Ngành công nghiệp ô tô thế giới đối mặt với năm 2025 nhiều thách thức

Chặng đường khó khăn 

“Thật không may, chúng tôi tin rằng ngành công nghiệp này có khả năng sẽ bước vào một năm biến động và nhiều trở ngại trên khắp các khu vực trên toàn cầu”, các nhà phân tích tại Deutsche Bank nhấn mạnh trong một nghiên cứu mới đây.

Julia Poliscanova, giám đốc cấp cao về xe và chuỗi cung ứng xe điện tại nhóm vận động Transport & Environment, đã mô tả triển vọng của các nhà sản xuất ô tô châu Âu là "khá ảm đạm".

"Họ đang tụt hậu trong quá trình điện khí hóa, sản phẩm của họ không tốt bằng đối thủ cạnh tranh đáng gờm của Trung Quốc và đó không phải lỗi của bất kỳ ai ngoài các nhà sản xuất ô tô", Poliscanova nói.

Poliscanova nhấn mạnh thực tế là doanh số bán ô tô ở châu Âu vẫn thấp hơn mức trước Covid-19 khi ngành công nghiệp tiếp tục vật lộn để đối phó với lãi suất cao hơn.

Một số nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) của Châu Âu cũng bày tỏ lo ngại về việc thắt chặt các quy định về carbon tiếp theo, đặc biệt là khi nhu cầu về xe điện đang chững lại.

Mức giới hạn khí thải trung bình từ doanh số bán xe mới của Liên minh Châu Âu sẽ giảm xuống còn 93,6 gam CO2 trên một km (g/km) từ năm tới, phản ánh mức giảm 15% so với mức cơ sở năm 2021 là 110,1 g/km.

Vượt quá các giới hạn đã được thống nhất vào năm 2019 và là một phần trong tham vọng đạt được mức trung hòa khí hậu vào năm 2050 của khối gồm 27 quốc gia có thể dẫn đến các khoản tiền phạt lớn.

Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu, hay ACEA, đã kêu gọi EU giảm chi phí tuân thủ năm 2025 "trong khi vẫn duy trì đúng hướng chuyển đổi phương tiện di chuyển xanh".

Nhóm vận động hành lang của ngành ô tô đại diện cho các hãng như BMW, Ferrari, Renault, Volkswagen và Volvo, cho biết vào cuối tháng 11 rằng cần phải hành động để hỗ trợ thêm cho ngành công nghiệp này, với lý do nhu cầu xe điện chậm chạp và tình hình kinh tế xấu đi.

Khi được hỏi về khả năng cung cấp cứu trợ pháp lý cho các nhà sản xuất ô tô, một phát ngôn viên của Ủy ban châu Âu đã nói rằng một cuộc đối thoại chiến lược sẽ được thực hiện với tất cả các bên liên quan "để cùng nhau thiết kế các giải pháp khi ngành công nghiệp này đang trải qua quá trình chuyển đổi sâu sắc và mang tính đột phá".

Các hãng ô tô lớn của châu Âu sẽ làm gì tiếp theo?

Poliscanova của Transport & Environment cho biết "thực sự khó chịu" khi thấy một số người kêu gọi Ủy ban châu Âu nới lỏng các quy định về carbon của mình.

"Đối với tôi, điều đó không liên quan. Mục tiêu CO2 của ngành ô tô sẽ không giúp họ ở Trung Quốc hoặc bán được nhiều ô tô hơn, đó không phải là vấn đề. Tuy nhiên, mục tiêu CO2 của ô tô rất quan trọng để giúp họ cạnh tranh hơn và chuyển đổi nhanh hơn", Poliscanova nói. “Vì vậy, nó đang thúc đẩy họ, ngay cả khi nó gây bất lợi cho một số biên lợi nhuận cao hơn của họ trong ngắn hạn, nó đang thúc đẩy họ tạo ra những sản phẩm khả thi trong tương lai”.

Một động thái trì hoãn tiền phạt cũng giống như việc hủy bỏ hoàn toàn quy định, Poliscanova cảnh báo rằng điều này sẽ chỉ trì hoãn điều không thể tránh khỏi, "đó là sự sụp đổ của ngành công nghiệp châu Âu".

"Chúng ta đang tụt hậu trong quá trình điện khí hóa. Vậy thì, làm sao việc trì hoãn mục tiêu và khiến chúng ta tụt hậu hơn nữa lại có thể giúp ích cho ngành công nghiệp? Tôi chỉ không hiểu làm sao điều đó lại giúp ích cho quá trình chuyển đổi mà họ phải trải qua", Poliscanova nhận định.

