Các nhà dự báo “ông nói gà, bà nói vịt” về kinh tế Nga
Hoài Thu
12/04/2023, 16:46
Các tổ chức dự báo hàng đầu thế giới hiện không thể tìm được tiếng nói chung về việc nền kinh tế Nga có thể sẽ tăng trưởng hay suy giảm trong năm nay...
Những dự báo trái chiều về năm 2023 được đưa ra sau khi Nga đã gây bất ngờ cho giới phân tích trong năm ngoái - Ảnh: Reuters
Theo Wall Street Journal, sự bất ổn do chiến tranh và sự mơ hồ của dữ liệu chính thức - do Moscow đã ngừng công bố sau khi xung đột ở Ukraine nổ ra năm ngoái - khiến công tác dự báo trở nên phức tạp.
Một số ngân hàng toàn cầu và tổ chức quốc tế dự báo kinh tế Nga sẽ tăng trưởng dương trong năm nay, trong khi một số khác cho rằng nước này sẽ chứng kiến suy giảm mạnh hơn trước khi phục hồi.
Cụ thể, ngân hàng JPMorgan và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) lần lượt dự báo kinh tế Nga sẽ tăng trưởng 1% và 0,7% trong năm 2023.
Ngược lại, Ngân hàng Thế giới (WB), ngân hàng Morgan Stanley, Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) và ngân hàng Goldman Sachs dự báo tăng trưởng âm, lần lượt là -0,2%, -0,6%, -1,1% và -1,3%. Riêng Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) bi quan hơn khi dự báo kinh tế tăng trưởng -2,5% trong năm nay.
Dự báo về tăng trưởng kinh tế Nga năm 2023 của một số ngân hàng và tổ chức quốc tế lớn - Nguồn: Tổng hợp của WSJ
Những dự báo trái chiều về năm 2023 được đưa ra sau khi Nga đã gây bất ngờ cho giới phân tích trong năm ngoái. Không lâu sau khi Nga phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine”, một số nhà bình luận cho rằng nước có thể chứng kiến suy giảm kinh tế tới 15%. WB cũng dự báo kinh tế nước suy giảm tới 3,5%, còn OECD dự báo suy giảm 3,9%. Tuy nhiên, thực tế năm ngoái, mức suy giảm tăng trưởng kinh tế của Nga chỉ là 2,1%.
Trước khi xung đột nổ ra, dữ liệu kinh tế của Nga được các nhà kinh tế độc lập chấp nhận rộng rãi. Tuy nhiên, điều nay đã thay đổi và trở thành chủ đề gây tranh cãi. Theo ông Jeffrey Sonnenfeld, giáo sư đại học Yale, các dự báo dự trên số liệu kinh tế chính thức của Nga có thể bị sai lệch vì các dữ liệu này thiếu độ tin cậy.
Đồng tình với quan điểm này, nhà kinh tế học Mikhhail Mamonov cảnh báo rằng không nên dùng GDP làm thước đo đối với quốc gia đang có xung đột, đặc biệt với một nước như Nga - nơi các dữ liệu chính thức có thể bị can thiệp. Nhà kinh tế này chỉ ra rằng chi tiêu bán lẻ giảm sâu có thể là một lý do để tin rằng nền kinh tế nước này đang suy thoái nghiêm trọng.
"Nga đang trải qua quá trình ‘công nghiệp hóa ngược’ vì chi phí chiến tranh buộc nước này phải rút lại các khoản đầu tư vào công nghệ. Nước này đang mắc kẹt trên con đường dẫn tới tăng trưởng suy giảm và một tương lai kinh tế ảm đạm".
Laura Solanko, cố vấn cấp cao của Ngân hàng Trung ương Phần Lan
Nhà kinh tế học độc lập Alexei Bayer cũng cho rằng giới quan sát không nên quá tin tưởng vào các con số trong dữ liệu chính thức mà Moscow công bố.
Về phía các tổ chức dự báo lớn, OECD dù đưa ra dự báo tiêu cực nhất về tăng trưởng kinh tế Nga (-2,5%) nhưng con số này đã được nâng lên từ mức dự báo -5,6% mà tổ chức đưa ra vào mùa thu năm ngoái. Theo OECD, tác động của các biện pháp trừng phạt nhằm vào hoạt động xuất khẩu năng lượng của Nga có thể hạn chế hơn so với những dự báo ban đầu, khi Nga gần như vẫn duy trì được mức xuất khẩu nhờ mở rộng bán hàng cho cho các thị trường khác, dù phải giảm giá đáng kể.
Trong khi đó, JPMorgan và IMF giữ quan điểm báo lạc quan về tăng trưởng kinh tế Nga. IMF thậm chí nâng dự báo tăng trưởng của nước lên 0,7%, tăng từ mức dự báo 0,3% đưa ra hồi tháng 1.
“Nga có thể duy trì một số động lực của nền kinh tế nhờ thực hiện các biện pháp tài khóa mạnh tay”, ông Pierre-Olivier Gourinchas, giám đốc nghiên cứu của IMF nói. “Doanh thu từ xuất khẩu của Nga cũng sẽ đứng vững khi nước này tìm được khách hàng thay thế để xuất khẩu sản phẩm năng lượng, sau khi nhiều nước châu Âu áp đặt lệnh cấm nhập khẩu dầu mỏ Nga”.
