Ông Đặng Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) cho rằng, nếu các dự án hoạt động không hiệu quả thì việc giải thể, phá sản cũng là một giải pháp tích cực và quan trọng nhất là các doanh nghiệp, các bộ, ngành phải nói thẳng, nói thật, công khai tình hình minh bạch.

Tại buổi tọa đàm "Nâng hiệu quả doanh nghiệp Nhà nước: Minh bạch thông tin, đổi mới quản trị" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức ngày 18/9, lãnh đạo Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) đã cung cấp một số thông tin liên quan đến 12 dự án thua lỗ của ngành Công Thương.

Ông Đặng Quyết Tiến cho biết, sau hơn một năm triển khai xử lý, trong số 6 nhà máy hoạt động kinh doanh thua lỗ, sau khi cơ cấu lại 2 doanh nghiệp đã có lãi, đó là dự án Thép Lào Cai và DAP1.

Bốn dự án bắt đầu giảm lỗ, nhưng vẫn còn lỗ, đó là dự án về phân đạm Hà Bắc, đạm Ninh Bình, DAP 2 của Lào Cai, công ty đóng tàu Dung Quất.

Ba dự án trước đây dừng sản xuất, đến nay bắt đầu khởi động lại, bắt đầu sản xuất thử, trong đó có dự án Xơ sợi Đình Vũ. 3 dự án đang xây dựng dở dang, đang tính toán lại, trong đó có những dự án cương quyết thực hiện theo biện pháp quyết liệt như Nhà máy giấy Phương Nam sẽ bán để thu hồi vốn, Nhà nước không hỗ trợ nữa; dự án nhà máy sinh học Phú Thọ, Gang thép Thái Nguyên sẽ rà soát lại và tìm nhà đầu tư để mua.

"Như vậy tất cả 12 dự án của ngành Công Thương được triển khai đúng tiến độ, theo đúng kế hoạch, phương án đề ra. Tuy nhiên, quá trình xử lý 12 dự án này vẫn còn rất khó khăn bởi chúng ta cương quyết làm theo thị trường. Ví dụ, có những dự án bán không được chúng ta phải chấp nhận phá sản, có những dự án không bán được, không khởi động được thì phải chuyển sang hình thức khác", ông Tiến nói.

Theo nhận định của ông Đặng Quyết Tiến, hiện nay các dự án đang ở trong lộ trình. Thời gian tới, quan trọng nhất là các doanh nghiệp, các bộ, ngành, lãnh đạo doanh nghiệp phải nói thẳng, nói thật, công khai tình hình minh bạch.

"Hằng năm nên báo cáo tiến độ. Có như vậy các bộ, ngành, các chuyên gia kinh tế, Quốc hội, Chính phủ mới đưa ra được giải pháp căn cơ để xử lý dứt điểm 12 dự án thua lỗ này. Ngay vấn đề giải thể, phá sản cũng là một giải pháp tích cực, nếu chúng ta duy trì lại không hiệu quả", ông Tiến nói thêm.

Cũng theo tiết lộ của Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp, hiện có rất nhiều nhà đầu tư tư nhân quan tâm đến các dự án này, nên không phải không có tiềm năng, mà quan trọng là phải tìm được nhà đầu tư đúng, tính đúng, tính đủ chi phí bỏ ra và bán công khai, minh bạch.

"Chúng tôi nghĩ là không nên bán theo chỉ định", ông nói.

Trong khi đó, ông Phùng Văn Hùng, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đánh giá, cả 12 dự án hoạt động yếu kém của Bộ Công Thương đã được Chính phủ chỉ đạo rốt ráo để bảo đảm kết quả tốt nhất.

"Nhưng 12 dự án này không thuộc chủ trương Nhà nước phải nắm giữ vốn. Với các doanh nghiệp đang gặp vướng mắc pháp lý với tổng thầu EPC, Nhà nước cần phải giải quyết trước khi thực hiện các giải pháp tiếp theo, trong đó có cổ phần hóa và kể cả bán doanh nghiệp. Lúc này ta mới thu hút được các nhà đầu tư nhân có tiềm năng vào vực dậy các doanh nghiệp này", ông Hùng góp ý.

Còn theo chuyên gia kinh tế Lưu Bích Hồ, nếu bán các dự án này cho tư nhân nước ngoài thì phải tính toán tới lợi ích quốc gia, và trên hết, bán cho ai cũng phải minh bạch.

Ông Lưu Bích Hồ cũng bày tỏ quan điểm tương đối trái ngược khi cho rằng, nhìn tổng thể 12 dự án này đều là các dự án nhà máy cần thiết cho nền kinh tế, nên phải cố gắng khôi phục lại.

"Hiện nay tỷ suất lợi nhuận trên vốn nói chung của các doanh nghiệp nhà nước là 4,4. Nếu nâng lên được 1% thì ta có thể tăng 0,7% lợi nhuận trên vốn. Nếu tăng 0,5% lợi nhuận doanh nghiệp thì tăng thêm được gần 1% GDP. Như vậy, hoàn toàn có triển vọng làm việc này để xử lý cho tốt", ông Hồ phân tích.

Vị chuyên gia này cũng cho rằng, có những dự án phải cải tạo lại, ví dụ như dự án sản xuất thép không nhất thiết làm như cũ mà làm mới với các sản phẩm mới phù hợp với kỹ thuật mới.