Kết nối hàng nghìn nông dân, doanh nghiệp cùng xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp xanh

Chia sẻ về hiệu quả của phân bón hữu cơ, ông Đỗ Quý Hạnh, Phó chủ nhiệm Hợp tác xã Nông nghiệp Hữu cơ Pa Cốp (xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La), phấn khởi cho biết nếu sử dụng phân bón vô cơ như trước kia, thì mỗi năm phải chi phí tới 500 nghìn đồng phân bón/gốc cam, nhưng hiện nay với việc sử dụng phân bón hữu cơ chi phí giảm xuống chỉ còn 200 - 250 nghìn đồng/gốc cam. 

BÓN PHÂN HỮU CƠ LÀM GIẢM GIÁ THÀNH, TĂNG NĂNG SUẤT

Hợp tác xã Nông nghiệp Hữu cơ Pa Cốp hiện có 10 thành viên, đang canh tác trồng 23 ha trồng cam đường Canh, 4 ha trồng cam Vinh và 20 ha trồng mận. Riêng hộ gia đình ông Đỗ Quý Hạnh trồng 9 ha cam đường Canh, 2 ha nhãn muộn và 6 ha xoài ngọt.

Về đầu ra, ông Hạnh chia sẻ, 40-50% sản phẩm của hợp tác xã Pa Cốp được Công ty CP Hỗ trợ Sáng kiến Kinh doanh Tạo tác động (MEVI) thu mua, phần còn lại bán cho thương lái. Vụ thu hoạch cam canh cuối năm 2021, đầu năm 2022 vừa qua, bình quân mỗi ha của ông Hạnh đạt doanh thu 650 triệu đồng, trừ chi phí 150 triệu đồng, còn lại lợi nhuận đạt 500 triệu đồng/ha.

Tiết lộ về bí quyết đạt được lợi nhuận cao, ông Đỗ Quý Hạnh cho hay, gia đình ông cũng như nhiều thành viên hợp tác xã đã chuyển hướng sang canh tác xanh, chỉ sử dụng phân bón hữu cơ. Nhờ vậy giảm được chi phí phân bón, qua đó giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ đất và môi trường, đồng thời đạt năng suất cao.

Trước đây, gia đình ông Hạnh cũng như mọi hộ dân ở Pa Cốp trồng cam nói riêng, cây ăn quả nói chung phải lệ thuộc quá nhiều vào phân bón vô cơ, mỗi năm bón 20- 30 kg phân hóa học cho mỗi gốc cây cam, trong đó riêng phân Đầu Trâu sử dụng 10-12 kg cho mỗi gốc cây. Tính theo giá hiện tại, 1 kg phân Đầu Trâu phải mua với giá 19.500 đồng/kg.

Chia sẻ kinh nghiệm này, ông Hạnh cho biết đất tươi xốp cây mới phát triển khỏe mạnh và cho nhiều quả, chất lượng quả tốt. Thế nhưng nhiều năm trước đây, do lạm dụng nhiều phân bón hóa học, khiến cây cam bị mắc bệnh thối rễ, vàng lá hàng loạt.

"Trước kia, xử lý bệnh thối rễ vàng lá bằng cách phải đào toàn bộ gốc cây lên, rồi mua thuốc trừ nấm đem về phun, sau đó trồng lại cây. Rất nhiều cây sau khi trồng lại bị chột, phải mất thêm vài năm chăm sóc mới cho quả trở lại", ông Hạnh nói.

May mắn là năm 2020, ông Hạnh được gặp người từ MEVI đến, giải thích về cơ chế sinh bệnh thối rễ vàng lá. Chính việc bón phân hóa học và thuốc trừ bệnh đã dẫn đến tình trạng đất bị chai. Khi đó hệ vi sinh vật và giun trong đất chết hết, khiến đất chặt lại gây nghẹt rễ, không hút được chất dinh dưỡng, đồng thời sinh ra các ổ nấm gây bệnh vàng lá thối rễ.

Theo hướng dẫn của MEVI, muốn xử lý căn cốt, phải cải tạo đất làm cho tơi thoáng. Ban đầu rắc hạt đậu tương xung quanh gốc cây cam, hạt đậu tương nảy mầm sẽ đội đất lên làm cho đất tơi xốp. Sau đó tưới men vi sinh vào gốc cây, các lợi khuẩn này sẽ giúp giải phóng lượng phân đạm bị tích lũy lâu ngày ở trong đất -đây chính là cách thải độc cho đất.