Trong khi đó, bà Petya Koeva Brooks, phó giám đốc nghiên cứu của IMF, thừa nhận rằng dữ liệu về kinh tế Nga được công bố ít hơn nhiều so với giai đoạn trước khi xung đột nổ ra.
“Chúng tôi đang sử dụng những dữ liệu có sẵn từ các nguồn chính thức, cũng như các chỉ số khác do bên thức ba cung cấp, bao gồm xuất nhập khẩu, và những nơi mà các con số được xem xét trong bối cảnh lớn hơn”, bà chia sẻ.
Theo Wall Street Journal, do thiếu một số dữ liệu kinh tế truyền thống, các nhà kinh tế buộc phải điều chỉnh mô hình dự báo đối với kinh tế Nga, theo đó dựa vào các chỉ số như xuất khẩu và giá dầu thô, thâm hụt thương mại và thâm hụt ngân sách liên bang. Những con số này cho thấy dường như kinh tế Nga đang suy thoái.
Dù đã nâng dự báo tăng trưởng của Nga trong năm 2023, IMF cho rằng tác động của xung đột ở Ukraine sẽ làm giảm dự báo tăng trưởng Nga của tổ chức này khoảng 7 điểm phần trăm vào năm 2027.
Nga được dự báo sẽ đối mặt với những “cơn gió ngược” ngày càng lớn khi xung đột ở Ukraine kéo dài - Ảnh: TAS
“Người Nga sẽ chịu thiệt hại lớn vì cuộc xung đột. Số liệu về GDP không cho thấy đầy đủ điều đó”, Chủ tịch WB David Malpass phát biểu hôm đầu tuần này. “Cuộc xung đột sẽ ảnh hưởng tới cuộc sống, tiêu chuẩn sống và gây ra làn sóng rời khỏi đất nước của người trẻ Nga”.
Trong dài hạn, nhà kinh tế học Konstantin Sonin dự báo Nga sẽ đối mặt với những “cơn gió ngược” ngày càng lớn khi xung đột ở Ukraine kéo dài và lịch sử có thể lặp lại, kinh tế Nga có thể hướng tới sự sụp đổ hoàn toàn - theo trang tin Novaya Gazeta của Nga.
“Nga đang trải qua quá trình ‘công nghiệp hóa ngược’ vì chi phí chiến tranh buộc nước này phải rút lại các khoản đầu tư vào công nghệ”, bà Laura Solanko, cố vấn cấp cao của Ngân hàng Trung ương Phần Lan, nhận xét trong một bài đăng blog gần đây. “Nước này đang mắc kẹt trên con đường dẫn tới tăng trưởng suy giảm và một tương lai kinh tế ảm đạm”.
Máy bay không được bảo dưỡng vì cấm vận, hàng không Nga đối mặt rủi ro an toàn bay
10:03, 09/04/2023
Nền kinh tế Nga bắt đầu cạn tiền?
12:20, 30/03/2023
Nga vẫn xuất khẩu dầu đều đặn, mặc cấm vận và kế hoạch giảm sản lượng
Dân số già hóa, các nước giàu cần lao động nước ngoài để thúc đẩy tăng trưởng
Các nhà kinh tế học hàng đầu cảnh báo rằng các nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ thiếu hụt lực lượng lao động cần thiết để thúc đẩy tăng trưởng và duy trì sự ổn định giá cả trong những thập kỷ tới, trừ phi thu hút được nhiều lao động nước ngoài hơn...
Thu thuế quan có thể giúp Mỹ giảm 4 nghìn tỷ USD thâm hụt ngân sách
Ước tính mới nhất cho thấy hiệu ứng tăng thu ngân sách của thuế quan sẽ bù đắp gần như hoàn toàn hiệu ứng gây thâm hụt ngân sách từ đạo luật chi tiêu và giảm thuế “lớn lao và đẹp đẽ” (OBBBA) của ông Trump...
Ông Trump mở điều tra để áp thuế quan lên hàng nội thất
Mỹ nhập khẩu khoảng 25,5 tỷ USD đồ nội thất trong năm 2024, tăng 7% so với năm 2023, với khoảng 60% lượng hàng nhập khẩu đó đến từ Việt Nam và Trung Quốc...
So sánh giá ô tô điện và ô tô xăng tại một số quốc gia
Đồ thị thông tin dưới đây so sánh giá ô tô điện với giá ô tô xăng tại Trung Quốc, Đức và Mỹ theo dữ liệu quý 1/2025 từ công ty phân tích ngành ô tô JATO...
Các dự án Vành đai và Con đường của Trung Quốc đầu tư kỷ lục cho năng lượng và khoáng sản
Trong nửa đầu năm 2025, đầu tư của Trung Quốc vào các dự án thuộc sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) tăng lên mức cao kỷ lục, chủ yếu là vốn rót vào các lĩnh vực năng lượng và khoáng sản...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: