Công cụ quản lý của pháp luật cạnh tranh còn mờ nhạt

Vũ Khuê

26/04/2022, 20:14

“Báo cáo dòng chảy pháp luật kinh doanh năm 2021” của Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) đánh giá, hiện nay việc sử dụng công cụ quản lý của pháp luật cạnh tranh đối với vấn đề nổi cộm của thị trường ở nước ta còn khá mờ nhạt...

Giá cước vận tải biển quốc tế liên tục tăng trong năm 2021

Báo cáo dẫn chứng, năm 2021, giá cước vận tải đường biển tăng cao là một trong những vấn đề nóng.

Theo phản ánh của doanh nghiệp xuất khẩu, giá cước vận tải biển quốc tế liên tục tăng trong năm 2021. Cụ thể, vào tháng 8/2021, giá cước vận tải đi Mỹ tăng gấp 2 lần so với thời điểm tháng 3/2021; giá cước container lạnh đi châu Âu tăng 1,2 lần trong 2 tháng và gấp 7 lần so với cùng kỳ năm ngoái.

Ngay cả khi chấp nhận giá cước tăng cao, doanh nghiệp xuất khẩu cũng gặp khó khi không đặt được tàu vận chuyển hay do tình trạng thiếu container rỗng.

Trước tình trạng giá cước tăng cao liên tục, các cơ quan quản lý nhà nước đã tổ chức nhiều cuộc đối thoại giữa doanh nghiệp, hiệp hội xuất khẩu với các hãng tàu biển để tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp xuất khẩu.

Tại các cuộc đối thoại, lý giải lớn nhất cho tình trạng tăng giá, các hãng tàu cho biết là do nhu cầu của thị trường tăng cao. Đây cũng là tình trạng chung của vận tải biển ở các nước trên thế giới.

Theo VCCI, hiện nay, theo quy định của pháp luật, Nhà nước sẽ không can thiệp vào quyền định giá của vận tải biển, chỉ yêu cầu các hãng tàu phải niêm yết giá vận tải, phụ thu tại cảng biển và khi điều chỉnh giá không sớm hơn 15 ngày liên tục kể từ ngày niêm yết sự thay đổi.

Trên thực tế, biện pháp này không tác động đến việc quyết định giá của các hãng tàu biển. Các cuộc gặp đối thoại giữa cơ quan nhà nước với các hãng tàu biển cũng chỉ để tìm hiểu về nguyên nhân tăng giá và phản ánh tình trạng khó khăn của các doanh nghiệp xuất khẩu, không có tính chất là điều tra hoặc áp dụng một biện pháp quản lý mang tính bắt buộc, can thiệp vào việc quyết định giá của các hãng tàu.

Mặt khác, trong lĩnh vực vận tải biển, số lượng các hãng tàu cung cấp dịch vụ vận tải là không nhiều trong khi nhu cầu vận chuyển lại rất lớn. Tại thời điểm các hãng tàu đều tăng giá và không có dấu hiệu sẽ giảm, vấn đề có hay không hành vi vi phạm pháp luật cạnh tranh đã được đặt ra. Tuy nhiên doanh nghiệp lại không nhận thấy ý kiến nào của cơ quan quản lý về cạnh tranh về vấn đề này.

Ở một số nước trên thế giới, vấn đề tăng giá của các hãng tàu biển cũng đã được xem xét ở góc độ của pháp luật cạnh tranh. Ví dụ: Ủy ban Hàng hải Liên bang Hoa Kỳ (FMC) cũng cảnh báo sẽ can thiệp nếu phát hiện các đơn vị vận tải biển có hành vi vi phạm về tiêu chuẩn cạnh tranh.

Công cụ quản lý của pháp luật cạnh tranh được sử dụng để đảm bảo trật tự của thị trường khi có những hành vi kinh doanh ảnh hưởng đến tính cạnh tranh của thị trường, gây thiệt hại lớn cho người tiêu dùng.

Song ở nước ta, dường như công cụ quản lý này rất ít được quan tâm, mặc dù hệ thống pháp luật về cạnh tranh khá đầy đủ. Khi có những biến động bất thường nào về giá trên thị trường hoặc có tình trạng các doanh nghiệp cạnh tranh không lành mạnh về giá, các nhà soạn chính sách thường có quan điểm sử dụng công cụ quản lý hành chính để can thiệp vào hiện tượng này.

Trong đề xuất xây dựng Luật Giá mới đây, một trong những lý do để cơ quan soạn thảo đề xuất nâng cao điều kiện kinh doanh của doanh nghiệp thẩm định giá là tình trạng cạnh tranh về giá của các doanh nghiệp thẩm định giá.

Nhiều doanh nghiệp đã hạ giá thành của dịch vụ thẩm định giá để thu hút khách hàng khiến cho chất lượng của dịch vụ thẩm định giá không đảm bảo.

