Dù còn có ý kiến không đồng tình, song Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao vẫn kiên trì quan điểm bắt buộc ghi âm, ghi hình khi hỏi cung, tại báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của Chính phủ và các bộ, ngành về dự án Bộ luật Tố tụng hình sự (sửa đổi).

Bản báo cáo là một tài liệu trong hồ sơ dự án luật vừa được gửi đến các vị đại biểu Quốc hội.

Bắt buộc ghi âm, ghi hình khi hỏi cung bị can là một trong 9 vấn đề được Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình giải trình tại báo cáo.

Đầu tháng 4 vừa qua, ở phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đa số thành viên Ủy ban Tư pháp - cơ quan thẩm tra dự án bộ luật - cho rằng, dự thảo quy định “bắt buộc phải ghi âm, ghi hình hoạt động hỏi cung bị can” trong mọi trường hợp là không cần thiết, không khả thi.

Tại báo cáo giải trình, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao cho biết, Bộ Công an đề nghị không quy định bắt buộc phải ghi âm, ghi hình khi hỏi cung bị can.

Cơ quan trình dự án luật giải thích, quy định về việc bắt buộc ghi âm hoặc ghi hình hoạt động hỏi cung bị can, ngoài ý nghĩa tăng cường sự minh bạch, tăng khả năng kiểm soát đối với hoạt động hỏi cung, còn là một trong những căn cứ quan trọng để bảo vệ các cán bộ tư pháp đã tiến hành tố tụng đúng pháp luật.

"Đây là yêu cầu của các đại biểu Quốc hội, của nhân dân thời gian qua, vì vậy, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đề nghị quy định vấn đề này trong bộ luật", Viện trưởng Bình kiên trì quan điểm.

Với quy định khác tại dự thảo bộ luật, ý kiến của Bộ Công an về việc mở rộng diện cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra như Kiểm ngư, Thuế, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã được tiếp thu.

Theo đó, dự thảo đã xây dựng hai phương án để xin ý kiến Quốc hội. Ở phương án một, trong số các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra gồm có cả ba cơ quan nói trên.

Việc mở rộng diện cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra đối với Kiểm ngư, Thuế, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước được cơ quan soạn thảo cho là có tác dụng bảo đảm tính kịp thời trong đấu tranh với tội phạm ở các lĩnh vực này.

Do có đặc thù về địa bàn hoạt động (trên biển) hoặc là lĩnh vực hoạt động có tính chuyên môn cao nên khi tội phạm xảy ra, các cơ quan Kiểm ngư, Thuế, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có thể nhanh chóng tiếp cận, thu thập chứng cứ quan trọng làm cơ sở giải quyết vụ án, tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan điều tra chuyên trách trong trường hợp phải chuyển hồ sơ vụ án cho cơ quan điều tra tiếp tục điều tra.

Tuy nhiên, tổng kết thực tiễn 10 năm qua cho thấy, hiệu quả hoạt động của các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra còn chưa cao, vì vậy, việc mở rộng diện các cơ quan này trong điều kiện hiện nay có nhiều ý kiến cho rằng cần được cân nhắc.

Tiếp thu ý kiến của Chính phủ và nhiều bộ, cơ quan soạn thảo cũng đã chỉnh lý dự thảo bộ luật ở quy định “Các biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt” để phân biệt với các biện pháp tình báo, trinh sát.

Đồng thời, quy định rõ các biện pháp được áp dụng, gồm: (1) theo dõi bí mật, (2) ghi âm, ghi hình bí mật, (3) nghe điện thoại bí mật, (4) thu thập bí mật dữ liệu điện tử, (5) sử dụng trinh sát hoặc cộng tác viên bí mật.

Dự thảo luật cũng quy định việc sử dụng thông tin, tài liệu thu thập được bằng việc áp dụng biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt, Viện trưởng Hòa Bình giải trình.

Tại kỳ họp thứ 9 sẽ được khai mạc vào ngày 20/5 tới đây, Quốc hội sẽ cho ý kiến lần đầu về dự án Bộ luật Tố tụng hình sự (sửa đổi).