Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch vừa có công văn gửi Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xin ý kiến về Đề cương của Quy hoạch tượng đài Quốc Tổ Hùng Vương và danh nhân anh hùng dân tộc đến năm 2035. 

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cho hay, hiện nay cả nước có hơn 370 tượng đài đã được xây dựng, có gần 20 tượng đài anh hùng dân tộc có quy mô khá lớn. Song việc xây dựng quy hoạch tượng đài chưa được triển khai cùng với quy hoạch xây dựng của các địa phương trong toàn quốc. 

Xây dựng tượng đài, do chưa có quy hoạch thống nhất, đồng bộ từ Trung Ương đến địa phương dẫn đến những bất cập về công tác quản lý nhà nước còn trùng lặp về xây dựng và tu bổ. 

Phần lớn tượng đài đã được xây dựng từ lâu, bằng chất liệu bê tông nên nay đã xuống cấp, một số không đạt yêu cầu về thẩm mỹ và kỹ thuật cần được thay thế hoặc chuyển về chất liệu cũng như chưa đáp ứng được mặt nghệ thuật. 

Sau khi xây dựng xong, một số chưa phát huy được tác dụng cho địa điểm dựng tượng không thích hợp, chưa phát huy giá trị thẩm mỹ, dẫn đến xuống cấp và ảnh hưởng đến chất lượng nghệ thuật của tượng đài. 

Một trong những nguyên nhân được Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch chỉ ra đó là chưa có quy hoạch tượng đài Quốc tổ Hùng Vương và danh nhân anh hùng dân tộc. Nguồn kinh phí dành cho xây dựng tượng đài, bảo quản và tu bổ chưa được huy động nguồn vốn xã hội. 

Theo đó, Quy hoạch tượng đài Quốc Tổ Hùng Vương và danh nhân anh hùng dân tộc đến năm 2035 được xây dựng chính là định hướng lâu dài cho việc xây dựng các công trình tượng đài Quốc tổ Hùng Vương và các danh nhân anh hùng trên cả nước. Đồng thời là căn cứ xây dựng kế hoạch đầu tư, phân bổ nguồn vốn đầu tư theo từng giai đoạn, huy động nguồn vốn, mang lại hiệu quả tích cực.

“Quy hoạch phải có tính khả thi, đạt hiệu quả xã hội, giáo dục truyền thống yêu nước, tự hào dân tộc cho nhân dân”, quan điểm lập quy hoạch được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch nêu rõ. 

Đề cương mẫu tượng đài Quốc tổ Hùng Vương và danh nhân anh hùng dân tộc phải được Hội đồng nghệ thuật tượng đài cấp quốc gia thẩm định. Vị trí xây tượng đài phải thực sự là điểm nhấn của cảnh quan môi trường kiến trúc. Xây dựng tượng đài phải bảo đảm việc tu bổ, lâu dài và an toàn.

Quy mô tượng đài chia làm ba cấp, quy mô lớn chiều cao từ 8m trở lên; quy mô trung bình, nhân vật sẽ có chiều cao từ 3-7m; quy mô nhỏ nhân vật có chiều cao từ 3m trở xuống.  Quy hoạch sẽ xây dựng danh sách tượng đài xây dựng đến năm 2035, tuy nhiên, đề cương chưa có thông tin cụ thể. 

Về kinh phí, Quy hoạch tượng đài Quốc tổ Hùng Vương và các danh nhân anh hùng dân tộc được huy động từ nguồn ngân sách nhà nước, trung ương và địa phương, nguồn vốn từ xã hội hoá. 

Đối với việc bảo quản, tu bổ, chuyển chất liệu các tượng đài đã xây dựng, vốn đầu tư thuộc ngân sách tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, kết hợp với vốn huy động từ nguồn lực xã hội. 

Chi phí xây dựng đề cương, tiêu chí và danh sách các doanh nhân các anh hùng dân tộc, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đề xuất kinh phí hơn 1,05 tỷ đồng.