Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 6/3 đã ký một sắc lệnh mới cầm nhập cảnh tạm thời vào Mỹ đối với công dân 6 quốc gia có phần đông dân số là người theo đạo Hồi. So với sắc lệnh ban đầu bị tòa án đình chỉ, sắc lệnh mới không bao gồm Iraq.

Theo tin từ Reuters, sắc lệnh nói trên sẽ có hiệu lực trong vòng 90 ngày kể từ ngày 16/3 đối với công dân của Iran, Libya, Syria, Somalia, Sudan, và Yemen, và trong vòng 120 ngày đối với toàn bộ người tị nạn. Sắc lệnh chỉ áp dụng đối với những người xin cấp mới thị thực (visa), đồng nghĩa với việc khoảng 60.000 người có thị thực bị thu hồi theo sắc lệnh cũ vẫn có thể nhập cảnh vào Mỹ.

Những người ủng hộ nhập cư cho rằng sắc lệnh mới của Tổng thống Trump là một sự phân biệt đối xử với người theo đạo Hồi và không giải quyết được những lo ngại chính về sắc lệnh trước đó. Tuy nhiên, các chuyên gia nói khó có thể gây thách thức pháp lý đối với sắc lệnh cấm nhập cảnh lần này.

Ý tưởng về sắc lệnh cấm nhập cảnh tạm thời được Trump đưa ra khi còn tranh cử Tổng thống Mỹ vào năm ngoái. Ông từng nói rằng sắc lệnh cấm nhập cảnh đầu tiên mà ông ký vào hôm 27/1 là một biện pháp an ninh quốc gia nhằm ngăn ngừa các cuộc tấn công mà phiến quân Hồi giáo có thể gây ra đối với nước Mỹ.

Sắc lệnh cấm nhập cảnh đầu tiên đã kéo theo tình trạng xáo trộn và các cuộc biểu tình tại các sân bay ở Mỹ khi những người có thị thực bị tạm giữ và sau đó trục xuất về nước. Sắc lệnh đã vấp phải sự chỉ trích của các quốc gia bị ảnh hưởng, một số đồng minh phương Tây của Mỹ, và một số doanh nghiệp hàng đầu của Mỹ, trước khi bị một thẩm phán liên bang ra phán quyết đình chỉ vào hôm 3/2.

“Trong bối cảnh các nguy cơ đối an ninh tiếp tục biến hóa và thay đổi, cần phải liên tục đánh giá lại hệ thống mà chúng ta dựa vào đó để bảo vệ đất nước của mình”, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson nói với các nhà báo sau khi ông Trump ký sắc lệnh mới.

Các nghị sỹ Dân chủ, phe thiểu số trong Quốc hội Mỹ, nhanh chóng thể hiện sự phản đối mạnh mẽ với sắc lệnh mới, cho rằng đây là một lệnh cấm mang tính phân biệt đối xử.

“Sắc lệnh mới của chính quyền Trump chẳng làm được gì để thay đổi những mục tiêu phi đạo đức, bất hợp hiến, và nguy hiểm đưa ra trong sắc lệnh ban đầu”, thủ lĩnh phe Dân chủ tại Hạ viện, nghị sỹ Nancy Pelosi, nói trong một tuyên bố.

“Rõ ràng đây là một lệnh cấm nhằm vào người theo đạo Hồi”, bà Pelosi nói với các nhà báo.

Tuy nhiên, một số nghị sỹ Cộng hòa từng chỉ trích sắc lệnh cấm nhập cảnh đầu tiên của Trump tỏ ra lạc quan hơn về sắc lệnh mới. Ông Bob Corker, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Thượng viện, nói ông “rất phấn khởi” với sắc lệnh mới và hài lòng với việc Iraq được đưa ra khỏi danh sách.

Sắc lệnh đầu tiên của Trump đã kéo theo hơn hai chục vụ kiện tại các tòa án Mỹ. Một số tiểu bang như Washington và Minnesota đã đâm đơn kiện sắc lệnh này, dẫn tới sắc lệnh bị đình chỉ.

Tuy nhiên, sắc lệnh mới ảnh hưởng đến ít người đang sống ở Mỹ hơn và cho phép có nhiều ngoại lệ hơn để bảo vệ họ, nên  những người phản đối khó tìm được căn cứ để kiện.

Những điều chỉnh trong sắc lệnh mới đồng nghĩa với việc hàng chục nghìn người cư trú dài hạn hợp pháp ở Mỹ, tức những người có thẻ xanh, đến từ 6 quốc gia nêu trong sắc lệnh mới không còn bị ảnh hưởng như trong sắc lệnh đầu tiên.

Một quan chức cấp cao của Nhà Trắng cho biết Iraq được đưa ra khỏi sắc lệnh mới vì Chính phủ nước này đã áp dụng các biện pháp kiểm soát mới, chẳng hạn tăng cường sàng lọc khi cấp thị thực và chia sẻ dữ liệu, và do Iraq đã nỗ lực hợp tác với Mỹ để chống tổ chức khủng bố tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS).