Tổng thống Donald Trump đã nhất trí thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 mà các nhà đàm phán Mỹ đạt được với phía Trung Quốc, theo đó hủy kế hoạch áp thuế quan lên khoảng 160 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc vào ngày 16/12 - hãng tin Bloomberg dẫn nguồn thạo tin cho hay.

Nguồn tin nói rằng thỏa thuận đã được các cố vấn thương mại trình lên ông Trump trong ngày thứ Năm, ngay sau khi các nhà đàm phán hai bên chốt các điều khoản. Nội dung thỏa thuận bao gồm lời hứa của Bắc Kinh về mua thêm nông sản Mỹ và Washington giảm bớt thuế quan đã áp lên 360 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc.

Cũng theo nguồn tin, các điều khoản đã được hai bên thống nhất, nhưng văn kiện chính thức chưa được soạn thảo xong. Hiện Nhà Trắng chưa đưa ra tuyên bố chính thức nào về thỏa thuận này.

Nguồn tin nói rằng chính quyền ông Trump đang kêu gọi đồng minh trong Quốc hội Mỹ và trong cộng đồng doanh nghiệp đưa ra các tuyên bố ủng hộ thỏa thuận một khi thỏa thuận được chính thức công bố.

Cũng cần phải nói thêm rằng ông Trump từng thay đổi trong những lần đạt thỏa thuận trước đây với Trung Quốc. Tuy vậy, thị trường chứng khoán Mỹ vẫn tăng điểm mạnh và lập mức kỷ lục mới trong phiên ngày thứ Năm, khi thông tin về việc Mỹ-Trung đạt thỏa thuận xóa tan "đám mây đen" lơ lửng bấy lâu nay trong tâm trí nhà đầu tư.

Trong cuộc chiến thương mại kéo dài hơn một năm rưỡi qua, Mỹ đã áp thuế quan trừng phạt 25% lên khoảng 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc và thuế quan 15% lên 110 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc khác. Theo nguồn thạo tin, phía Mỹ dự định sẽ giảm tới một nửa thuế suất này.

Đổi lại, Trung Quốc sẽ tăng mua nông sản Mỹ và cam kết triển khai thêm các biện pháp nhằm ngăn chặn tình trạng đánh cắp tài sản trí tuệ. Thỏa thuận cũng bao gồm nội dung hai bên không thao túng tỷ giá đồng nội tệ của mỗi nước.

Nguồn tin thân cận tiết lộ với hãng tin Reuters rằng Trung Quốc sẽ mua 50 tỷ USD nông sản Mỹ trong năm 2020, cao gấp đôi mức nhập khẩu nông sản Mỹ của nước này trong 2017, năm trước khi thương chiến nổ ra.

Những vấn đề khó khăn hơn được các nhà đàm phán Mỹ và Trung Quốc đẩy lại cho các cuộc đàm phán ở giai đoạn sau, bao gồm vấn đề Bắc Kinh trợ cấp cho các doanh nghiệp nhà nước.

Chuẩn bị bước vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020, ông Trump đối mặt với một tình thế tiến thoái lưỡng nan trong thương chiến với Trung Quốc. Cả hai lựa chọn đặt ra cho ông đều khó khăn: hoặc ông tiếp tục leo thang thương chiến và tiếp tục sử dụng vũ khí thuế quan, hoặc ông nghe theo lời khuyên của các cố vấn thân thiện với thị trường tài chính và các lãnh đạo doanh nghiệp muốn xuống thang thương chiến để kinh tế khởi sắc.

Thông tin Mỹ-Trung đạt thỏa thuận giai đoạn 1 đã ngay lập tức vấp phải sự chỉ trích của Đảng Dân chủ và nhiều thành viên trong chính Đảng Cộng hòa. Thượng nghị sỹ Cộng hòa Marco Rubio, một trong những người có quan điểm cứng rắn nhất trong vấn đề Trung Quốc trong Quốc hội Mỹ, nói rằng Nhà Trắng nên cân nhắc những rủi ro của việc ký thỏa thuận với Bắc Kinh.

Thỏa thuận này "sẽ làm mất đi đòn bẩy thuế quan cần thiết để đạt một thỏa thuận lớn hơn với những vấn đề quan trọng nhất như trợ cấp doanh nghiệp nhà nước, ép buộc chuyển giao công nghệ, và quyền tiếp cận thị trường", ông Rubio viết trên Twitter.

Trong một lá thư gửi ông Trump vào ngày thứ Năm, các nghị sỹ Dân chủ nói rằng giai đoạn đàm phán này là rất quan trọng để Mỹ buộc Trung Quốc phải có nhượng bộ "trong những vấn đề lớn mang tính cơ cấu mà nếu bỏ qua sẽ rất khó giải quyết sau này".

"Chính quyền của ngài cần phải giữ lập trường mạnh với Trung Quốc nếu các nhượng bộ căn bản chưa đạt được. Bất kỳ một thỏa thuận nào không có nhiều ý nghĩa, không được thực thi nghiêm túc và không lâu dài đều là điều tồi tệ và không thể chấp nhận đối với nhân dân Mỹ", lá thư viết.