Trong khuôn khổ Hội nghị khởi động kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn của Việt Nam, chiều ngày 28/6/2022 đã diễn ra các phiên thảo luận chuyên đề phân tích, thảo luận các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế tuần hoàn.

Bốn phiên chuyên đề tập trung vào các vấn đề đang được quan tâm hiện nay như: Thúc đẩy hợp tác về kinh tế tuần hoàn thông qua tạo lập mạng lưới đối tác, chia sẻ kiến thức; tài chính và công nghệ thúc đẩy kinh tế tuần hoàn; các mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam; thúc đẩy các giải pháp kinh tế tuần hoàn nhằm giảm thiểu tác động của ô nhiễm nhựa tới sức khỏe…

Chia sẻ về chính sách khuyến khích kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam, tại phiên tài chính và công nghệ, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường cho biết, kinh tế tuần hoàn là mô hình kinh tế trong đó các hoạt động thiết kế, sản xuất, tiêu dùng và dịch vụ nhằm giảm khai thác nguyên vật liệu, kéo dài vòng đời sản phẩm, hạn chế chất thải phát sinh và giảm thiểu tác động xấu đến môi trường.

Đối với các bộ, UBND các tỉnh thực hiện lồng ghép kinh tế tuần hoàn ngay từ giai đoạn xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án phát triển; quản lý, tái sử dụng, tái chế chất thải.

Cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có trách nhiệm thiết lập hệ thống quản lý và thực hiện biện pháp để giảm khai thác tài nguyên, giảm chất thải, nâng cao mức độ tái sử dụng và tái chế chất thải ngay từ giai đoạn xây dựng dự án, thiết kế sản phẩm, hàng hóa đến giai đoạn sản xuất, phân phối. Chính phủ quy định tiêu chí, lộ trình, cơ chế khuyến khích thực hiện kinh tế tuần hoàn phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội của đất nước.

Cùng với những chính sách khuyến khích kinh tế tuần hoàn, trong chuyên đề về tài chính và công nghệ thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, các chuyên gia nêu rõ các cơ chế tài chính cho ứng dụng kinh tế tuần hoàn, đưa ra các sáng kiến tài chính; các mô hình hợp tác công tư.

Trong phiên chuyên đề các mô hình kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam, một số mô hình thành công trong ứng dụng phát triển kinh tế tuần hoàn đã được đại diện các Tập đoàn, doanh nghiệp như Central, Nesle, TBC… chia sẻ.

HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ PHÁT TRIỂN KINH TẾ TUẦN HOÀN

Để thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn, các chuyên gia cho rằng cần đưa ra khái niệm về kinh tế tuần hoàn một cách đơn giản nhất, dễ tiếp cận nhất để mọi người dân, doanh nghiệp cùng tham gia. Bên cạnh đó cần xây dựng được một hệ thống pháp luật trong đó khuyến khích, tạo hệ sinh thái thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn, để người dân, doanh nghiệp và các bên liên quan có thể thực hiện được các mô hình này.

Theo đại diện Hội đồng doanh nghiệp phát triển bền vững doanh nghiệp, nếu muốn thực hiện kinh tế tuần hoàn, cần phải bắt đầu ngay từ đầu khi thiết kế sản phẩm, thiết kế sinh thái để có thể tuần hoàn được vật liệu.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh vai trò chia sẻ dữ liệu, liên kết hợp tác giữa các đơn vị, doanh nghiệp, đối tác để đạt được mục tiêu tuần hoàn chất thải.

Từ phía chính phủ và các nhà tài trợ, cần có cơ chế hỗ trợ tiếp cận tài chính cho những doanh nghiệp vừa và nhỏ; gắn việc chuyển đổi mô hình kinh tế tuần hoàn với cắt giảm phát thải carbon. Điều này sẽ tạo động lực để các tổ chức doanh nghiệp thực hiện mô hình chuyển đổi, phát triển kinh tế tuần hoàn...

Trước hết cần có chính sách khuyến khích mua sắm công trong đó ưu tiên các sản phẩm sử dụng các vật liệu tuần hoàn, từ đó hình thành thị trường tiêu thụ. Cùng với đó cần có cơ chế chính sách thuế, để các sản phẩm có sử dụng vật liệu tái chế có thể tiếp cận đến thị trường.

Đại diện Viện chiến lược Chính sách Tài nguyên và Môi trường cho biết, có nhiều chính sách quy định ưu đãi hỗ trợ liên quan đến kinh tế tuần hoàn sẽ được hoàn thiện trong thời gian tới như tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn xanh từ thị trường trái phiếu, thị trường tín dụng; có danh mục hỗ trợ các ngân hàng thương mại, các tổ chức, phát hành trái phiếu nhận biết các dự án nâu hay dự án xanh, dự án tuyến tính hay tuần hoàn… Thông qua đó sẽ khơi thông cho thị trường vốn xanh được nhận định có tiềm năng rất lớn… Đơn cử như năm 2019, Singapore đã hấp thụ 12 tỷ USD thị trường trái phiếu xanh.

Nhấn mạnh vai trò, tầm quan trọng của việc thúc đẩy hợp tác về kinh tế tuần hoàn qua tạo lập mạng lưới đối tác, chia sẻ kiến thức, tại phiên chuyên đề, các chuyên gia cũng giới thiệu liên minh toàn cầu về kinh tế tuần hoàn và hiệu quả tài nguyên; các giải pháp thúc đẩy kinh tế tuần hoàn thông qua mạng lưới đối tác; đồng thời thúc đẩy quan hệ đối tác trong chuỗi giá trị vật chất.

Gắn vấn đề môi trường, giải pháp phát triển kinh tế tuần hoàn với giảm thiểu tác động của ô nhiễm nhựa tới sức khỏe người dân, các chuyên gia đã nêu ra những khả năng ứng dụng kinh tế tuần hoàn trong tái chế rác hữu cơ cho sản xuất nông nghiệp sạch; sự thay đổi hành vi người tiêu dùng với sản phẩm nhựa dùng một lần. Các ý kiến cũng nêu rõ khoảng trống kiến thức và các cơ hội để thúc đẩy áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn để giảm thiểu tác động ô nhiễm nhựa đến sức khỏe...