Thành phố từ một góc nhìn trên cao

Chefchaouen có lịch sử khá lâu đời. Nó được thành lập vào năm 1471 từ cái gốc ban đầu là một pháo đài nhỏ - vẫn tồn tại đến ngày nay – được xây dựng với mục đích chống trả cuộc xâm lăng của dân du mục, sau đó là quân lính Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha vào miền Bắc Morocco. Trải qua nhiều thế kỷ, Chefchaouen đã tiếp nhận nhiều làn sóng di cư của cộng đồng Hồi giáo và dân Do Thái – chính là những người đã lựa chọn sơn màu xanh dương lên tòa nhà của mình như một truyền thống không thể xóa bỏ của dân tộc. Bởi màu sơn đó gợi nhớ đến hình ảnh bầu trời, là lời nhắc nhở ngày ngày về sự hiện diện của Thượng đế.

Khung cảnh bận rộn ở một giao lộ trong khu medina

Đã có thêm nhiều màu khác tô điểm cho sắc xanh dương chủ đạo

Từ trên đỉnh đồi nhìn xuống, Chefchaouen vẫn nổi bật với màu trắng bao trùm lên cả thành phố, chỉ khi đi vào khu phố cổ (medina), du khách mới được đắm chìm trong màu xanh độc đáo, rực rỡ mà không gay gắt, biểu tượng cho một niềm tin bất diệt. Thành phố nào ở Morocco cũng có các medina với những con đường đan xen như mê cung, những ngõ hẹp chật chội, ngoằn nghèo đi giữa những tòa nhà cao vút lên, nếu không có người dẫn đường thì rất dễ bị lạc. Nhưng chính lối kiến trúc lạ lùng đó giúp ngăn cản ánh mặt trời khắc nghiệt trên lục địa đen, giữ lại một chút mát mẻ vào ban ngày cho các cư dân sống ở đó.

Hoa nở vàng rực trên sườn đồi khi mùa thu sang

Hàng hóa được bày bán dọc theo những ngõ nhỏ

Đứng từ bất kỳ góc nào trong medina cũng như trong toàn thành phố, người ta cũng dễ dàng nhìn thấy hai ngọn núi song song với chiều cao 1.700 mét vươn lên nền trời. Cái tên của thành phố cũng được đặt từ đây: theo ngôn ngữ Berbers cổ đại, chaouen nghĩa là “sừng dê” và chef nghĩa là “hãy nhìn”. Chefchaouen nghĩa là “hãy nhìn vào cặp sừng dê”.  Nhưng cũng phải đến những năm 1930 cộng đồng Do Thái sinh sống trong khu medina của Chefchaouen mới quyết định sơn tường nhà màu xanh dương. Rồi đến chậu hoa, cửa nhà, cửa sổ và cả các tấm lưới ngăn muỗi, những chậu hoa treo tường, tất cả đều chuyển thành màu xanh dương với đủ các sắc thái khác nhau. Dĩ nhiên, khi Morocco chính thức độc lập và có nhiều giao tiếp hơn với thế giới văn minh, đã có thêm những màu sắc khác xuất hiện trong khu medina nhưng xanh dương vẫn giữ được vị trí chủ đạo. Thậm chí gam màu này còn xuất hiện trên tường của các nhà nguyện Hồi giáo mà không hề có bất cứ ý kiến phản đối nào.  Cho đến khi Instagram ra đời và những hình ảnh đầu tiên của khu medina ở Chefchaouen được tải lên, du khách bắt đầu lũ lượt kéo tới đây, để khám phá, để đắm chìm trong bầu không khí cổ xưa và để… chụp cho mình những bức ảnh ấn tượng nhất.

Đồ gốm sứ mỹ nghệ là mặt hàng rất được du khách ưa chuộng

Một cửa hàng bán đồ lưu niệm nhỏ trong khu medina

Người lữ hành bí ẩn trong chiếc áo djellaba

Một góc thành phố khi đã lên đèn

Có thể coi Chefchaouen là sự tương phản rõ nét với bầu không khí sôi động, sầm uất ở các đô thị lớn như Marrakesh, Rabat hay Fez. Người dân ở đây sống trầm tĩnh và khép kín hơn, đặc biệt, họ rất không thích bị chụp ảnh. Tuy nhiên, hơi thở cuộc sống thì vẫn đậm đặc như ở bất kỳ đâu, từ những chậu hoa nhiều màu sắc nằm rải rác trên các bức tường xanh ngắt cho đến các bao màu henna dùng để vẽ chân tay trong lễ cưới hay các ngày hội cộng đồng bày bán dọc mọi con phố, từ mùi gia vị truyền thống Ras el Hanout – một loại ngũ vị hương bao gồm nghệ, ớt, thì là, đinh hương, bạch đậu khấu – lan tỏa khắp nơi cho đến mùi hoa quả chín từ các gian hàng nhỏ như làm dịu cái nóng nực của đất Phi châu. Cũng tại medina này, du khách sẽ nhanh chóng bị quyến rũ bởi những món đồ thủ công đẹp đẽ như giỏ đan bằng tay, gốm sứ nhiều màu, bộ ấm chén uống trà lạ mắt với mức giá đáng yêu đến nỗi không ai còn muốn mặc cả làm gì. Chefchaouen cũng là nơi còn sót lại những nghệ nhân cuối cùng của nghề đúc đồng và làm nồi hơi đã được truyền qua nhiều thế hệ. Ghé thăm một gian hàng đúc đồng chính là cơ hội tận hưởng bản hòa tấu độc đáo của những âm thanh vang rền khó mà tìm thấy ở những thành thị hiện đại. 

Một con phố trong lúc thưa người qua lại 

Giữa những con phố nhỏ dài dằng dặc luôn sẵn sàng dăm ba chỗ nghỉ chân cho du khách và nếu may mắn, họ có thể sẽ bắt gặp những nhân vật kỳ lạ mặc áo djellaba – một kiểu áo choàng trùm đầu cho cả phụ nữ và đàn ông ở Bắc Phi, trông rất giống áo của các hiệp sĩ Jedi trong series phim “Chiến tranh giữa các vì sao”. Hồi năm 2011, một người mẫu trong show diễn In Lavie Bleue của nhà George Armani khi quay phim ở đây đã tình cờ gặp nhân vật này và cho đến nay đó vẫn được coi là một bí ẩn thú vị.  Đã đến Chefchaouen, du khách cũng không thể quên ghé thăm pháo đài cổ Kasbah – công trình duy nhất sót lại từ hơn 500 năm trước, với phần tháp canh và nhà tù vẫn còn khá nguyên vẹn. Sau đó là một chặng đường ngắn lên đỉnh đồi phía sau khách sạn Atlas rồi lên tiếp nhà thờ Hồi giáo kiểu Tây Ban Nha Jemaa Bouzafar – được mệnh danh là “tổ đại bàng”  - để ngắm toàn cảnh thành phố trước và đi thăm Công viên quốc gia Talasemtane, nơi có khí hậu ôn hòa quanh năm. 

Chiếc tay nắm cửa đậm chất mỹ thuật độc đáo

Ngay cả nhà nguyện Hồi giáo cũng được sơn màu xanh

Ô cửa sổ đậm nét kiến trúc Hồi giáo

Với những người thích mua sắm, dĩ nhiên khu medina chính là một thiên đường nhờ sự phong phú về chủng loại hàng hóa và kiểu cách bán hàng vô cùng dễ chịu. Thảm,khăn, các loại gia vị, đồ kim loại và nhất là những chiếc áo djellaba làm từ len, nó sẽ mang đến cho người mặc dáng vẻ kỳ bí khi tiết đông sang. Giá một chiếc djellaba rơi vào khoảng 300 đồng Dirham, tương đương 30 USD, nếu chọn loại áo không có tay, du khách chỉ phải trả khoảng 180 đồng Dirham, tương đương 18 USD.

Món tanjine trứ danh của ẩm thực Morocco

Thịt viên có thể ăn kèm cơm và một số loại thức ăn khác

Và sẽ thật đáng tiếc nếu bỏ qua những món ngon truyền thống ở thành phố này. Đó là tanjine – rau hầm với thịt dê hoặc thịt cừu, cũng có thể thay thế bằng thịt gà trong nồi đất với chiếc vung hình chóp lạ mắt, là harira – súp cà chua nấu theo công thức bí truyền, là kofte – thịt viên đậm đà, salada variada – salad cà chua, dưa chuột và trứng. Hãy cố gắng lựa chọn những món sử dụng dầu ô-liu và phô-mai dê vì đây chính là hai thứ đặc sản trứ danh, cũng là niềm tự hào lớn của người Chefchaouen. Đi ăn ở thành phố này, nên tránh xa các nhà hàng quanh pháo đài cổ Kasbah vì giá đắt mà chất lượng lại dở, thay vào đó, hãy chọn những quán ăn mang tên Assadaa, Granada, Chez Fuaz – cả ba đều phục vụ món tanjine ngon lành, salad thanh mát và phô-mai dê nhà làm rất lạ miệng. Đồ ăn Morocco vị có thể hơi nồng và lúc ban đầu nhưng khi đã quen rồi thì sẽ thấy chúng ngon không kém bất kỳ nền ẩm thực nào trên thế giới…

Chefchaouen chắc chắn khiến nhiều người nghĩ đến thành phố hồng Jaipur ở Ấn Độ. Cùng với đảo Santorini ở Hy Lạp, chúng được coi là những thành phố đơn sắc nổi tiếng thế giới. Chính quyền Morroco đã coi Chefchaouen là một bảo vật đương thời với những giá trị văn hóa có thể sánh ngang với địa danh du lịch nổi tiếng nhất vương quốc này là thành phố Marrakesh.

 

Từ Hà Nội và TP.HCM, du khách có thể đặt vé của các hãng Eva Air, Qatar Airways hoặc Turkish Airlines bay tới thành phố lớn nhất của Morocco là Casablanca rồi từ đó bắt xe bus đi Chefchaouen, đó là cách thức thông dụng và tiện lợi nhất. Mức giá 40 – 75 đồng Dihram cho một phòng đơn trong các khách sạn tầm trung là khá hợp lý. Chefchaouen là trung tâm của một vùng tiêu thụ chất gây nghiện rộng lớn ở miền Bắc Morocco, vì vậy, tốt nhất là nên tránh xa những người có ý định mời chào món hàng này, không ở quá khuya ngoài đường và không đi một mình vào các khu vực vắng vẻ.

Mỹ Hạnh