Theo kết quả khảo sát Future of Jobs Report mới công bố của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) mới đây, 41% doanh nghiệp trên thế giới có ý định cắt giảm nhân sự vì công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đã giúp tự động hóa một số nhiệm vụ tại công sở.

Trong số hàng trăm doanh nghiệp lớn được khảo sát trên khắp thế giới, 77% nói rằng họ có kế hoạch đào tạo lại hoặc nâng cấp kỹ năng cho lực lượng lao động hiện tại trong giai đoạn 2025-2030 để làm việc với AI tốt hơn. Tuy nhiên, không giống cuộc khảo sát được thực hiện vào năm 2023, báo cáo năm nay không nói rằng hầu hết các công nghệ, bao gồm AI, có thể mang lại “tác động tích cực” về số lượng việc làm.

“Sự phát triển của AI và năng lượng tái tạo đang định hình lại thị trường lao động, thúc đẩy nhu cầu với nhiều vị trí chuyên gia hoặc công nghệ, nhưng đồng thời cũng giảm nhu cầu với nhiều vị trí khác như thiết kế đồ họa”, WEF cho biết trong một thông báo cáo báo chí công bố trước thềm cuộc họp thường niên tại Davos vào cuối tháng này.

Trong báo cáo khảo sát, bà Saadia Zahidi, giám đốc điều hành WEF, chỉ rõ vai trò của AI tạo sinh (gen AI) trong việc định hình lại các ngành công nghiệp và nhiệm vụ công việc trong mọi lĩnh vực. Công nghệ này có thể tạo ra văn bản gốc, hình ảnh và nội dung khác tức thì theo yêu cầu của người dùng.

Các vị trí như nhân viên dịch vụ bưu điện, thư ký, nhân viên lương nằm trong nhóm công việc mà nhiều nhà tuyển dụng dự kiến cắt giảm số lượng mạnh nhất trong những năm tới, một phần do sự phát triển của AI và một phần do các xu hướng khác.

"Sự hiện diện của cả nhà thiết kế đồ họa và thư ký pháp lý trong nhóm những công việc có tốc độ suy giảm nhanh nhất là dự báo chưa từng thấy trong các báo cáo Future of Jobs Report trước đây. Điều này cho thấy năng lực của Gen AI ngày càng tăng lên trong các công việc đòi hỏi tri thức”, báo cáo năm nay chỉ ra.

Trong khi đó, nhu cầu với các kỹ năng AI ngày càng tăng lên. Gần 70% doanh nghiệp được khảo sát cho biết dự định tuyển lao động mới có kỹ năng thiết kế và cải tiến công cụ AI. 62% có kế hoạch tuyển thêm lao động có kỹ năng làm việc cùng AI.

Theo báo cáo, một điểm lạc quan là tác động chính của các công nghệ như AI với việc làm có thể nằm ở tiềm năng nâng cao các kỹ năng của con người thông qua “hợp tác giữa con người và máy móc”, chứ không thay thế hoàn toàn và “tầm quan trọng của các kỹ năng lấy con người làm trung tâm”.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều vị trí việc làm đã bị thay thế bởi AI. Vài năm trở lại đây, nhiều công ty công nghệ, như dịch vụ lưu trữ tệp Dropbox và ứng dụng học ngoại ngữ Duolingo, đều lấy AI làm lý do để sa thải nhân viên.