Tham gia trả lời chất vấn trước Quốc hội sáng ngày 6/6/2024, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã giải đáp, báo cáo, làm rõ nhiều vấn đề đại biểu quan tâm trong đó có cơ hội và giải pháp phát triển ngành công nghiệp bán dẫn ở Việt Nam cũng như thúc đẩy phát triển kinh tế số.

VIỆT NAM CÓ NHIỀU LỢI THẾ, TIỀM NĂNG

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, đoàn Hải Dương, cho biết hiện nay nhiều quốc gia trên thế giới đã và đang tập trung vào ngành công nghiệp bán dẫn và có sự phát triển vượt bậc. Đại biểu nêu câu hỏi: "Phó Thủ tướng Chính phủ đánh giá như thế nào về cơ hội tham gia vào ngành công nghiệp hấp dẫn này của Việt Nam? Việt Nam cần có những giải pháp gì để thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ phục vụ phát triển ngành công nghiệp bán dẫn?".

Liên quan đến cơ hội của Việt Nam tham gia vào ngành công nghiệp bán dẫn, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết trong thời gian qua, Thủ tướng Chính phủ, các bộ ngành đã và đang rất quyết liệt triển khai.

Theo Phó Thủ tướng, Việt Nam là quốc gia có nhiều lợi thế, kinh tế số phát triển nhanh. Người Việt Nam có nhiều thế mạnh nổi trội. Đặc biệt, Việt Nam đã quan tâm giảng dạy, đào tạo toàn diện ngay trong trường đại học, từ công nghệ thông tin đến vật lý, vật liệu…liên quan đến ngành công nghệ này.

Như vậy Việt Nam hoàn toàn có cơ hội để tham gia sâu vào lĩnh vực này, Phó Thủ tướng nói.

Trước nhu cầu nguồn nhân lực phục vụ phát triển ngành công nghiệp này, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án để chuẩn bị đào tạo nguồn nhân lực đối với công nghệ thông tin.

Bên cạnh đó, ở trong nước, rất nhiều doanh nghiệp FDI đã đầu tư trong lĩnh vực kinh tế số, công nghệ cao đã đầu tư ở Việt Nam.

Đặc biệt, các doanh nghiệp Việt Nam cũng phát triển rất mạnh về kinh doanh số, trong thời gian vừa qua, tăng trưởng nhanh và đóng góp của ngành kinh tế số 12%-15%. Như vậy, tăng trưởng rất nhanh nên cơ hội này hoàn toàn có thể thực hiện được.

Về giải pháp lâu dài, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, chúng ta cần quan tâm đào tạo ngay, đào tạo lại những kỹ sư, người được đào tạo trong các trường đại học đã có kiến thức nền tảng, có thể tiếp cận ngay để tham gia vào trong chuỗi cung ứng này, đặc biệt là tham gia vào thiết kế, đóng gói, kiểm chuẩn...

Bên cạnh đào tạo nguồn nhân lực, Việt Nam có lợi thế là lực lượng lao động ở nước ngoài rất đông. Người Việt Nam ở nước ngoài đã tham gia và có năng lực tham gia vào lĩnh vực này. Do vậy, bằng những cơ chế chính sách Việt Nam huy động sự tham gia của các lực lượng, nhà khoa học ở nước ngoài để đầu tư phát triển.

Phó Thủ tướng cho biết Chính phủ cũng sẽ có những chủ trương hỗ trợ các doanh nghiệp, lựa chọn các trường đại học xây dựng trung tâm về công nghệ chip bán dẫn Việt Nam thông qua đầu tư những phòng thí nghiệm tập trung, lớn và hiện đại từ thiết kế, kiểm chuẩn và sản xuất. “Có như vậy, Việt Nam mới có cơ hội tham gia sâu vào chuỗi này”, ông Hà nhấn mạnh.

