Trung Quốc tính hỗ trợ tiền mặt để khuyến khích sinh đẻ

Trung Quốc đang có kế hoạch cung cấp hỗ trợ tiền mặt tới các gia đình để khuyến khích các cặp vợ chồng sinh con - theo tiết lộ của nguồn thạo tin với hãng tin Bloomberg, trong bối cảnh dân số giảm liên tục đe dọa triển vọng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Theo một nguồn tin cho biết Chính phủ Trung Quốc dự kiến hỗ trợ 3.600 nhân dân tệ, tương đương 503 USD, mỗi năm trong 3 năm đầu đời cho mỗi trẻ em được sinh ra từ ngày 1/1/2025 trở đi. Chính sách này sẽ được áp dụng toàn quốc.

Trung Quốc đã xóa chính sách một con từ cách đây gần 1 thập kỷ, nhưng đến năm 2024, dân số nước này đã giảm năm thứ ba liên tiếp. Số trẻ sơ sinh 9,54 triệu trẻ của Trung Quốc năm ngoái chỉ bằng khoảng một nửa so với 18,8 triệu trẻ được sinh ra ở nước này vào năm 2016 - thời điểm Trung Quốc mới rút lại quy định mỗi cặp vợ chồng chỉ được phép được sinh một con.

Tỷ lệ sinh suy giảm là một thách thức đối với nền kinh tế Trung Quốc, vì số dân trong độ tuổi lao động giảm sút đặt ra nguy cơ đối với nguồn cung lao động và năng suất lao động ở nước này. Năm 2023, Trung Quốc mất vị trí quốc gia đông dân nhất thế giới vào tay Ấn Độ. Theo mô hình nhân khẩu học của Liên hợp quốc, dân số của Trung Quốc có thể giảm về mức 1,3 tỷ người vào năm 2050 và dưới 800 triệu người vào năm 2100, từ mức gần 1,41 tỷ người hiện nay.

Triển vọng dân số ảm đạm đó xuất phát từ tốc độ giảm đáng báo động của tỷ lệ kết hôn ở Trung Quốc. Tỷ lệ kết hôn ở nước này đã giảm xuống mức thấp nhất trong khoảng nửa thế kỷ trở lại đây và có thể dẫn tới số ca sinh càng ít hơn nữa.

Xu hướng đáng lo ngại này đã thúc đẩy chính quyền nhiều địa phương Trung Quốc triển khai các biện pháp khuyến khích sinh đẻ, từ hỗ trợ tiền mặt cho tới trợ cấp mua nhà nhằm giảm nhẹ gánh nặng tài chính của việc sinh đẻ và nuôi con đối với các gia đình.

Trong một số trường hợp, các khoản trợ cấp sinh đẻ của các địa phương là rất hào phóng. Thủ phủ Hồi Hột của khu tự trị Nội Mông đã thu hút sự chú ý của dư luận toàn quốc vào tháng 3 năm nay khi đưa ra chính sách trợ cấp 50.000 nhân dân tệ cho các cặp vợ chồng sinh con thứ hai và 100.000 nhân dân tệ cho các cặp vợ chồng sinh con thứ ba trở lên.

Theo dự báo, đến cuối thế kỷ này, số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ ở Trung Quốc - theo định nghĩa của Liên hợp quốc là từ 14 đến 49 tuổi - sẽ giảm hơn 2/3 xuống dưới 100 triệu người. Trong khi đó, số dân ở tuổi hưu trí, là những người từ 60 tuổi trở lên, được dự báo sẽ tăng lên mức hơn 400 triệu người vào năm 2035, từ 280 triệu người hiện nay.

Học viện Khoa học xã hội của Trung Quốc đã cảnh báo rằng hệ thống lương hưu của nước này sẽ cạn quỹ vào năm 2035. Năm 2024, khoảng 22% dân số Trung Quốc - vào khoảng 310,31 triệu người - là những người từ 60 tuổi trở lên, so với con số 296,97 triệu người năm 2023.

Theo một báo cáo của ngân hàng Goldman Sachs, dân số giảm sẽ khiến nhu cầu nhà ở của Trung Quốc giảm đi 0,5 triệu căn mỗi năm trong thập niên 2020 này và giảm 1,4 triệu căn mỗi năm trong thập niên 2030. Trong khi đó, trong thập niên 2010, khi dân số Trung Quốc còn tăng, nhu cầu nhà ở nước này mỗi năm tăng thêm 1,5 triệu căn.

Trong một dấu hiệu cho thấy sự suy giảm của tỷ lệ sinh, gần 36.000 trường mẫu giáo ở Trung Quốc đã đóng cửa trong 2 năm qua và số trẻ học mẫu giáo đã giảm hơn 10 triệu trẻ, theo ước tính của hãng tin CNBC dựa trên số liệu từ Bộ Giáo dục Trung Quốc. Tương tự, số trường tiểu học ở nước này giảm 13.000 trường trong thời gian từ năm 2022-2024.