Nhóm Hồi giáo Hamas ngày 7/12 kêu gọi Palestine từ bỏ nỗ lực hòa bình và mở một cuộc nổi dậy mới nhằm vào Israel nhằm đáp trả việc Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.

Theo hãng tin Reuters, các phe phái ở Palestine đã kêu gọi tổ chức "Day of Rage" (tạm dịch: "Ngày Thịnh nộ") vào ngày thứ Sáu. Một làn sóng biểu tình đã diễn ra trên dải Gaza và Bờ Tây sông Jordan vào ngày thứ Năm, kéo theo những cuộc đụng độ giữa người Palestine và binh sỹ Israel. Các bác sỹ cho biết đã có ít nhất 31 người bị thương do đạn và đạn cao su của binh sỹ Israel.

Quân đội Israel nói một máy bay và một xe tăng đã tấn công vào hai vị trí thuộc về lực lượng phiến quân ở khu vực do Hamas nắm quyền kiểm soát trên dải Gaza, sau khi 3 quả rocket được nã vào Israel. Nhóm thánh chiến Hồi giáo Salafi đã đứng ra nhận trách nhiệm về vụ phóng rocket này.

Binh sỹ Israel nã đạn về phía người biểu tình Palestine ở dải Gaza ngày 7/12 - Ảnh: Reuters.

Nhiều người biểu tình ném gạch đá vào các binh sỹ Israel và hô khẩu hiệu phản đối Mỹ cũng như ông Trump.

Vào hôm thứ Tư, ông Trump gây bất ngờ khi đảo ngược chính sách đã duy trì nhiều thập kỷ của Mỹ, công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Động thái này của người đứng đầu Nhà Trắng vấp phải sự phản đối của thế giới Arab và khiến các đồng minh phương Tây của Mỹ lo ngại.

Địa vị của Jerusalem - nơi có những địa điểm là thánh địa của người Hồi giáo, Do Thái và Thiên chúa giáo - vốn là một trong những trở ngại lớn nhất đối với nỗ lực nhằm đạt một thỏa thuận hòa bình giữa Israel và Palestine.

Cộng đồng quốc tế không công nhận chủ quyền của Israel đối với toàn bộ Jerusalem, cho rằng vấn đề địa vị của thành phố này cần phải được giải quyết thông qua đàm phán. Hiện chưa có một quốc gia nào trên thế giới đặt đại sứ quán ở Jerusalem, nhưng ông Trump tuyên bố sẽ dời đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv về Jerusalem.

Theo dự kiến, các cuộc tuần hành và biểu tình sẽ diễn ra mạnh mẽ gần các chốt kiểm soát do Israel kiểm soát ở dải Gaza và Bờ Tây sông Jordan vào ngày thứ Sáu. Cùng ngày, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas sẽ có cuộc gặp với nhà vua Abdullah của Jordan.

Tuy Jordan là một đồng kinh thân cận của Mỹ, nước này đã gọi động thái của ông Trump về Jerusalem là "hoàn toàn bất hợp pháp".

Người biểu tình Israel chạy trốn khi binh sỹ Israel dùng hơi cay để tấn công ngày 7/12 - Ảnh: Reuters.

Israel coi Jerusalem là thủ đô vĩnh cửu và không thể chia cắt của nước này và muốn tất cả các đại sứ quán nước ngoài tại Israel phải được đặt ở đó. Về phần mình, người Palestine muốn thủ đô nhà nước độc lập của họ phải được đặt ở khu vực phía đông của Jerusalem, khu vực bị Israel chiếm giữ vào năm 1967 trong cuộc chiến tranh Trung Đông và sáp nhập vào Israel - một động thái chưa bao giờ được cộng đồng quốc tế công nhận.

Giới chức Mỹ tiết lộ với Reuters rằng khi ông Trump báo trước cho Tổng thống Israel về việc sẽ công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, ông đã trấn an Tổng thống Israel rằng một kế hoạch hòa bình đang được xúc tiến sẽ khiến Palestine hài lòng.

Quyết định của ông Trump làm dấy lên những hoài nghi quanh việc liệu chính quyền của ông có thể thúc đẩy nỗ lực hòa bình mà ông Jared Kushner, con rể kiêm cố vấn cấp cao của ông Trump, đã dẫn đầu trong suốt nhiều tháng qua nhằm phục hồi tiến trình đàm phán bị ngừng trệ từ lâu.

Bà Federica Mogherini, người phụ trách chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), nói rằng Jerusalem phải là thủ đô của cả Israel và nhà nước Palestine.

Theo dự kiến, Phó tổng thống Mỹ Mike Pence sẽ thăm khu vực trong tháng 12 này và có cuộc gặp với Tổng tống Abbas. Một quan chức cấp cao của Palestine nói chuyến thăm này của ông Pence không được hoan nghênh ở Palestine.

Israel và Mỹ coi Hamas, nhóm đã có ba cuộc chiến tranh với Israel từ năm 2007, là một tổ chức khủng bố. Về phần mình, Hamas không công nhận quyền tồn tại của Israel và thường xuyên tổ chức các cuộc đánh bom tự sát nhằm vào nước này.