Với số ca nhiễm mới Covid-19 ở Ấn Độ giảm mạnh và các cuộc khảo sát cho thấy khoảng 300 triệu người dân của nước này có thể đã có kháng thể chống Covid, một số chuyên gia tin rằng quốc gia đông dân thứ nhì thế giới đã vượt qua giai đoạn tồi tệ nhất của đại dịch.

"Đã có một ‘lá chắn người’ chống lại virus", nhà dịch tễ học Bhramar Mukherjee thuộc Đại học Michigan - người đã cùng một nhóm nhà nghiên cứu nghiên cứu về đường đi của đại dịch ở Ấn Độ - phát biểu với hãng tin Reuters.

"Từ nay đến cuối tháng 3, số ca nhiễm mới ở Ấn Độ sẽ giảm chậm và đều", bà Mukherjee nói thêm.

Số ca nhiễm Covid-19 mới ở Ấn Độ lên tới gần 100.000 ca mỗi ngày vào tháng 9 năm ngoái, giờ giảm còn khoảng 10.000 ca mỗi ngày. Ấn Độ từng được dự báo sẽ vượt qua Mỹ về tổng số ca nhiễm, nhưng đến nay, nước này mới ghi nhận tổng cộng 11 triệu ca, thấp hơn nhiều so với con số 28 triệu ca của Mỹ.

Tổng số ca tử vong vì Covid-19 ở Ấn Độ là dưới 156.000 ca, cao thứ tư trên thế giới.

"Ấn Độ đã phải chịu đựng nhiều, và chính vì như vậy, nước này giờ đây đã đạt tới một bến bờ khác", nhà dịch tễ học Ramanan Laxminarayan thuộc Center for Disease Dynamics, Economics & Policy - một công ty nghiên cứu có trụ sở ở Washington DC và New Delhi - nhận xét. "Tôi không nhận thấy nguy cơ xảy ra một làn sóng Covid thứ hai ở Ấn Độ, mà nếu có thì đó sẽ là một đợt dịch nhẹ thôi".

Một cuộc khảo sát huyết thanh học do Chính phủ Ấn Độ thực hiện gần đây cho thấy 21,5% người dân nước này có thể đã nhiễm Covid-19, giúp tạo ra cho họ một mức độ miễn dịch. Xét nghiệm kháng thể do một công ty chẩn đoán thực hiện trên hơn 700.000 người cho thấy khoảng 55% người dân Ấn Độ có thể đã bị nhiễm Covid.

Không phải tất cả các chuyên gia dịch tễ đều cho rằng Ấn Độ đã thoát hiểm. Nước này hiện đang phải đương đầu với số ca nhiễm Covid mới gia tăng ở Maharashtra và Kerala - hai bang chiếm tổng cộng khoảng 70% ca Covid hiện tại ở Ấn Độ. Bởi vậy, giới chuyên gia có chung một quan điểm rằng Ấn Độ cần duy trì các biện pháp kiểm soát và thận trọng với những biến chủng mới, song song với việc đẩy mạnh chiến dịch tiêm chủng Covid cho người dân.

"Mặc những khuyến cáo không nên tập trung đông người, mọi người đã bắt đầu buông lỏng", ông Pradeep Awate, một quan chức y tế cấp cao ở Maharashtra, phát biểu.

Dù vậy, bà Mukherjee thừa nhận rằng "tỷ lệ số ca Covid cần nhập viện điều trị ở Kerala và Maharashtra đã giảm xuống".

Việc nhiều triệu người Ấn Độ có thể đã mắc Covid-19 mà không có triệu chứng - như những gì các cuộc khảo sát đã phản ánh - là một điều khó giải thích đối với giới chuyên gia.

Các giả thuyết được đưa ra rất đa dạng, từ việc nước này sớm thực thi các biện pháp phong tỏa, cho tới việc Ấn Độ có dân số trẻ, và cả khả năng miễn dịch tự thân của người Ấn Độ với Covid. Một số chuyên gia nói lối sống trong không gian mở ở các làng quê Ấn Độ có thể đã giúp ngăn số ca nhiễm tăng ao ở khu vực nông thôn - nơi sinh sống của 2/3 dân số 1,3 tỷ dân của nước này.

Tuy nhiên, các nhà dịch tễ học nói rằng lý do thực sự sẽ đòi hỏi phải mất nhiều năm nghiên cứu để xác định chính xác.

Giới chuyên gia đồng ý rằng số ca nhiễm và số ca tử vong vì Covid-19 ở Ấn Độ có thể không được báo cáo đầy đủ, nhưng những dữ liệu sẵn có như tỷ lệ sử dụng giường bệnh đều đang cho thấy sự xuống thang của đại dịch ở nước này.

Theo các chuyên gia, một nhân tố quyết định đường đi của đại dịch ở Ấn Độ trong thời gian tới sẽ nằm ở việc nước này đẩy mạnh chiến dịch tiêm chủng như thế nào.

"Nếu vaccine được tiêm rộng rãi, Ấn Độ sẽ đạt tới một vị thế rất tốt", bà Mukherjee nói. "Cho tới khi khả năng miễn dịch nhờ nhiễm bệnh giảm xuống, người dân sẽ có được sự miễn dịch nhờ vaccine".