Quan điểm này được Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh tại hội nghị sơ kết công tác Thông tin và Truyền thông 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2024. Nhiều nhận thức mới về chuyển đổi số đúc rút sau 4 năm triển khai chương trình chuyển đổi số quốc gia đã được người đứng đầu ngành Thông tin và Truyền thông chia sẻ.

THÀNH CÔNG TĂNG 3,1 LẦN NẾU CÓ KẾ HOẠCH, MỤC TIÊU CỤ THỂ VÀ NGƯỜI ĐỨNG ĐẦU TRỰC TIẾP LÀM

Theo Bộ trưởng, việc quan trọng nhất, quyết định nhất của chuyển đổi số là mọi hoạt động của mọi nhân viên, từ cấp thấp nhất trong một hệ thống, một tổ chức phải được ghi nhận trên môi trường số, nếu không có phần mềm thì phải cập nhật hàng ngày công việc lên môi trường số. Điều đó có thể dễ dàng thực hiện được bằng cách hành chính hoá, thể chế hoá, luật hoá.

Sau khi hoàn thành việc này, chuyển đổi số gần như đã xong, đặc biệt là đối với các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp. Công việc còn lại là sử dụng AI để phân tích, đánh giá và đề xuất. Đây là điểm mấu chốt để chuyển đổi số các tổ chức hiệu quả.

Trong chuyển đổi số, làm thí điểm thành công rồi mới phổ cập. Làm thí điểm thì người đứng đầu chỉ đạo, thí điểm thì cách làm là quan trọng. Làm thí điểm thì phải làm nhanh, làm đến cùng, làm xong, dùng được, có hiệu quả thiết thực. Cấp trên phải khuyến khích, hỗ trợ cấp dưới làm thí điểm. Thí điểm phải đặt trọng tâm vào những nơi có thể tạo ra đột phá. Sau thí điểm thành công, cần nhanh chóng nhân rộng, phổ cập ra toàn quốc để mang lại giá trị lớn.

Khi phổ cập, mục tiêu là quan trọng. Ở giai đoạn phổ cập phải giao mục tiêu vụ thể, có tiêu chuẩ, chất lượng và thời hạn; quản lý theo mục tiêu, không quản lý theo cách làm. Đây cũng là giai đoạn đánh giá cán bộ đạt hay không đạt.

Đề cao vai trò mang tính quyết định của người đứng đầu trong chuyển đổi số, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, chuyển đổi số là cuộc cách mạng về thay đổi hơn là cuộc cách mạng về công nghệ, trong đó 70% của quá trình chuyển đổi số là thay đổi và 30% là công nghệ.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, người đứng đầu có vai trò quyết định đối với sự thành công của chuyển đổi số. Người đứng đầu phải thực sự muốn làm, làm trực tiếp và thành thạo sử dụng.

Trong chuyển đổi số, cả 3 thành tố: thực sự muốn làm, làm trực tiếp và thành thạo sử dụng công nghệ đều có mức độ quan trọng và mang tính quyết định ngang nhau.

“Thay đổi một tổ chức, chỉ người đứng đầu mới đủ thẩm quyền, uy tín và có quyền lực để điều hướng các nguồn lực thực hiện. Chỉ có người đứng đầu mới có khả năng phá vỡ các thói quen cũ để chuyển đổi số”.

Người đứng đầu không chỉ là chỉ đạo mà phải trực tiếp làm để hiểu, trực tiếp dùng để yêu cầu phần mềm. Chuyển đổi số là trải nghiệm, nếu người đứng đầu không dùng các công cụ số trong công việc hàng ngày sẽ rất khó chỉ đạo công tác chuyển đổi số.

Như vậy, công nghệ chỉ là công cụ hỗ trợ để thực hiện chuyển đổi số. Chuyển đổi số là số hóa toàn diện và sau đó thay đổi cách vận hành của tổ chức. “Nếu người đứng đầu không trực tiếp vào cuộc, không trực tiếp chỉ đạo, không trực tiếp làm, không trực tiếp dùng, không trực tiếp tự mình chuyển đổi thì sẽ không thành công” Bộ trưởng nói.

Theo nghiên cứu của McKinsey cho thấy, sự vào cuộc và chỉ đạo quyết liệt của người đứng đầu sẽ làm tăng mức độ thành công của chuyển đổi số lên 1,6-1,8 lần, và mức độ thành công sẽ tăng lên 3,1 lần nếu chuyển đổi số có thêm kế hoạch rõ ràng, mục tiêu cụ thể và người đứng đầu trực tiếp làm, trực tiếp sử dụng.

