Bộ Tài chính vừa có tờ trình gửi  về việc ban hành nghị định gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước gửi Bộ Tư pháp thẩm định.

GIA HẠN KHÔNG GÂY NỢ ĐỌNG THUẾ

Nếu đề xuất này được thông qua thì đây sẽ là lần thứ 5 trong vòng 4 năm chính sách gia hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước được áp dụng. Trước đó, nửa cuối năm 2023, chính sách này cũng được áp dụng để hỗ trợ doanh nghiệp trong nước, với số thuế giãn nộp trên gần 8.100 tỷ đồng. 

Cụ thể, Bộ Tài chính cho biết lũy kế đến ngày 02/5/2024, tổng số doanh nghiệp đề nghị gia hạn thuế tiêu thụ đặc biệt là 14 đơn vị, với tổng số tiền thuế tiêu thụ đặc biệt được gia hạn theo tờ khai là 8.082 tỷ đồng theo Nghị định số 36/2023/NĐ-CP ngày 21/6/2023.

Trong đó, tháng 6/2023 là 2.155 tỷ đồng; tháng 7/2023 là 2.086 tỷ đồng; tháng 8/2023 là 1.823 tỷ đồng; tháng 9/2023 là 2.017 tỷ đồng.

Về số thuế tiêu thụ đặc biệt đã nộp 3 tháng đầu năm 2024 (lũy kế đến ngày 04/5/2024) của 14 doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước, Bộ Tài chính cho biết tổng số thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp là 5.186 tỷ đồng. Số tiền thuế đã nộp là 5.043 tỷ đồng, tổng số tiền thuế còn phải nộp là 142 tỷ đồng.

Đánh giá về tính cần thiết đối với việc gia hạn nộp thuế trong năm 2024, Bộ Tài chính cho rằng trong những năm gần đây, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh nền kinh tế thế giới có nhiều biến động, bất ổn, từ đó tác động đến các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội trong nước.

Với ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong bối cảnh suy thoái kinh tế cũng phải đối mặt với tình trạng doanh số bán hàng sụt giảm, phải điều chỉnh giảm sản lượng.

Về tình hình tiêu thụ xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, tháng 1/2024 là: 12.842 xe; tháng 2 và 3 lần lượt là 11.261 xe và 18.388 xe. Như vậy, sản lượng bình quân 1 tháng trong 3 tháng đầu năm 2024 là 14.163 xe/tháng.

Trong giai đoạn phục hồi sản xuất, kinh doanh, dự đoán trong năm 2024, thị trường ô tô nói riêng và toàn nền kinh tế Việt Nam nói chung còn phải ứng phó với những tác động tiêu cực khác do khủng hoảng kinh tế và xung đột địa chính trị toàn cầu, đặc biệt trở nên căng thẳng từ sau giai đoạn dịch bệnh.

“Nếu chỉ dựa vào nguồn lực và các giải pháp kích cầu riêng lẻ của từng doanh nghiệp, sẽ là không đủ để tạo ra sự ổn định trong việc duy trì sản lượng và doanh số bán hàng và sức bật giúp thị trường tăng trưởng trở lại, đồng đều và bền vững”, tờ trình của Bộ Tài chính nêu.

Do những khó khăn, thách thức nêu trên, cơ quan này cho rằng việc tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh là cần thiết. Hơn nữa, hết thời gian gia hạn các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô phải nộp đủ số thuế vào ngân sách nhà nước.

Từ những phân tích kể trên, Bộ Tài chính đề xuất gia hạn thời hạn nộp thuế đối với số thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp phát sinh của kỳ tính thuế tháng 6, tháng 7, tháng 8 và tháng 9/2024 đối với ô tô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước. Thời gian gia hạn kể từ ngày kết thúc thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt theo quy định của pháp luật về quản lý thuế đến hết ngày 20/11/2024.

Việc để xuất thống nhất thời gian gia hạn là ngày 20/11/2024 để tránh dồn các khoản phải nộp cho doanh nghiệp vào cuối năm và tránh ảnh hưởng đến việc hoàn thành dự toán thu ngân sách nhà nước trong trường hợp doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính.

ƯỚC TÍNH GIA HẠN 8.560 TỶ ĐỒNG THUẾ TIÊU THỤ ĐẶC BIỆT

Dự kiến số thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước bình quân 1 tháng phát sinh trong các tháng tiếp theo năm 2024 là khoảng 2.140 tỷ đồng. Theo đó, tổng số thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước được gia hạn trong 4 kỳ tính thuế như phương án đề xuất là khoảng 8.560 tỷ đồng.

Do thời hạn nộp thuế chậm nhất là ngày 20/11/2024 nên không ảnh hưởng đến dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2024.

Đánh giá tác động về thực hiện cam kết quốc tế, Bộ Tài chính cho rằng việc áp dụng gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước không phải là giải pháp ưu đãi về thuế, không vi phạm các quy định về trợ cấp, do đó, ít có quan ngại từ phía các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô.

Mặc dù đây không phải là ưu đãi về thuế suất, chưa có cơ sở rõ ràng để khẳng định vi phạm các quy định về trợ cấp nhưng việc gia hạn thời hạn nộp thuế sẽ tạo điều kiện theo hướng có lợi hơn cho các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp trong nước so với các doanh nghiệp nước ngoài, vi phạm nguyên tắc đối xử quốc gia của Việt nam trong khuôn khổ WTO và các FTA.

Tuy nhiên, qua 4 năm thực hiện giải pháp này, Bộ Tài chính chưa ghi nhận trường hợp phản ứng nào. Trong trường hợp phát sinh phản ứng, Bộ Tài chính trình Chính phủ giao Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Ngoại giao để có biện pháp ứng phó phù hợp.

Trước đó, để tháo gỡ khó khăn cho thị trường ô tô, hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp trong nước, Chính phủ đã có 3 lần áp dụng chính sách giảm phí trước bạ 50%, lần gần nhất có hiệu lực từ 1/7 đến hết năm 2023.

Đầu năm 2024, Tập đoàn THACO kiến nghị Nhà nước tiếp tục hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ cho xe sản xuất trong nước thêm một khoảng thời gian và gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt.

Theo THACO, năm 2024, nếu không có chính sách kích cầu mua sắm, lượng hàng tồn kho dự báo sẽ tiếp tục tăng, làm phát sinh các chi phí như: chi phí lưu kho, chi phí bảo quản xe thành phẩm, chi phí sửa chữa, bảo dưỡng xe lưu kho, khiến doanh nghiệp khó có thể duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Khi các khủng hoảng toàn cầu dần qua đi kèm với những dấu hiệu tích cực của thị trường với các chính sách hỗ trợ hiệu quả của Chính phủ sẽ là cơ sở để hoạt động sản xuất lắp ráp cũng như thị trường ô tô trong nước sẽ khởi sắc hơn.