Tính đến nay có Trường Đại học Bách khoa Hà Nội nhận quyết định của Thủ tướng trở thành Đại học Bách khoa Hà Nội vào cuối năm 2022. Đây là trường đại học đầu tiên chuyển từ trường đại học thành đại học sau khi sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học (năm 2018) và Nghị định 99 có hiệu lực.

Luật Giáo dục đại học (năm 2018) quy định, trường đại học là cơ sở giáo dục đại học đào tạo, nghiên cứu nhiều ngành, được cơ cấu tổ chức theo quy định của Luật này.

Đại học là cơ sở giáo dục đại học đào tạo, nghiên cứu nhiều lĩnh vực, được cơ cấu tổ chức theo quy định của Luật này; các đơn vị cấu thành đại học cùng thống nhất thực hiện mục tiêu, sứ mạng, nhiệm vụ chung.

Về điều kiện nâng trường đại học thành đại học, Nghị định số 99 của Chính phủ ban hành năm 2020 quy định 4 điều kiện để các trường đại học trở thành đại học, gồm: Trường phải được công nhận đạt chuẩn chất lượng, có ít nhất 3 trường thuộc trường đại học được thành lập theo quy định; ít nhất 10 ngành đào tạo đến trình độ tiến sĩ; quy mô đào tạo chính quy trên 15.000 người. Nghị định cũng cho phép các trường đại học cùng khối tư thục/công lập được liên kết trở thành đại học.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến dự thảo mới, dự kiến bổ sung thêm quy định, "khi các trường đại học liên kết trở thành đại học phải có ít nhất 10 ngành đào tạo đến trình độ tiến sĩ, quy mô đào tạo chính quy trên 15.000 người".

Về điều kiện mở trường thành viên, Nghị định hiện hành quy định, để thành lập trường thành viên trực thuộc đại học, phải có ít nhất 5 ngành thuộc cùng một lĩnh vực đào tạo từ trình độ đại học trở lên, trong đó ít nhất 3 ngành đào tạo thạc sĩ, 1 ngành đào tạo tiến sĩ; quy mô đào tạo chính quy từ 2.000 người trở lên.

Nếu thành lập trường có quy mô đào tạo nhỏ hơn 2.000 người hoặc số ngành ít hơn quy định thì phải xin ý kiến của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, căn cứ vào tính đặc thù của lĩnh vực hoặc trình độ đào tạo.

Tại dự thảo, quy định này được bổ sung: Trường hợp thành lập trường có quy mô đào tạo chính quy nhỏ hơn 2.000, hoặc có số ngành thuộc cùng một lĩnh vực đào tạo trình độ đại học, trình độ thạc sĩ ít hơn quy định này thì phải có sự đồng ý của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, căn cứ vào tính đặc thù của lĩnh vực hoặc trình độ đào tạo khi bảo đảm ít nhất 5 ngành đào tạo trình độ đại học và 3 ngành đào tạo trình độ thạc sĩ thuộc 2 lĩnh vực đào tạo có chuyên môn gần nhau và có ít ngành được đào tạo trong nước. 

Trường hợp thành lập trường chỉ để đào tạo các chương trình theo định hướng ứng dụng thì không cần điều kiện đào tạo đến trình độ thạc sĩ, tiến sĩ.

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc bổ sung điều khoản này và sửa đổi, bổ sung thêm các quy định khác trong dự thảo nghị định là nhằm giải quyết dứt điểm các khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn, đồng thời bảo đảm đồng bộ giữa các quy định của pháp luật.