trình văn hóa thể thao, cùng bãi đất trống rộng đến hàng chục ha. Nơi này được bố trí làm khu văn hóa ẩm thực giải trí phục vụ du khách đến Hội Lim. Một hội chợ được tổ chức cùng với rất nhiều hàng quán phục vụ ăn uống đã tạo thêm những dịch vụ phụ trợ cho hội Lim.

Theo Ban Chỉ đạo lễ hội vùng Lim Xuân Quý Mão, công tác quản lý lễ hội năm nay được tăng cường để ngăn chặn và giải quyết kịp thời các trường hợp ăn xin, ăn mày tại khu vực lễ hội. Đồng thời, thực hiện công tác kiểm tra phòng dịch, an toàn vệ sinh thực phẩm, kiểm soát giá cả tại khu vực lễ hội; nghiêm cấm các dịch vụ điện tử, các trò chơi dùng loa có công suất lớn hoạt động tại địa điểm gần trung tâm lễ hội.

Ban Chỉ đạo lễ hội vùng Lim nghiêm cấm tất cả các hình thức hát Quan họ "ngửa nón nhận tiền"; khuyến khích các điểm hát Quan họ dùng nhạc cụ dân tộc; không hát nhạc mới, hát chèo, hát văn nhảy đồng, loại nhạc khác không phù hợp...

Công tác bảo đảm an ninh trật tự, an toàn giao thông, an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường được Ban tổ chức chú trọng. Công an huyện Tiên Du huy động 100% lực lượng chia thành 25 tổ chốt tham gia công tác đảm bảo an ninh trật tự, phối hợp với lực lượng các phòng nghiệp vụ Công an tỉnh, Ban Chỉ huy Quân sự huyện tăng cường bảo đảm an ninh trật tự, an toàn giao thông, phòng cháy, chữa cháy tại khu vực lễ hội, trụ sở Huyện ủy, UBND huyện Tiên Du và các khu vực lân cận.

BÍ THƯ TỈNH ỦY BẮC NINH DÂNG HƯƠNG VÀ ĐÁNH TRỐNG KHAI HỘI LIM

Thực hiện nghi thức khai hội Lim xuân Quý Mão năm nay, vào sáng 2/2/2023 (tức ngày 12 tháng Giêng năm Quý Mão), Bí thư Tỉnh uỷ Bắc Ninh Nguyễn Anh Tuấn cùng nhiều lãnh đạo tỉnh dâng hương tại chùa Hồng Ân. Sau Lễ dâng hương, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Anh Tuấn thực hiện nghi thức đánh trống khai hội Lim.

Trong sáng ngày 3/2/2023 (tức 13 tháng Giêng Quý Mão) diễn ra lễ rước sắc từ làng Đình Cả sang đình làng Lộ Bao và tế lễ dâng hương theo nghi thức truyền thống tại các đình, đền, chùa ở các làng thuộc các xã Nội Duệ, Liên Bão, thị trấn Lim.

Song song với phần lễ, phần hội diễn ra tại trung tâm đồi Lim và khu vực Hồ điều hòa Vân Tương. Đặc biệt, huyện Tiên Du khánh thành Hồ điều hòa Vân Tương và tổ chức bắn pháo hoa vào 21h ngày 02/02 (tức 12 tháng Giêng) tại đây.

Núi Lim (tên chữ là Hồng Vân sơn) nằm ở trung tâm thị trấn Lim (Tiên Du). Trên đỉnh núi có chùa Hồng Ân, một danh lam cổ tự nổi tiếng, địa điểm hội tụ của đông đảo quý khách muôn phương trong mỗi độ Tết đến Xuân về khi người vùng Lim tưng bừng mở hội hát Quan họ. Theo ghi chép của các tài liệu lịch sử cũng như những di vật, cổ vật còn lưu giữ tại di tích cho biết, chùa Hồng Ân được xây dựng lớn từ thế kỷ XV.

Bên cạnh những giá trị về văn hóa khu di tích núi Lim - chùa Hồng Ân còn là một địa điểm lịch sử quan trọng của Đảng bộ và nhân dân Bắc Ninh.

Vào tháng 7/1929, người chiến sĩ cách mạng Ngô Gia Tự được Ban Chấp hành Trung ương lâm thời Đông Dương Cộng sản Đảng cử về thành lập Chi bộ Cộng sản đầu tiên ở hai tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang, triển khai nhiệm vụ tuyên truyền Chính cương, Điều lệ và Tuyên ngôn của Đông Dương Cộng sản Đảng trong các Chi Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên.

Ngày 4/8/1929, tại chùa Hồng Vân, hơn 20 hội viên tiên tiến của Việt Nam Cách mạng Thanh niên hai tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang đã được triệu tập để thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng Bắc Ninh - Bắc Giang (sau Hội nghị hợp nhất tháng 2/1930, chuyển thành Đảng bộ Đảng Cộng sản Bắc Ninh - Bắc Giang).

Sau đó, những nơi này đều trở thành những cơ sở vững mạnh, là An toàn khu của Trung ương Đảng và Xứ ủy Bắc Kỳ những năm 1941 - 1944. Năm 1999, khu di tích Núi Lim - chùa Hồng Ân đã được Bộ Văn hóa, Thông tin xếp hạng là di tích lịch sử cấp Quốc gia.

Dân ca quan họ Bắc Ninh đã được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2009, sau nhã nhạc cung đình Huế, không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên và cùng đợt với ca trù.

Cùng với Hội Lim diễn ra từ đầu Xuân, ông Nguyễn Xuân Trung - Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh, cho biết năm nay, Festival "Về miền Quan họ" sẽ tiếp tục được tổ chức, vào cuối tháng 2/2023, nhằm quảng bá sâu rộng với bạn bè trong nước và quốc tế về truyền thống văn hóa đặc sắc, gia tăng sự hiểu biết của cộng đồng về vùng đất, văn hóa và con người Bắc Ninh.