"Tôi đề nghị ILO tiếp tục có đề xuất cụ thể liên quan tới vấn đề tiền lương, nhất là trả lương theo cấp bậc, vị trí với các nguyên tắc, cách thức thực hiện…để Việt Nam có thể sớm hoàn thiện đề án về cải cách chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội, dự kiến sẽ được Trung ương xem xét, thông qua vào tháng 5/2018".

Phát biểu trên được Phó thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về cải cách tiền lương, bảo hiểm xã hội và trợ cấp người có công khi làm việc với Văn phòng Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam, chiều 8/11.

Theo Phó thủ tướng, đề án về cải cách chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội mà Việt Nam đang xây dựng là một lĩnh vực rất khó, phạm vi rộng. Đề án bao gồm cả khu vực công, các khu vực trong tổ chức Nhà nước, khu vực sản xuất (cả doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp tư nhân), liên quan đến các chính sách bảo hiểm xã hội - một trong những trụ cột an sinh xã hội. Đây cũng là một vấn đề rất nhạy cảm vì liên quan đến hầu như tất cả những người đang trong độ tuổi lao động cũng như đã nghỉ hưu.

Do vậy, Ban Chỉ đạo mong muốn cập nhật thông tin, kinh nghiệm và khuyến cáo của các chuyên gia quốc tế để xây dựng đề án Cải cách tiền lương, bảo hiểm xã hội và trợ cấp người có công, giúp Đảng, Nhà nước ban hành chủ trương, chính sách cải cách tiền lương, bảo hiểm xã hội của Việt Nam theo các tín hiệu của thị trường.

Tại buổi làm việc, ông Chang-Hee Lee, Giám đốc Văn phòng ILO đánh giá chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội là chính sách then chốt, có ảnh hưởng đối với sự phát triển, khuyến khích sự năng động, sáng tạo cho mỗi người lao động, mỗi doanh nghiệp và cả một quốc gia.

"Vì vậy, không chỉ ở Việt Nam mà cả các quốc gia khác trên thế giới, đây là chính sách luôn gây nhiều tranh cãi, rất khó để Chính phủ, công đoàn cũng như giới chủ có sự đồng thuận", T.S Chang- Hee Lee nhấn mạnh.

Ông Chang-Hee Lee chúc mừng Trung ương Đảng đã đưa ra những định hướng rất rõ cũng như những hướng dẫn để có thể thực hiện cải cách các thiết chế công, bao gồm cả vấn đề quản lý cũng như vấn đề tiền lương.

Theo ông Chang-Hee Lee, lương tối thiểu chỉ có chức năng hữu hạn trong một số lĩnh vực của nền kinh tế thị trường. Việc thương lượng tập thể giữa người lao động và công đoàn mới là quá trình then chốt để xác định mức lương thực tế và các điều kiện làm việc khác phụ thuộc vào yêu cầu cụ thể của từng doanh nghiệp.

Ở Việt Nam, thương lượng tập thể chưa phát triển, trong khi đó yêu cầu của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU là Công ước của ILO, Công ước 98, phải được phê chuẩn. Đây là yếu tố để thúc đẩy thương lượng, từ đó thúc đẩy vấn đề xác lập thương lượng tiền lương trong nền kinh tế thị trường.

Ông Chang-Hee Lee nêu rõ cần cải thiện hơn nữa việc thống kê về tiền lương, tăng cường hơn nữa năng lực của bộ phận thư ký giúp việc cho Hội đồng Tiền lương quốc gia để bộ phận này có năng lực tốt hơn trong việc giám sát cũng như đánh giá tác động của tiền lương tối thiểu, giữa tiền lương và việc làm.

Giám đốc Văn phòng ILO Việt Nam cũng khuyến nghị cần có một công thức để ước lượng điều chỉnh tiền lương tối thiểu hay thống nhất về những tham số trong những công thức đó, như vậy việc xác định, ấn định để điều chỉnh tiền lương tối thiểu có thể dự báo trước được.

Về chính sách bảo hiểm xã hội, các chuyên gia của ILO khuyến nghị Việt Nam cần thay đổi từng bước, tránh đột ngột; tăng cường mở rộng độ bao phủ của bảo hiểm xã hội.

Phó thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết những khuyến nghị này sẽ giúp ích cho các cơ quan ban hành hành chính sách của Việt Nam trong thời gian tới.

Phó thủ tướng đề nghị ILO tiếp tục có đề xuất cụ thể liên quan tới vấn đề tiền lương, nhất là trả lương theo cấp bậc, vị trí với các nguyên tắc, cách thức thực hiện; cung cấp các tài liệu về mô hình tiền lương, bảo hiểm xã hội của một số nước để Việt Nam tham khảo; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Việt Nam trong thảo luận, hỗ trợ các vấn đề liên quan.