Nếu áp dụng đầy đủ và quyết liệt các giải pháp cải tổ doanh nghiệp nhà nước thì trong vòng 15 năm tới, ngân sách nhà nước sẽ thu được khoảng 100 tỷ USD, Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) ước tính.

Gửi đến Thủ tướng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư bản góp ý dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp, VAFI cho rằng dự thảo luật mang lại ít lợi ích cho nền kinh tế, cho cộng đồng doanh nghiệp và chưa giải quyết được những tồn tại trong đời sống quản trị doanh nghiệp.

Thể hiện ở chỗ mục tiêu soạn thảo luật chưa rõ ràng hay chưa có những mục tiêu cụ thể để thúc đẩy nền kinh tế phát triển mạnh mẽ hay để cộng đồng doanh nghiệp được hưởng lợi ích to lớn từ việc làm luật mới.

Dự thảo luật cũng không tạo ra những tác động mạnh để giải quyết những khó khăn của doanh nghiệp hay của nền kinh tế và những vấn đề tồn tại trong quản trị doanh nghiệp.

Theo VAFI, sửa đổi luật lần này phải mở ra khuôn khổ pháp lý theo thông lệ thế giới tiên tiến để tăng cường thu hút vốn thêm nhiều vốn và công nghệ từ nhà đầu tư nước ngoài  cho cộng đồng doanh nghiệp trong nước, từ đó kích thích thị trường chứng khoán phát triển, kích thích dòng vốn đầu tư trong nước đầu tư vào thị trường chứng khoán và đầu tư vào các doanh nghiệp chưa niêm yết.

Tác động mạnh của luật, theo VAFI còn là phải kích thích thay đổi cơ cấu cổ đông trong công ty đại chúng theo hướng giảm mạnh tỷ lệ cổ phần nhà nước, giảm tỷ trọng cổ phần cá nhân, tăng tỷ trọng nắm giữ cổ phần của các nhà đầu tư tổ chức và đầu tư chiến lược theo thông lệ thế giới. Có như vậy mới tạo lập hàng vạn doanh nghiệp có cơ cấu cổ đông ổn định vững chắc, có tiềm lực tài chính mạnh và giảm phụ thuộc vào nguồn vốn ngân hàng .

Góp ý của VAFI là thủ tục thành lập doanh nghiệp phải đơn giản hơn nữa nhất là các doanh nghiệp liên quan đến ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Phải kích thích sự phát triển của hệ thống các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Cải cách triệt để doanh nghiệp nhà nước

Một góp ý được VAFI nhấn mạnh là luật sửa đổi ra đời phải có những giải pháp mạnh mẽ để cải cách triệt để và toàn diện khối doanh nghiệp nhà nước.

Đề xuất giải pháp quyết liệt để cải tổ doanh nghiệp nhà nước, VAFI cho rằng khái niệm doanh nghiệp nhà nước phải đổi mới.

Theo đó, doanh nghiệp nhà nước phải là doanh nghiệp có cổ phần chi phối của Nhà nước, phải niêm yết chứng khoán, và thuộc danh mục ngành nghề mà nhà nước cần nắm giữ chi phối.

Với quan điểm chỉ còn rất ít loại hình doanh nghiệp cần nhà nước nắm giữ 100% vốn, VAFI cho rằng tất cả doanh nghiệp nhà nước khác, và doanh nghiệp có cổ phần nhà nước không thuộc đối tượng trên thì phải thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn và niêm yết chứng khoán.

Cũng theo VAFI, tất cả thành viên hội đồng quản trị, ban kiểm soát của doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước mà không tuân thủ các qui định như trên thì tự động bị mất chức vụ mà không cần ý kiến quyết định của cấp có thẩm quyền.  

"Nếu áp dụng đầy đủ và quyết liệt các giải pháp trên thì trong vòng 15 năm tới, ngân sách nhà nước sẽ thu được khoảng 100 tỷ USD, số tiền này vừa góp phần giảm mạnh nợ chính phủ đồng thời dư sức để Việt Nam phát triển hoàn chỉnh hệ thống giao thông hiện đại cho toàn quốc, phát triển được hệ thống đường sắt cao tốc Bắc Nam, hệ thống đường sắt nội đô tại Hà Nội, Tp.HCM", VIFA nhìn nhận.