Kiến nghị xin dời thời gian hoàn thành dự án cao tốc Bến Lức – Long Thành được chủ đầu tư là Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) gửi đến Chính phủ mới đây.

HÀNH TRÌNH 8 NĂM CHƯA HOÀN THÀNH CHO MỘT DỰ ÁN

Dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Bến Lức – Long Thành được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh mục dự án và Bộ Giao thông vận tải phê duyệt đầu tư vào tháng 10/2010.

Dự án được khởi công vào tháng 7/2014 và dự kiến hoàn thành, đưa vào sử dụng trong năm 2019. Do gặp nhiều vướng mắc, nhất là về vốn nên nhiều lần lùi thời hạn hoàn thành. Hiện nay dự án đạt 80% khối lượng.

Dự án cao tốc Bến Lức – Long Thành chia làm 3 phân đoạn: Phân đoạn giữa (chủ yếu là các cầu vượt sông lớn), phân đoạn phía tây và phân đoạn phía đông.

Cụ thể, phân đoạn phía tây dài 21,1 km, gồm 5 gói thầu là A1, A2-1, A2-2, A3 và A4 sử dụng vốn vay của ADB thông qua Hiệp định vay lần 1 số 2730-VIE trị giá khoảng 350 triệu USD. Do hiệp định vay này đã hết hiệu lực sau ngày 30/6/2019, nên các gói thầu đã dừng thi công từ tháng 7/2019 khi khối lượng thi công đạt 87,2%, giải ngân được 50,62% hiệp định vay.

Phân đoạn giữa dài 10,7 km chủ yếu là các cầu lớn vượt sông, có độ phức tạp rất cao về kỹ thuật, gồm 3 gói thầu J1, J2 và J3, sử dụng vốn vay ODA của Tổ chức Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA). Các gói thầu đã dừng thi công từ năm 2019 do không được bố trí vốn, khối lượng thi công đạt 84,6%.

Phân đoạn phía đông dài 25,3 km, gồm các gói thầu A5, A6 và A7, sử dụng vốn vay ADB thông qua Hiệp định vay lần 2 số 3391-VIE trị giá khoảng 297 triệu USD đã được gia hạn đến ngày 31/12/2023. Đây là 3 gói thầu duy nhất được bố trí vốn để các nhà thầu triển khai thi công, nhưng tiến độ thực hiện còn chậm, khối lượng thi công đạt khoảng 50% và đang bị ảnh hưởng nặng do hai năm bị dịch Covid-19 khiến thi công gặp khó khăn.

Cao tốc Bến Lức – Long Thành có điểm đầu từ nút giao với đường cao tốc TP.HCM – Trung Lương tại xã Mỹ Yên, huyện Bến Lức, tỉnh Long An và điểm kết thúc tại nút giao với đường cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu (dự án chưa khởi công) thuộc xã Phước Thái, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai. Về quy mô, tuyến được thiết kế 4 làn xe chạy và hai làn dừng khẩn cấp, vận tốc 120 km/h, khi hoàn thành sẽ giúp kết nối khu vực Đông Nam Bộ và các tỉnh Tây Nam Bộ.

Bộ Giao thông vận tải và VEC đã quyết liệt chỉ đạo các đơn vị khẩn trương khởi động tái thi công lại trong tháng 5/2022 vừa qua để hoàn thành công trình vào cuối năm 2023 theo Quyết định số 1131/QĐ-TTg ngày 27/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ về điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án và Quyết định số 1471/QĐ-BGTVT ngày 31/7/2020 của Bộ Giao thông vận tải về phê duyệt điều chỉnh dự án đầu tư, trong đó, phấn đấu hoàn thành thông xe đoạn qua địa phận TP.HCM trong năm 2022.

TÁI KHỞI CÔNG DỰ ÁN VÀ LẠI XIN LÙI THỜI HẠN HOÀN THÀNH

Tính đến cuối tháng 5/2022, dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành đoạn qua địa phận TP.HCM còn vướng 30 trường hợp chưa bồi thường, bàn giao mặt bằng.

Cuối tháng 5/2022, Bộ Giao thông vận tải đã có văn bản số 5005/BGTVT-CQLXD gửi Uỷ ban nhân dân TP.HCM về đẩy nhanh giải phóng mặt bằng dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành.

Bộ Giao thông vận tải nhấn mạnh mặc dù VEC đã tạm ứng vốn để thực hiện giải phóng mặt bằng cho địa phương nhưng đến nay việc giải phóng mặt bằng đoạn qua địa phận TP.HCM còn vướng 30 trường hợp chưa bồi thường, bàn giao mặt bằng. Vì vậy, Bộ này đề nghị Uỷ ban nhân dân TP.HCM tiếp tục quan tâm chỉ đạo các sở, ban ngành, chính quyền địa phương có liên quan khẩn trương thực hiện giải quyết các tồn tại, đẩy nhanh giải phóng mặt bằng, hoàn thành bàn giao trong tháng 6/2022.

Giữa tháng 6/2022, Bộ Giao thông vận tải đã có Tờ trình số 5980/TTr-BGTVT gửi Thủ tướng Chính phủ về việc điều chỉnh Dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành. Theo đó, Bộ Giao thông vận tải trong vai trò là cơ quan chủ quản đầu tư, đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành theo hướng cho phép sử dụng vốn dư của hiệp định vay Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) lần 2 số 3391-VIE để cho hoàn thành các công việc chưa được thực hiện của Hiệp định vay lần 1 (số 2730- VIE) do hết hạn hiệp định.

Ngoài ra, theo Bộ Giao thông vận tải, nguồn vốn dư tại Hiệp định số 3391 - VIE cũng sẽ được sử dụng để thực hiện các hạng mục nhà trạm thu phí, tòa nhà trung tâm giám sát, văn phòng điều hành trạm thu phí... của dự án do không được sử dụng nguồn vốn vay của JICA.

Mới đây, ngày 10/7/2022, tại dự thảo tờ trình lấy ý kiến Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (CMSC), các bộ ngành liên quan, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đề xuất giao VEC tự cân đối, bố trí số vốn đối ứng còn lại từ năm 2019 nhằm tiếp tục triển khai dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, phương án giao VEC tự cân đối vốn đối ứng như đề xuất sẽ không gặp một số vướng mắc khi VEC được chuyển từ Bộ Giao thông vận tải về CMSC và cũng là phương án khả thi.

Phân tích thêm về tính khả thi, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, trong quá trình xử lý phương án bố trí vốn đối ứng cho dự án, để bảo đảm hiệu quả cũng như khả năng trả nợ, CMSC đã kiến nghị VEC tự bố trí vốn đối ứng cho dự án từ nguồn thu phí tại các dự án do VEC làm chủ đầu tư nhằm bù đắp nguồn vốn thiếu hụt tương ứng với giá trị vốn đối ứng giải ngân.

Ngày 20/6/2022, trong cuộc làm việc với Phó thủ tướng Lê Văn Thành, lãnh đạo VEC đã đưa ra kiến nghị xin được dời thời hạn hoàn thành và đưa vào khai thác dự án cao tốc Bến Lức – Long Thành đến cuối quý III-2025, nghĩa là chậkm hai năm so với kế hoạch Chính phủ giao. Đây cũng là lần “delay” thứ ba kể từ khi cao tốc này được khởi công vào tháng 7/2017.