Cổ phiếu của cái gọi là "năm ông lớn" trong ngành công nghiệp ô tô châu Âu - Volkswagen, Mercedes, BMW, Stellantis và Renault - đã giảm mạnh trong năm nay, mặc dù Renault của Pháp là một ngoại lệ đáng chú ý.

Stellantis niêm yết tại Milan dẫn đầu về mức lỗ, giảm 37% tính đến thời điểm hiện tại, trong đó Volkswagen của Đức đang gặp khủng hoảng giảm 23% và BMW có trụ sở tại Munich giảm 21% trong cùng kỳ.

Trong khi đó, Renault đã ghi nhận mức tăng 19% trong bối cảnh hy vọng hãng sản xuất ô tô này có thể hoạt động tốt hơn các đối thủ do tiếp xúc tương đối hạn chế với thị trường Trung Quốc và Mỹ.

Không kỳ vọng nhiều vào sự cải thiện

“Cổ phiếu ô tô đang gặp khó khăn trên toàn cầu”, các nhà phân tích tại Deutsche Bank cho biết trong một lưu ý nghiên cứu được công bố mới đây.

“Thật không may, chúng tôi tin rằng ngành công nghiệp này có khả năng sẽ bước vào một năm biến động và nhiều trở ngại khác trên khắp các khu vực. Chúng tôi kỳ vọng sẽ có nhiều tiếng ồn hơn về các tác động tiềm tàng của chính sách tại Mỹ, các thông báo tái cấu trúc tiếp theo ở Châu Âu, nhu cầu yếu ớt ngoài Trung Quốc và giá cả sẽ giảm”, các nhà phân tích cảnh báo.

Rico Luman, chuyên gia kinh tế cấp cao về lĩnh vực vận tải và hậu cần tại ngân hàng ING của Hà Lan, đã chia sẻ quan điểm bi quan về triển vọng của các OEM của Châu Âu.

“Về mặt tài chính, tôi e rằng tình hình sẽ không khả quan hơn vì xe điện cuối cùng là những mẫu xe ít có lợi nhuận hơn”, Luman nhấn mạnh. “Họ có xu hướng tập trung nhiều hơn vào xe hybrid thông thường và cả xe plug-in hybrid vì lợi nhuận ở đó. Vì vậy, nếu họ buộc phải chuyển nhiều hơn sang xe EV thì lợi nhuận sẽ bị ảnh hưởng. Vì vậy, xét về góc độ tài chính, tôi không kỳ vọng nhiều vào sự cải thiện tại thời điểm này".

Một số nhà sản xuất ô tô lớn nhất châu Âu đã công bố một loạt xe điện giá rẻ tại Triển lãm ô tô Paris vào tháng 10, nhằm mục đích thúc đẩy nhu cầu giảm và giành lại một số thị phần hiện do các thương hiệu Trung Quốc nắm giữ.

Vào thời điểm đó, nhiều người hy vọng rằng các mẫu xe mới có thể đại diện cho bước ngoặt cho ngành công nghiệp ô tô của khu vực.

Các nhà phân tích cho rằng quý đầu tiên sẽ 'rất khó khăn' đối với Volkswagen.

Horst Schneider, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu ô tô châu Âu tại Bank of America, cho biết một số sự nới lỏng từ các nhà lập pháp châu Âu có thể cần thiết để hỗ trợ các nhà sản xuất ô tô vào năm tới, mặc dù các công ty đã có nhiều năm để chuẩn bị cho các quy định về carbon mới.

"Hầu hết các nhà sản xuất ô tô đều đang tụt hậu, có thể ngoại trừ BMW và Stellantis. Volkswagen có khoảng cách lớn nhất vì đây cũng là nhà sản xuất ô tô lớn nhất và tiếp xúc nhiều nhất với động cơ đốt trong. Việc ra mắt xe điện đã thất bại, nhưng Renault cũng đang chịu áp lực", Schneider cho hay. "Vì vậy, tôi muốn nói rằng tất cả các nhà sản xuất ô tô đại chúng, ngoại trừ Stellantis, đều đang chịu áp lực, chỉ vì giá xe điện vẫn cao hơn giá xe ICE quá nhiều, khoảng 20% ​​hoặc 25%.

Những gì mọi người cần là xe điện rẻ hơn. Chúng sẽ được ra mắt vào năm 2025, vì vậy một số nhà sản xuất ô tô cho biết không thực sự cần phải cắt giảm mục tiêu, nhưng tôi nghĩ nhìn chung nên cho các nhà sản xuất ô tô thêm thời gian vì sự chấp nhận từ phía người tiêu dùng vẫn chưa có”.