Sáng 19/6/2025, Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính. Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (Đoàn TP. Hà Nội) cho biết, Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân đã xác định việc bỏ thuế khoán là một trong những giải pháp nhằm thúc đẩy hộ kinh doanh phát triển theo hướng chuyên nghiệp. Cùng với đó, Nghị quyết số 198/2025/QH15 cũng quy định chấm dứt thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ ngày 1/1/2026 nhưng hiện hàng triệu hộ kinh doanh đang lúng túng, còn e ngại về chính sách mới.

Trong phiên thảo luận tại hội trường, một số đại biểu đã đề nghị cần xem xét hoặc lùi thời điểm thực hiện chính sách. Nhiều đại biểu cho rằng, hộ kinh doanh không ngại nghĩa vụ nộp thuế, mà lo lắng về cách tính thuế, thủ tục kê khai sao cho đúng và minh bạch. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết Chính phủ có kế hoạch, giải pháp cụ thể nào để triển khai chính sách thu thuế mới sau khi bỏ thuế khoán, giúp hộ kinh doanh yên tâm và thuận lợi hơn trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế.

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết: Hệ thống thuế hiện nay của Việt Nam đã cơ bản tiếp cận với thông lệ quốc tế và được các tổ chức quốc tế đánh giá tích cực. Tuy nhiên, hiện vẫn còn một số loại thuế áp dụng hình thức thu thủ công, gây thiếu minh bạch và tạo rào cản trong quản lý thuế. Nghị quyết 198 của Quốc hội và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đã yêu cầu chấm dứt hình thức thuế khoán, chậm nhất vào năm 2026.

Theo lãnh đạo Bộ Tài chính, thuế khoán từng phù hợp trong một giai đoạn nhất định, nhưng đến nay đã bộc lộ nhiều bất cập như thiếu minh bạch, dễ bị lạm dụng, gây mất công bằng giữa các loại hình kinh doanh và cản trở việc phát triển từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định: Việc bãi bỏ thuế khoán từ năm 2026 là chủ trương đúng đắn, là bước đi căn cơ để minh bạch hóa hoạt động của hộ kinh doanh, đồng thời tạo sự bình đẳng về nghĩa vụ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp. Từ đó, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp, mở rộng khu vực kinh tế chính thức.

Tuy nhiên, do chính sách đang trong giai đoạn triển khai, mới bắt đầu áp dụng nên chắc chắn sẽ có khó khăn trong giai đoạn chuyển giao. Bộ Tài chính đang tích cực chuẩn bị đồng bộ các điều kiện về pháp lý và công nghệ nhằm bảo đảm thực hiện thuận lợi, giảm gánh nặng thủ tục và chi phí cho người nộp thuế.

Bộ trưởng cho biết ngành tài chính sẽ tiếp tục rà soát và hoàn thiện chính sách thuế, đồng thời đề xuất sửa đổi các luật có liên quan như Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân, hướng tới mô hình quản lý thuế minh bạch, dễ thực hiện. Các quy định về sổ sách, hóa đơn, chứng từ cũng sẽ được đơn giản hóa để giảm áp lực cho hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi.

Cùng với đó, việc tăng cường chuyển đổi số trong quản lý thuế sẽ được đẩy mạnh, bao gồm áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nhằm bảo đảm thu đúng, thu đủ, đồng thời tiết kiệm thời gian và chi phí cho người nộp thuế. Bộ Tài chính sẽ cung cấp miễn phí các hệ thống khai, nộp thuế điện tử, phần mềm hóa đơn điện tử, phần mềm kế toán – đặc biệt hỗ trợ cho các hộ kinh doanh còn gặp khó khăn trong giai đoạn đầu.

Ngoài ra, Bộ cũng đang tập trung đẩy mạnh chuyển đổi số nội bộ, nâng cao chất lượng dịch vụ công, tăng cường kết nối dữ liệu và năng lực quản lý thuế.

Công tác truyền thông, hướng dẫn và hỗ trợ hộ kinh doanh cũng sẽ được đẩy mạnh. Bộ Tài chính sẽ tổ chức các hoạt động tuyên truyền về lợi ích và cách thực hiện hóa đơn điện tử, kê khai thuế, đồng thời tổ chức đào tạo, tư vấn kế toán – thuế để đồng hành cùng hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi sang mô hình mới.