Pháp luật về cạnh tranh quy định khá rõ về các hành vi không lành mạnh, trong đó có các hành vi vi phạm về giá cung cấp dịch vụ.

“Trong các báo cáo liên quan không thấy có nội dung về việc các hành vi cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp thẩm định giá có được xem xét dưới góc độ của pháp luật cạnh tranh không hay là các cơ quan quản lý không xem xét ở góc độ này?”, VCCI đặt câu hỏi.

Tuân thủ pháp luật cạnh tranh trong các giao dịch M&A

13:25, 28/03/2022

Nhiều doanh nghiệp nhỏ chưa từng biết tới pháp luật cạnh tranh

12:30, 15/03/2022

Từ khóa:

Đọc thêm

Khắc phục tình trạng sản phẩm khoa học công nghệ “nghiên cứu xong để đó”

Việt Nam đang khát khao chuyển mình, lấy khoa học và công nghệ làm động lực cốt lõi. Dù đã có những bước tiến vững chắc trong việc hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nhưng dòng chảy tri thức vẫn đang bị kìm hãm bởi những “điểm nghẽn” thể chế quen mà không cũ…

Cơ hội vàng từ khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo cho doanh nhân nữ vươn tầm

Doanh nghiệp do nữ làm chủ muốn có bước đột phá, cần mạnh dạn ứng dụng công nghệ vào mọi khía cạnh hoạt động. Các mô hình kinh tế mới như kinh tế chia sẻ, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số, kinh tế xanh... đang mở ra không gian phát triển không giới hạn...

Trồng trọt phát thải thấp: Cụ thể hóa các mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững

Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2050” đặt mục tiêu đến năm 2035, ngành trồng trọt giảm ít nhất 15% tổng phát thải khí nhà kính so với năm 2020; xây dựng nhãn hiệu “Phát thải thấp” cho nông sản; và mỗi tỉnh hình thành ít nhất một mô hình sản xuất giảm phát thải, cùng 15 mô hình thí điểm tín chỉ carbon đạt chuẩn quốc tế...

Lan tỏa mô hình nông nghiệp sinh thái tại Việt Nam

Khép lại giai đoạn 5 năm (2020–2025), dự án ASSET đã xác lập nền tảng vững chắc cho việc mở rộng quy mô các thực hành nông nghiệp sinh thái, củng cố đối thoại chính sách và tăng cường năng lực nghiên cứu – đào tạo tại Việt Nam. Qua đó, đã góp phần vào xây dựng hệ thống lương thực bền vững, sản xuất nông nghiệp giảm phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu...

Xuất khẩu rau quả hướng tới kỷ lục mới, kỳ vọng vượt mốc 8 tỷ USD năm 2025

Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam (VINAFRUIT), ước tính sơ bộ trong tháng 10/2025, xuất khẩu rau quả sẽ đạt 919 triệu USD, tăng 77% so với cùng kỳ năm 2024. Ước tính kim ngạch trong 10 tháng vượt 7 tỉ USD, tăng 14,4% so với cùng kỳ năm trước.

Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

Việt Nam đáp ứng các tiêu chí nâng hạng từ thị trường chứng khoán cận biên lên thị trường mới nổi.

Bài viết mới nhất

7 tỷ USD dòng vốn chủ động sẽ quan tâm điều gì khi đổ vào Việt Nam?

Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025

Sáng kiến Diễn đàn thường niên Kinh tế mới Việt Nam (VNEF) đã được khởi xướng và tổ chức thành công từ năm 2023. VNEF 2025 (lần thứ 3) có chủ đề: "Sức bật kinh tế Việt Nam: từ nội lực tới chuỗi giá trị toàn cầu".

Bài viết mới nhất

Khai mở các động lực tăng trưởng mới

Thương hiệu Mạnh Việt Nam 2025

Khởi xướng từ năm 2003, chương trình THƯƠNG HIỆU MẠNH VIỆT NAM đã trở thành sự kiện thường niên lớn nhất do Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times tổ chức, dành cho cộng đồng các Doanh nghiệp Việt Nam.

Bài viết mới nhất

Vinh danh 10 doanh nhân Việt Nam tiêu biểu Hành trình Đất nước Đổi mới - Hội nhập - Vươn tầm

VnEconomy Interactive

Interactive là một sản phẩm báo chí mới của VnEconomy vừa được ra mắt bạn đọc từ đầu tháng 3/2023 đã gây ấn tượng mạnh với độc giả bởi sự mới lạ, độc đáo. Đây cũng là sản phẩm độc quyền chỉ có trên VnEconomy.

Bài viết mới nhất

[Interactive]: Toàn cảnh kinh tế Việt Nam tháng 9/2025

Trợ lý thông tin kinh tế Askonomy - Asko Platform

Trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo, đặc biệt là generative AI, phát triển mạnh mẽ, Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy đã tiên phong ứng dụng công nghê để mang đến trải nghiệm thông tin đột phá với chatbot AI Askonomy...