ĐẦU TƯ, NGHIÊN CỨU HƯỚNG ĐẾN LÀM CHỦ CÔNG NGHỆ

Hiện nay các công cụ thiết kế, các thiết bị chế tạo chip do các nước đang nắm quyền. Do vậy, Phó Thủ tướng cho rằng Việt Nam cũng cần nghiên cứu khoa học cơ bản, nghiên cứu sâu để có thể làm chủ vấn đề này. Tất nhiên, điều này sẽ phải đặt ra trong giai đoạn dài hơi hơn, còn trước mắt nên tập trung vào các chuỗi giá trị mà Việt Nam có thể tham gia.

Ngoài ra, Việt Nam cần có giải pháp để thu hút được các doanh nghiệp liên quan đến công nghiệp điện tử, sử dụng chip điện tử bán dẫn; đồng thời nên xây dựng phát triển ngành công nghiệp điện tử, ứng dụng các công nghệ cao này. Trên cơ sở đó, Việt Nam có thể nắm bắt cơ hội và hoàn toàn có cơ hội để làm chủ lĩnh vực này.

Trao đổi về việc Việt Nam sớm tham gia vào chuỗi giá trị ngành công nghiệp bán dẫn của thế giới, đại biểu Tạ Văn Hạ, đoàn Quảng Nam, nhận định sau đại dịch Covid-19, đặc biệt là chiến tranh thương mại giữa các nước lớn diễn ra khiến chuỗi cung ứng chip toàn cầu bị đứt gãy, gián đoạn. Tuy nhiên, đây lại là cơ hội tốt cho Việt Nam để có thể trở thành miền đất hứa cho ngành ngành Công nghiệp bán dẫn.

Trong phần trả lời chất vấn đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã đề cập rõ tiềm năng của Việt Nam, trong đó có sự chuẩn bị tốt về nguồn nhân lực. Do vậy, đại biểu Tạ Văn Hạ mong muốn Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết rõ hơn về việc tận dụng sớm nhất, nhanh nhất  để biến những tiềm năng thành lợi thế của Việt Nam để thu hút các nhà đầu tư; cơ chế nào để khuyến khích, khơi dậy nguồn lực tiềm năng nội tại của đất nước?

Đại biểu cho biết một số nước như Trung Quốc đã đầu tư 45,5 tỷ USD, Hàn Quốc đầu tư hơn 7 tỷ USD để hỗ trợ ngành công nghiệp bán dẫn.

Về vấn đề này, Phó Thủ tướng nêu rõ, Việt Nam sẽ đầu tư một số trung tâm nghiên cứu khoa học công nghệ để phục vụ nghiên cứu cơ bản, cho các trường dùng chung; một số trung tâm đổi mới sáng tạo sẽ được đầu tư để có thể triển khai từ các công đoạn ban đầu đến phát triển nghiên cứu cơ bản, để từ đó có thể làm chủ được các bước sau. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh những bước đầu tư này là khá lớn, nhất là đầu tư khu vực sản xuất thử có thể lên tới 7 tỷ USD. Do đó, cần sự tham gia của nhà nước và đặc biệt sự tham gia của khối doanh nghiệp, tạo ra cầu thị trường.

Liên quan đến xu hướng, cơ hội và giải pháp để thúc đẩy phát triển kinh tế số mà đại biểu Lã Thanh Tân, đoàn Hải Phòng, đặt ra Phó Thủ tướng nêu rõ, Việt Nam có thế mạnh, tiềm năng tự nhiên về con người, do vậy Chính phủ cần dẫn dắt, kiến tạo chuyển đổi số từ sử dụng, khai thác tài nguyên tự nhiên sang tài nguyên số. Đây là kho báu lớn, là xu thế cần phải tận dụng hiệu quả.

Trong thời gian tới các ngành, doanh nghiệp cần quan tâm tới xây dựng cơ sở dữ liệu- đây chính là tài nguyên. Chính phủ sẽ ban hành các cơ chế chính sách đảm bảo vận hành an toàn, an ninh mạng, đầu tư cơ sở hạ tầng để chuyển đổi số, trong đó có mạng 4G, 5G, hạ tầng liên quan đến trung tâm dữ liệu lớn để lưu trữ, đảm bảo an ninh. Trên cơ sở đó kinh tế số sẽ càng ngày phát triển.