Theo Báo cáo "Biến việc làm thỏa đáng thành hiện thực cho lao động giúp việc gia đình: Tiến bộ và triển vọng tại châu Á và Thái Bình Dương", kể từ khi đại dịch Covid-19 mới bùng phát, lao động giúp việc gia đình tại Việt Nam trở thành đối tượng dễ bị mất việc hơn nhiều so với các nhóm lao động khác.

Báo cáo cho biết, Việt Nam là một trong số ít các quốc gia trong khu vực châu Á và Thái Bình Dương đưa lao động giúp việc gia đình thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật lao động.

Bộ luật Lao động 2019 và Nghị định số 145 đi kèm quy định lao động gia đình phải có hợp đồng bằng văn bản, đáp ứng những tiêu chuẩn nhất định, trong đó có giới hạn về thời giờ làm việc và thời giờ nghỉ ngơi.

Cũng trong số các nước Đông Nam Á, chỉ có ở Việt Nam là lao động giúp việc gia đình được hưởng một mức lương tối thiểu ít nhất bằng mức lương tối thiểu dành cho các lao động khác.

TS. Chang-Hee Lee, Giám đốc Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) Việt Nam, cho biết, mặc dù Việt Nam đã đạt được những bước tiến đáng kể, trong đó bao gồm việc đưa người lao động giúp việc gia đình thuộc phạm vi bảo vệ của pháp luật lao động. Tuy nhiên, thách thức gặp phải hiện nay là làm thế nào để tăng cường tuân thủ luật pháp và thu hẹp khoảng cách giữa các biện pháp bảo vệ quy định trong luật và trải nghiệm thực tế của lao động giúp việc gia đình. 

Theo báo cáo, 19% lao động giúp việc gia đình ở Việt Nam làm việc thông qua các nhà cung cấp dịch vụ và số lượng lao động giúp việc gia đình di cư ra nước ngoài làm việc liên tục tăng trong thập kỷ qua.

Kể từ khi đại dịch Covid-19 mới bùng phát, lao động giúp việc gia đình trở thành đối tượng dễ bị mất việc hơn nhiều so với các đối tượng lao động khác.

So với quý 4/2019, tỷ lệ lao động giúp việc gia đình đã giảm 17% trong quý 2/2020. Trong khi đó, tỷ lệ mất việc của nhóm lao động làm thuê khác trong cùng giai đoạn chỉ là 6,1%.

Song song với việc một số lao động giúp việc gia đình bị mất việc làm, một số người khác bị giảm thời giờ làm việc.

Cả hai tình trạng này đều dẫn tới sự sụt giảm đáng kể về tổng tiền lương nhận được. Trong quý 2/2020, thời giờ làm việc của lao động giúp việc gia đình tại Việt Nam đã giảm 24,7% so với quý 4/2019.

Do mất việc làm và thời giờ làm việc bị giảm, tiền lương mà lao động giúp việc gia đình ở Việt Nam nhận được đã giảm 26,2%.