Các bị cáo Nguyễn Đức Toàn (Phó giám đốc Nhà máy ô tô Veam - VM) lĩnh 7 năm tù. Cộng với án cũ bị cáo phải chấp hành hình phạt 11 năm tù; Phạm Vũ Hải (cựu Phó tổng giám đốc Veam, giám đốc Nhà máy ô tô Veam) lĩnh án 7 năm tù.

Các bị cáo bị truy tố về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí với số tiền thất thoát hơn 76 tỷ đồng...

Trong đó hành vi của ông Hà liên quan đến sai phạm khi chỉ đạo nhà cung cấp phải bán hàng thông qua  các công ty “sân sau”.

Theo cáo trạng, Veam được thành lập và hoạt động theo mô hình Tổng công ty Nhà nước. Năm 2017, Veam chuyển thành công ty cổ phần với vốn điều lệ 13.288 tỷ đồng, vốn nhà nước chiếm 88,47%. Nhà máy ô tô Veam (VM) được thành lập từ năm 2008, là chi nhánh thành viên hạch toán phụ thuộc của Veam chuyên sản xuất, lắp ráp, kinh doanh, dịch vụ các loại ô tô tải, xe chuyên dùng và xe buýt…

Cáo trạng thể hiện, năm 2013, Công ty cổ phần cao su Sao Vàng (SRC) nhiều lần đến tiếp thị bán hàng cho VM nhưng đều bị từ chối.

Còn Công ty cổ phần Công Nghiệp Cao Su Miền Nam (Casumina) đã bán hàng trực tiếp cho VM nhưng bị giảm dần số lượng qua từng năm. Casumina nhiều lần đến gặp xúc tiến việc bán hàng.

Tuy nhiên, Trần Ngọc Hà và Phạm Vũ Hải đều yêu cầu hai nhà cung cấp phải bán hàng qua trung gian để ''nâng cao chất lượng dịch vụ''.

Sau đó, SRC bán hàng cho VM qua Công ty TNHH ô tô xe máy Liên Anh, Casumina bán hàng qua Công ty TNHH Máy Nông Ngư Nghiệp. Đây là 2 công ty người nhà của ông Hà.

Trong đó, Công ty Liên Anh có 6 thành viên góp vốn gồm Trần Ngọc Hà và các chị, em ruột của mình. Người đại diện theo pháp luật là bà Trần Thị Hải, chị gái Trần Ngọc Hà. Đến năm 2019, Trần Ngọc Hà rút khỏi thành viên góp vốn. Công ty này là đại lý của VM từ năm 2009.

Trần Thị Thanh, em gái Trần Ngọc Hà là người đại diện theo pháp luật của Công ty Nông Ngư Nghiệp. Công ty này cũng là đại lý của VM.

Công ty Liên Anh bán vật tư cho VM đúng với giá mua của SRC và sẽ được SRC chiết khấu riêng từ 8-20% doanh số hàng năm.

SRC cho biết nếu VM đàm phán, ký kết trực tiếp thì công ty sẽ chiết khấu cho VM thay vì chiết khấu cho trung gian.

Còn Casumina chi hoa hồng bán hàng cho Công ty Nông Ngư nghiệp là 9% doanh số. Còn VM phải trả cho Công ty Nông Ngư Nghiệp chi phí bán hàng 1-2% doanh số.

Cáo trạng xác định VM có đủ điều kiện đàm phán, ký hợp đồng trực tiếp mua vật tư với các nhà cung cấp để hưởng chính sách giá và chế độ tốt nhất. Việc VM mua hàng hóa trung gian đã dẫn đến Veam bị thiệt hại hơn 4,1 tỷ đồng.

Đối với các bị cáo Phạm Vũ Hải, Nguyễn Đức Toàn, Trần Đại Lợi với vai trò là Giám đốc, Phó Giám đốc VM bị cáo buộc đã tự ý quyết định bán số lượng lớn xe ô tô thấp hơn giá quy định, gây thất thoát hơn 72 tỷ đồng cho Veam.

Theo quy chế đại lý do Veam ban hành thì giá bán cho đại lý phải được quy định và thống nhất cho toàn hệ thống đại lý. Mọi phát sinh ngoài quy chế giám đốc nhà máy phải báo cáo và được tổng giám đốc phê duyệt mới được thực hiện.

Tuy nhiên, trong các năm 2016, 2017, 2018, cùng đời xe, dòng xe, các cựu lãnh đạo của VM đã tự ý quyết định và ký 29 hợp đồng, bán 2.387 xe ô tô tải cho 16 đại lý theo hình thức bán hàng giảm giá với giá bán và tỉ lệ giảm giá không đúng quy định.

Giá bán lô xe này theo quy định là 1.036 tỷ đồng nhưng VM đã bán thấp hơn giá quy định là 69,6 tỷ đồng, làm tăng thêm chi phí vận chuyển là 2,8 tỷ đồng.

Kết quả xác minh tại các đại lý thể hiện, sau khi mua lô hàng giảm giá số lượng lớn, một số đại lý này lại tiếp tục bán xe cho các đại lý khác trong hệ thống với VM mức giá thấp hơn mức giá mà VM đã công bố.