Bộ trưởng khẳng định, chuyển đổi số là công việc của người đứng đầu, là công việc hàng ngày của người đứng đầu. Thông qua việc sử dụng công cụ số hàng ngày, người đứng đầu sẽ phát hiện ra các nhu cầu về đổi mới và liên tục đặt ra các yêu cầu mới cho chuyển đổi số.

HỢP TÁC - TỪ KHÓA QUAN TRỌNG NHẤT CỦA THỜI CHUYỂN ĐỔI SỐ

Để thúc đẩy nhanh chuyển đổi số quốc gia, mỗi bộ luật của các ngành, các lĩnh vực cần phải có một chương về hoạt động của bộ ngành, lĩnh vực đó trên môi trường số. Không gian mạng đang ngày càng trở thành không gian hoạt động chính của con người. Đây là không gian mới, nhiều hoạt động mới, nhiều đổi mới sáng tạo đang diễn ra ở đây.

Do đó, Bộ trưởng cho rằng khi sửa hoặc làm thể chế mới (Luật, Nghị định, Thông tư mới) phải bổ sung một điều, chương về hoạt động của lĩnh vực đó trên không gian mạng. Phải thể chế hóa chuyển đổi số vào các ngành, lĩnh vực.

Cũng theo người đứng đầu ngành Thông tin và Truyền thông, trong thời kỳ chuyển đổi số, từ khóa quan trọng nhất là "hợp tác." Đổi mới sáng tạo là yếu tố quyết định vì không một doanh nghiệp, tổ chức nào có thể làm hết đổi mới sáng tạo, mà cần có sự hợp tác rộng rãi từ các doanh nghiệp, tổ chức khác. Những doanh nghiệp lớn, tổ chức lớn đầu là những tổ chức làm các nền tảng để mọi người có thể sáng tạo dịch vụ và thu phí dịch vụ nền tảng.

Các doanh nghiệp hạ tầng viễn thông phải mở rộng hợp tác, tạo các nền tảng kết nối, nền tảng hỗ trợ các cá nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ sáng tạo dịch vụ mới để cung cấp cho thuê bao của mình hơn là tự mình phát triển dịch vụ mới.

Với cách triển khai như vậy sẽ giúp tăng doanh thu, nâng cao chất lượng và giá trị dịch vụ. Các cơ quan báo chí và nhà xuất bản cũng cần chuyển mình thành nền tảng để mọi người viết báo, xuất bản sách, từ đó nâng mình lên một tầm cao mới.

Muốn phát triển kinh tế số phải có hạ tầng số. Hạ tầng số là nền tảng cho mọi sự phát triển nên nền tảng này phải đủ, phải phổ cập cho toàn dân.

Theo Bộ trưởng, hạ tầng số Việt Nam gồm: Hạ tầng viễn thông và Internet, Hạ tầng dữ liệu, Hạ tầng vật lý-số, Hạ tầng chuyển đổi số. Hạ tầng số vừa bap gồm hạ tầng cứng và hạ tầng mềm. Các lớp của hạ tầng số vừa có cái cứng, cái mềm và có cái vừa cứng vừa mềm.

Công cuộc lớn nhất của chuyển đổi số là số hóa mọi thứ của thế giới thực, mô phỏng nó, tạo ra ánh xạ 1-1, tạo ra sự tương tác giữa thế giới thực và thế giới số, tạo ra một không gian mới cho con người sống, làm việc. Đặc biệt có nhiều việc thực hiện trên môi trường số thì nhanh, toàn diện và hiệu quả hơn so với trong thế giới thực.

Chuyển đổi số gồm 2 công đoạn, số hóa toàn diện rồi sau đó thay đổi cách thức hoạt động. Công đoạn 1 là các hoạt đọng của con người được ghi nhận trên môi trường số, rộng hơn là toàn bộ thế giới thực được số hóa và tạo ra ánh xạ 1-1, tạo ra sự tương tác giữa thế giới thực vật lý và thế giới số.

Công đoạn 2 là thay đổi cách thức hoạt động của tổ chức cả trong thế giới thực và thế giới số. Ví dụ dùng AI để phân tích dữ liệu, phân tích thế giới số, là dùng AI để phân tích thế giới thực sau khi dã được số hóa. Việc giám sát phân tích, đánh giá online, kịp thời sẽ giúp đẩy nhanh việc phân cấp, ủy quyền cho cấp dưới, đất nước sẽ phát triển nhanh và bền vững hơn.