Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa công bố dự thảo nghị định của Chính phủ quy định việc giao các khu vực biển nhất định cho tổ chức, cá nhân khai thác và sử dụng tài nguyên biển.

Theo cơ quan này, trong những năm qua đã xuất hiện nhiều mâu thuẫn, xung đột về lợi ích giữa các hoạt động kinh tế trên cùng một khu vực biển, nhiều chức năng của khu vực biển bị khai thác quá mức hoặc việc sử dụng các khu vực biển không phù hợp với vị trí địa lý, quy luật tự nhiên và chức năng sử dụng của khu vực biển dẫn đến các hệ sinh thái dần bị suy thoái, tình trạng ô nhiễm môi trường biển ngày càng gia tăng.

Trước thực tế đó, để góp phần bảo đảm các khu vực biển được quản lý, sử dụng hiệu quả, góp phần khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm và bền vững tài nguyên biển, Bộ xây dựng và kiến nghị Chính phủ ban hành nghị định nói trên.

Các tổ chức, cá nhân để được giao khu vực biển, thì khu vực biển đề nghị giao phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng biển được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; có hồ sơ đề nghị giao khu vực biển đáp ứng yêu cầu theo quy định; có giấy phép hoặc quyết định cho phép khai thác, sử dụng tài nguyên biển của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ở khu vực biển đề nghị giao.

Tổ chức, cá nhân được giao khu vực biển sẽ có quyền  sử dụng khu vực biển được giao để khai thác, sử dụng tài nguyên biển bao gồm cả khai thác dầu khí, thuỷ hải sản, đầu tư cảng biển… theo giấy phép hoặc quyết định cho phép khai thác, sử dụng tài nguyên của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Cá nhân, tổ chức cũng có quyền đề nghị gia hạn, trả lại toàn bộ hoặc một phần diện tích khu vực biển, được sử dụng các thông tin, dữ liệu liên quan về khu vực biển được giao theo quy định của pháp luật; được bồi thường, hỗ trợ khi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thu hồi khu vực biển để sử dụng vào mục đích an ninh, quốc phòng, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng và mục đích phát triển kinh tế -xã hội theo quy định của pháp luật…

Bên cạnh đó, tổ chức, cá nhân khi được giao khu vực biển phải có nghĩa vụ sử dụng đúng mục đích; chịu sự kiểm tra, giám sát của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trong quá trình sử dụng khu vực biển để khai thác, sử dụng tài nguyên biển; nộp lệ phí và thực hiện các nghĩa vụ về tài chính liên quan đến việc sử dụng khu vực biển theo quy định của pháp luật.

Đồng thời, phải bảo vệ môi trường biển; báo cáo, cung cấp thông tin tình hình sử dụng khu vực biển cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật; thực hiện các biện pháp phục hồi, cải thiện môi trường biển khi thời hạn khai thác, sử dụng khu vực biển hết hiệu lực.

Dự thảo cũng nêu rõ, các tổ chức, cá nhân được giao khu vực biển không được gây cản trở các hoạt động điều tra cơ bản, nghiên cứu khoa học về tài nguyên, môi trường biển; khai thác, sử dụng hợp pháp tài nguyên biển đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép thực hiện trong khu vực biển được giao và các hoạt động hợp pháp khác trên biển theo quy định.

Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, khu vực biển nhất định được đề xuất giao cho tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài nguyên biển trên nguyên tắc bảo đảm sự quản lý tổng hợp, thống nhất, liên ngành, liên vùng; kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế - xã hội với bảo vệ môi trường biển; bảo đảm phát triển bền vững; bảo đảm lợi ích quốc gia, kết hợp hài hòa lợi ích chung giữa các bên liên quan trong việc sử dụng các khu vực biển; bảo đảm an ninh, an toàn, bảo vệ chủ quyền quốc gia trên biển.

Thời hạn giao khu vực biển sẽ được xem xét đối với từng trường hợp cụ thể, bảo đảm phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng biển, thời hạn được phép khai thác, sử dụng tài nguyên biển theo giấy phép hoặc quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Dự thảo quy định,  khu vực biển nhất định bao gồm phần không gian biển được giới hạn xung quanh bởi các mặt phẳng thẳng đứng, có ranh giới phía trên là phần diện tích mặt giới hạn trên, ranh giới phía dưới là mặt phẳng song song và cách mặt giới hạn trên một khoảng cách được phép sử dụng. Khu vực biển có thể chỉ bao gồm cột nước, đáy biển, lòng đất dưới đáy biển hoặc bao gồm cả cột nước, đáy biển và lòng đất dưới đáy biển.