"Hàng năm, phải thực hiện quá trình thải độc cho đất, sau đó mới bón phân hữu cơ, chủ yếu là các loại phân chuồng, phân bò để cung cấp dinh dưỡng cho cây. Từ khi chúng tôi thực hiện theo hướng canh tác mới này, cây sống khỏe, cho nhiều trái, trái đạt chất lượng thơm ngon, luôn bán được giá cao", ông Đỗ Quý Hạnh khẳng định.

XÂY DỰNG HỆ SINH THÁI MEVI

Ngày 17/4/2022 tại xã Xuân Nha, huyện Vân Hồ, MEVI tổ chức ngày hội trồng cây ăn quả phủ xanh đất trống đồi núi trọc.

Bà Nguyễn Thị Thu, Giám đốc, Sáng lập MEVI cho biết,  công ty được thành lập vào đầu năm 2020, đã chọn hướng đi tập trung vào việc thúc đẩy phát triển nông nghiệp an toàn gắn với chế biến.

Hiện tại, MEVI đang xây dựng 3 hệ sinh thái.

Một là, hệ sinh thái MEVI farm, với mục tiêu hỗ trợ các hộ nông dân, các trang trại xây dựng mô hình canh tác sinh thái hữu cơ, bền vững với môi trường và an toàn với sức khỏe của con người. Tiêu chí mỗi một MEVI farm phải cam kết canh tác xanh theo hướng bèn vững. có tác động tích cực giảm phát thải khí nhà kính ra môi trường.

Đến nay, đã có hơn 10.000 nông dân tham gia MEVI farm, tổng diện tích canh tác hơn 250 ha, tập trung vào: xoài ở Yên Châu (Sơn La), cam và mận ở Vân Hồ và Mộc Châu (Sơn La), mô hình trồng rau ở Đồng Nai, trồng cà phê ở Tây Nguyên…

MEVI liên kết với các chuyên gia ngành nông nghiệp, các Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn địa phương để triển khai các chương trình giáo dục và đào tạo kỹ năng sản xuất kinh doanh cho các thành viên tham gia.

Hai là, hệ sinh thái MEVI factory, tập hợp các doanh nghiệp nhỏ có xưởng chế biến nông sản, nhằm tạo ra nông sản chế biến theo tiêu chí MEVI đặt ra, để thu mua nông sản từ các MEVI farm.

Đến nay đã có 80 cơ sở chế biến quy mô nhỏ và 40 hợp tác xã được hỗ trợ từ MEVI để tham gia vào hệ sinh thái MEVI farm. Trong đó hợp tác xã Nông sản sạch Tây Bắc ở Điện Biên có nhiều sản phẩm chế biến từ táo mèo, như táo mèo sấy lạnh, giấm táo mèo, rượu táo mèo. Hay như, hợp tác xã Chế biến Nấm Phúc An ở Nam Định đã có 2 sản phẩm là bột nấm sấy lạnh và mì nấm.

Một số tổ hợp tác, hợp tác xã do nữ làm chủ ở miền núi, người đồng bào dân tộc thiểu số đã có được những sản phẩm nông sản chế biến có yếu tố sáng tạo và bước đầu xây dựng thị trường phân phối tốt như: Bánh Xoài Yên Châu, Bún dâu tây Bản Áng, Nấm linh chi ATC, Bột rau muống sấy lạnh đường phèn Bắc Ninh, Viên gừng Yên Châu, Tinh chất cần tây Vietherbes là những minh chứng cho việc đã đến lúc các doanh nghiệp vừa và nhỏ hỗ trợ chính nhau và bắt tay nhau để tạo thành một hệ sinh thái.

Ba là, hệ sinh thái MEVI shop. Đến nay, đã có 250 đại lý tham gia MEVI shop, phần lớn họ là các cá nhân, trong đó có nhiều giáo viên thích kinh doanh, được MEVI đào tạo, trang bị những kiến thức về kinh doanh và tiêu dùng.

MEVI cũng kêu gọi sự tham gia của các nhà phân phối có trách nhiệm và xây dựng hệ thống bán lẻ cung ứng hơn 200 sản phẩm đặc sản vùng miền đáp ứng 3 tiêu chí trên và đã xây dựng được hơn 100 đối tác phân phối trên toàn quốc.

"Qua thực tế mô hình đã giúp các doanh nghiệp sản xuất tối ưu được chi phí bán hàng, giảm chi phí logistic, vận hành do hàng đi cùng nhau. Các nhà phân phối thì tối ưu được nguồn hàng, giảm chi phí vận chuyển, điều phối để tối ưu bán hàng", bà Nguyễn Thị Thu khẳng định.