09:17 13/07/2022

BA.2.75 có tốc độ lây nhiễm cao hơn hẳn so với các biến thể trước đây

Hoài Phương

Theo dữ liệu do Bộ Y tế liên bang Ấn Độ công bố ngày 12/7, quốc gia này đã ghi nhận 13.615 ca mắc mới Covid-19 trong 24 giờ qua, đưa tổng số trường hợp hiện dương tính với virus SARS-CoV-2 trên cả nước tăng lên 131.043 ca…

Dòng phụ Omicron BA.2.75 đang lây lan mạnh tại Ấn Độ.
Dòng phụ Omicron BA.2.75 đang lây lan mạnh tại Ấn Độ.

Trong 24 giờ qua, Bộ Y tế Ấn Độ cũng ghi nhận 20 ca tử vong liên quan Covid-19, đưa số trường hợp tử vong lên 525.474 ca. Trong khi đó, tính trên cả nước đến nay, tỷ lệ dân số Ấn Độ đã tiêm đủ liều vaccine ngừa Covid-19 cơ bản chỉ đạt khoảng 66,7%. Điều này khiến các quan chức y tế New Delhi lo ngại khi mục tiêu về độ bao phủ vaccine chưa được như kỳ vọng, trong khi dòng phụ Omicron BA.2.75 được ghi nhận có khả năng lây lan mạnh. 

BA.2.75 được phát hiện lần đầu tiên ở Ấn Độ và các nhà nghiên cứu gọi đây là một biến thể “thế hệ thứ hai”, do có nguồn gốc phát triển từ dòng phụ BA.2 thuộc biến thể Omicron của virus SARS-CoV-2. Biến thể phụ này đã lây lan tại ít nhất 3 khu vực khác nhau của Ấn Độ - quốc gia đã trải qua làn sóng dịch Covid-19 do BA.2 gây ra.

Hiện số ca nhiễm BA.2.75 trên toàn cầu còn thấp nên khó thu thập thông tin về trình tự gene của virus. Tuy vậy, nhiều chuyên gia y tế đã đưa ra cảnh báo về thách thức liên quan sự xuất hiện của biến thể BA.2.75, với khả năng lây lan nhanh chóng, có thể "né" kháng thể sản sinh từ phản ứng miễn dịch và các lần mắc Covid-19 trước, khiến nguy cơ tái nhiễm tăng.

Các chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang theo dõi biến chủng phụ mới này của Omicron. Hiện vẫn chưa rõ liệu BA.2.75 có gây ra những ca nhiễm nặng hơn so với những biến chủng khác của Omiron hay không. "Vẫn còn quá sớm để kết luận nhưng dường như tỉ lệ lây nhiễm đang tăng đột biến, đặc biệt là ở Ấn Độ," chuyên gia Matthew Binnicker của Trung tâm Y tế Mayo Clinic tại TP Rochester, Mỹ cảnh báo.

BA.2.75 cũng đã được ghi nhận ở khoảng 10 quốc gia khác, bao gồm Úc, Đức, Anh và Canada. Ba ca nhiễm liên quan biến thể này vừa được phát hiện tại nước Mỹ. Trước số ca mắc Covid-19 gia tăng trên toàn cầu, các nhà khoa học bắt đầu xem xét BA.2.75 như một "dị nhân" mang đột biến siêu lây nhiễm. Họ cho rằng các đột biến có thể khiến chủng này dễ lây lan hơn BA.5 đang hoành hành.

Hiện vẫn chưa rõ liệu BA.2.75 có gây ra những ca nhiễm nặng hơn so với những biến chủng khác của Omiron hay không.
Hiện vẫn chưa rõ liệu BA.2.75 có gây ra những ca nhiễm nặng hơn so với những biến chủng khác của Omiron hay không.

Đặc biệt, biến chủng này khiến giới chuyên gia lo ngại khi có nhiều đột biến, trong đó có những đột biến liên quan gai protein cho phép virus bám vào tế bào hiệu quả hơn. Một mối quan tâm khác là những thay đổi về gen có thể giúp virus dễ dàng hơn trong việc né tránh miễn dịch tạo ra từ vaccine hoặc các ca nhiễm trước đó. Tuy nhiên, giới chuyên gia nhấn mạnh vaccine và liều tiêm bổ trợ vẫn là biện pháp bảo vệ tốt nhất giúp phòng chống các ca nhiễm nghiêm trọng.

Phòng thí nghiệm Bloom tại Viện nghiên cứu Fred Hutchinson (Mỹ) nhận định BA.2.75 "đáng chú ý" do có "sự thay đổi kháng nguyên đáng kể" so với phiên bản gốc BA.2. Hai đột biến quan trọng của biến chủng là G446S và R493Q. Trong đó, G446S là một trong những đột biến có lợi thế trốn tránh miễn dịch mạnh mẽ. Nó có thể làm giảm hiệu quả của các loại vaccine ngăn ngừa BA.2. Dù vậy, người từng nhiễm biến chủng BA.1 sẽ không có nguy cơ tái nhiễm BA.2.75.

Còn đột biến R493Q làm tăng khả năng bám vào thụ thể ACE2 của virus. Đây là loại protein mà nCoV sử dụng để xâm nhập tế bào. Đột biến khác trong BA.2.75 là N460K cũng làm tăng khả năng bám dính của virus. Theo tiến sĩ Tiến sĩ Shay Fleishon, thành viên Phòng thí nghiệm Virus tại Trung tâm Y tế Sheba ở Tel Hashomer (Israel), trong những tháng gần đây, thế giới ghi nhận nhiều biến chủng phụ của dòng Omicron. Các biến chủng này chứa đột biến S1 đặc trưng ở protein gai và các thay đổi trong bộ phận mà virus sử dụng để xâm nhập tế bào. Hiện tượng này không xuất hiện ở thế hệ biến chủng trước đó.

Hiện số ca nhiễm BA.2.75 trên toàn cầu còn thấp nên khó thu thập thông tin về trình tự gene của virus.
Hiện số ca nhiễm BA.2.75 trên toàn cầu còn thấp nên khó thu thập thông tin về trình tự gene của virus.

Các nhà khoa học đều nhận định cần nghiên cứu chuyên sâu hơn trước khi kết luận độ nghiêm trọng và nguy cơ từ biến chủng mới. Họ hy vọng trong tuần tới sẽ đánh giá liệu BA.2.75 có đủ sức cạnh tranh với BA.5 và ảnh hưởng đến quỹ đạo của đại dịch hay không. Trong khi đó, tiến sĩ Gagandeep Kang, chuyên gia về virus tại Cao đẳng Y tế Ấn Độ, cho rằng mối quan tâm ngày càng tăng về các biến chủng nCoV nhấn mạnh sự cần thiết phải có nhiều nỗ lực hơn nữa để theo dõi, truy tìm virus, kết hợp các nỗ lực di truyền với thông tin ai đang mắc bệnh, tình trạng thế nào.

Theo bà Shishi Luo, người đứng đầu bộ phận bệnh truyền nhiễm của Helix, công ty cung cấp dịch vụ giải trình tự virus, BA.2.75 là lời nhắc nhở nCoV vẫn đang phát triển và lan rộng. "Chúng ta muốn trở lại cuộc sống trước đại dịch, nhưng chúng ta vẫn cần phải cẩn thận. Thế giới phải chấp nhận chúng ta đang sống với mức độ rủi ro cao hơn trước," bà Luo nói.