Nhận định trên được đưa ra tại tọa đàm “Kết nối giá trị, hướng đến phát triển bền vững”, diễn ra mới đây trong khuôn khổ khởi động chuỗi Triển lãm thương mại quốc tế chuyên ngành sơn, giấy, cao su, nhựa sẽ diễn ra từ ngày 14-16/06/2023 tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), quận 7, thành phố Hồ Chí Minh.

NHIỀU DOANH NGHIỆP THUA LỖ, SẢN XUẤT CẦM CHỪNG

Bà Nguyễn Thị Lạc Huyền, Chủ tịch Hiệp hội Sơn và Mực in Việt Nam, cho biết tình hình bất ổn của mọi nền kinh tế trên thế giới do ảnh hưởng bởi lạm phát, xung đột địa chính trị, đồng USD tăng giá, tăng lãi suất, các dự báo nguy cơ cao của suy thoái kinh tế toàn cầu…. dẫn đến nhiều tác động tiêu cực cho ngành công nghiệp sơn, mực in Việt Nam năm 2022.

Đây là năm cực kỳ khó khăn đối các doanh nghiệp trong ngành. Hầu hết sản lượng trong các lĩnh vực của ngành sơn, mực in Việt Nam đều được ghi nhận có sự sụt giảm đáng kể. Đặc biệt là các sản phẩm có liên quan đến xuất khẩu và sản phẩm phục vụ cho nhu cầu của tầng lớp người lao động. Đây cũng là giai đoạn mà nhiều công ty nhỏ trong ngành bị đào thải. Một số doanh nghiệp đang đối diện với tình trạng hoạt động chịu lỗ hoặc tạm dừng hoạt động.

Tương tự ngành giấy cũng không ngoại lệ. Ông Đặng Văn Sơn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Giấy và Bột giấy Việt Nam, cho biết từ nửa cuối năm 2022 đến nay, ngành giấy gặp khó khăn chung trong bối cảnh diễn biến phức tạp của kinh tế, chính trị thế giới.

Việt Nam là một trong những nước có ngành sản xuất giấy phụ thuộc vào nguyên phụ liệu thế giới, giá cả đầu vào tăng, nguyên liệu lại không ổn định, trong khi giá thành sản phẩm gần như không tăng.

Không chỉ khó khăn về giá thành, chi phí mà đơn hàng lại hạn chế. Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, đơn hàng giảm, đa số các doanh nghiệp đang chịu lỗ từ cuối 2022 đến nay. Họ cố gắng duy trì 50-60% công suất, đủ chi trả lãi vay, chi phí sản xuất và lương cho công nhân… khấu hao cho đầu tư không có.

Trong khi đó, tiếp cận vốn cũng không dễ dàng. Bên cạnh các thủ tục, điều kiện quá phức tạp, theo ông Đặng Văn Sơn, lãi vay ngân hàng hiện tại dù không còn ở đỉnh, nhưng mức giảm rất nhỏ giọt dù nhà nước đã có rất nhiều cuộc họp, văn bản nhằm hạ lãi suất cho vay nhưng đâu đó lãi suất vốn lưu động cho doanh nghiệp vay vẫn ở mức cao, chưa tạo được động lực cho doanh nghiệp.

Ngoài các thủ tục, điều kiện khác, vay trung hạn buộc doanh nghiệp phải mua bảo hiểm, trong khi lãi suất thực tế nhìn thấp nhưng mua thêm bảo hiểm lại là cao.

NĂM 2023 VẪN CHƯA HẾT KHÓ

Dự báo từ giờ đến hết năm 2023 ngành giấy vẫn còn nhiều khó khăn. Ngành giấy chỉ có đơn hàng khi các ngành khác như dệt may, da giày, thuỷ sản… có đơn hàng và phát triển.

Do đó, để vượt qua khó khăn, ông Sơn khuyến nghị cần giảm được lãi suất cho vay, đặc biệt vốn lưu động để duy trì sản xuất, vượt qua khó khăn năm nay.

Đồng thời, cần đảm bảo nguồn nguyên liệu cho phát triển bền vững bằng việc khuyến khích đầu tư sản xuất bột giấy từ nguyên liệu trong nước với công nghệ hiện đại, bảo vệ môi trường.

Ngành giấy là ngành công nghiệp tái tạo, phù hợp tự nhiên với kinh tế tuần hoàn. Vì vậy, các cơ quan quản lý nhà nước cần có các chính sách phù hợp giúp ngành phát triển bền vững.

Phối hợp với các ngành nghề, các tổ chức xã hội có liên quan nhằm phát triển hệ thống thu gom chuyên nghiệp, hiệu quả, tăng cao tỷ lệ thu gom. Hợp tác giữa các doanh nghiệp để ổn định nguồn giấy thu hồi nhập khẩu cả về số lượng và chất lượng.

Mặt khác, hạn chế đầu tư vào giấy bao bì, khuyến khích đầu tư vào các sản phẩm giấy Việt Nam đang phải nhập khẩu. Tiếp tục khuyến khích đầu tư vào công nghiệp phụ trợ ngành giấy.

Dự báo tình hình sản xuất kinh doanh của ngành công nghiệp sơn, mực in Việt Nam năm 2023, bà Huyền cho rằng sẽ tiếp tục còn gặp nhiều khó khăn do lạm phát, đồng USD tăng giá, lãi suất tăng và nguy cơ suy thoái kinh tế ở mức độ toàn cầu vẫn còn hiện hữu.

Nguồn cung nguyên liệu có xu hướng giảm nhưng chủ yếu chỉ là nguồn từ Trung Quốc và xu hướng này không bền vững. Trong khi giá cả nguyên liệu có nguồn gốc từ châu Âu vẫn cao, đang có tình trạng khan hiếm giả.

Thị trường sơn trang trí đến nay vẫn chưa có tín hiệu nào khởi sắc. Dự báo sản lượng sơn trang trí 6 tháng đầu năm 2023 sẽ thấp hơn sản lượng so với 6 tháng cuối năm 2022.

Bên cạnh đó, sơn bột sẽ phục hồi khoảng 70% so với 2022. Sơn gỗ giảm sản lượng 50%. Sơn công nghiệp và bảo vệ có độ sụt giảm nhẹ. Sơn tàu biển không có biến động nhiều. Sơn cuộn sẽ duy trì được sản lượng như 2 quý cuối năm năm 2022 và đang có tín hiệu phục hồi.

Ngành mực in 6 tháng đầu năm năm 2023 cũng chưa có tín hiệu nào sáng sủa. Hiệp hội cho rằng năm 2023 sẽ là một năm khó khăn cho ngành sơn, mực in Việt Nam, có quá nhiều biến số của kinh tế xã hội trong và ngoài nước.

Nguồn cung và giá cả nguyên liệu không thể dự đoán được. Do đó, Hiệp hội chỉ khuyến cáo các nhà sản xuất sơn, mực in Việt Nam nên lưu ý đến lịch sử mua hàng của doanh nghiệp để đưa ra quyết định mua hàng.