Đó là tuyên bố mới nhất của Liên minh Vaccine cho tất cả mọi người do tổ chức Oxfam phát ra hôm nay (29/7/2021). Theo liên minh này, việc nguồn vaccine phòng chống Covid-19 trên thế giới hiện vẫn rất khan hiếm là do tình trạng độc quyền mà ra.

VŨ ĐIỆU GIÁ VACCINE COVID-19

Số liệu từ báo cáo của Liên minh vaccine cho tất cả mọi người cho thấy giá vaccine phòng Covid-19 luôn nhảy múa.

Hãng Pfizer/BioNTEch đang bán cho Liên minh châu Phi với giá 6,75 đô la và Hãng này cho rằng đó là giá thấp nhất có thể. Nhưng giá một liều vaccine như vậy hiện ngang với số tiền chi tiêu y tế của Uganda cho mỗi người dân trong vòng 1 năm. Tuy nhiên, mức giá này vẫn cao gấp 6 lần chi phí sản xuất dự tính cho loại vaccine này.

Còn mức giá cao nhất nhất được trả cho một liều vaccine Pfizer/BioNTech là 28 đô la, giá này do Israel chi trả. Như vậy, Israel đã trả cao hơn gần 24 lần chi phí sản xuất dự tính.

Còn Liên minh châu Âu có thể đã thanh toán quá mức cho 1,96 tỷ liều vaccine Moderna và Pfizer/BioNTech với số tiền lên tới 31 tỷ Euro

Đối với Moderna, theo tính toán của Liên minh thì Hãng này đã đưa ra mức giá cao gấp 4 đến 13 lần mức chi phí sản xuất cho các quốc gia khác. Nhưng với Nam Phi, Hãng này đã đưa ra mức giá 30 đến 42 đô la một liều, cao gấp 15 lần so với chi phí sản xuất dự tính.

Columbia, một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của Covid-19, đang phải trả gấp đôi mức giá mà Mỹ trả cho vaccine Moderna. Nếu tính cả Moderna và Pfizer/BioNTech thì Columbia đang trả giá cao hơn giá thực tới 375 triệu đô la.

Tương tự, Senegal, một nước có thu nhập thấp cũng cho biết đã phải trả tới khoảng 20 đô la/liều Sinofarm khi mua 200,000 liều.

Và nước Anh có thể đã trả quá 1,8 tỷ bảng Anh so với chi phí sản xuất thật của vaccine Pfizer và Moderna.

Nói về giá cả, bà Anna Marriott, Quản lý Chính sách Y tế của Oxfam cho rằng: “Các hãng dược đang đòi cả thế giới tiền chuộc vào thời điểm khủng hoảng toàn cầu chưa từng có. Đây có lẽ là một trong những vụ trục lợi lớn nhất trong lịch sử.”

ĐỘC QUYỀN ĐẺ RA TỘI LỖI

Cho đến nay Pfizer/BioNTech và Moderna đã bán hơn 90% số vaccine của họ cho các quốc gia với giá cao gấp 24 lần chi phí sản xuất ước tính. Tuy nhiên, mới đây Pfizer/BioNTech thông báo họ sẽ cấp phép cho một công ty Nam Phi cung cấp và đóng gói 100 triệu liều để sử dụng ở Châu Phi. Đây là một con số rất nhỏ so với nhu cầu của châu lục này.

Điều đáng nói là cả hai hãng dược đều không đồng ý chuyển giao đầy đủ công nghệ vaccine với bất kỳ nhà sản xuất có năng lực nào ở các nước đang phát triển.

Theo phân tích của Liên minh này thì đây là một động thái nhằm ngăn cản nguồn cung vaccine giá rẻ trên toàn cầu mà hậu quả là có thể đẩy hàng triệu người vào đói nghèo và cái chết.

Phân tích các kỹ thuật phát triển sản xuất vaccine mRNA của Pfizer/BioNTech và Moderna cho thấy, nó chỉ được phát triển nhờ nguồn ngân sách công với khoảng 8,3 tỷ đô la. Bởi vậy những loại vaccine này có thể được sản xuất với chi phí khoảng 1,20 đô la một liều.

Tuy nhiên, COVAX, chương trình được thành lập để giúp các quốc gia tiếp cận với vaccine Covid, cũng đã phải chi trả trung bình gấp gần 5 lần và cũng phải vật lộn mới có đủ liều lượng và đáp ứng tốc độ yêu cầu của các nước tham gia liên minh. Vì các nước giàu đã tìm cách để được đứng đầu danh sách chờ mua bằng giá cao hơn rất nhiều.

Nếu không có độc quyền dược phẩm về vaccine làm hạn chế nguồn cung làm giá vaccine tăng lên, thì với số tiền mà COVAX chi cho đến nay có thể đủ để tiêm chủng đầy đủ cho mọi người ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình. Do không mua được bằng giá thành sản xuất nên COVAX sẽ chỉ tiêm được cho nhiều nhất là 23% dân số vào cuối năm 2021.

Và đó là điều mà bà Winnie Byanyima, Giám đốc Điều hành của UNAIDS phải than thở: “Thật tội lỗi khi phần lớn nhân loại vẫn đang phải đối mặt với dịch bệnh quái ác này mà không được bảo vệ vì độc quyền dược phẩm và siêu lợi nhuận đang được đặt lên hàng đầu”.