Gần đây, hiện tượng thương nhân nước ngoài thao túng thị trường, giá cả hồ tiêu Việt Nam đã được nhiều phương tiện truyền thông phản ánh. 

Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA) cho biết, theo một số doanh nghiệp hội viên VPA, có bằng chứng cho thấy có một nhóm doanh nghiệp Trung Quốc đang điều khiển thị trường hồ tiêu của Việt Nam những ngày này. Cụ thể, tại một số công ty xuất khẩu hồ tiêu đều có hiện tượng nhóm doanh nghiệp Trung Quốc đến doanh nghiệp tiêu của Việt Nam đặt mua Hồ tiêu.

Điều bất thường là doanh nghiệp Việt Nam đặt giá nào họ cũng đồng ý mua và yêu cầu làm luôn hợp đồng mua bán với họ. Sau đó, họ thuê khách sạn ở gần trụ sở của công ty xuất khẩu và ngày nào cũng tới công ty này để hối thúc thực hiện hợp đồng. Theo thông lệ thường sau 3 ngày kể từ khi ký hợp đồng, họ sẽ chuyển tiền đặt cọc nhưng quá hạn 3 ngày họ đều không chuyển và luôn khẳng định là nhất định sẽ mua và giải thích lý do chậm chuyển tiền là do ngân hàng đang kiểm tra hồ sơ... để trì hoãn thực hiện hợp đồng. 

VPA cho biết, các thương nhân Trung Quốc ký hợp đồng số lượng lớn với các doanh nghiệp tiêu lớn. 

Cùng thời gian này, vì biết các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ phải gấp rút mua gom từ các nhà cung ứng để thực hiện hợp đồng đã ký với họ nên cũng chính nhóm doanh nghiệp Trung Quốc này lập tức toả đi các địa phương giao dịch với các đại lý thu mua hồ tiêu tại địa phương các vùng trồng hồ tiêu và hứa sẽ bán cho đại lý (với giá thấp hơn giá thị trường lúc đó). Các đại lý này thấy lời tốt nên sẽ đồng ý mua ngay để bán lại cho các nhà xuất khẩu. 

"Doanh nghiệp Trung Quốc chỉ thực hiện bán một phần rất nhỏ với giá thấp trong thời gian rất ngắn, sau đó họ kêu không có hàng rồi đẩy giá thị trường tăng nóng và bán cho đại lý thương mại theo giá cao của họ. Lúc đó vì áp lực hối thúc của các giao dịch đã ký giữa đại lý thu mua với nhà xuất khẩu và nhà xuất khẩu với họ, họ sẽ bán hồ tiêu ra cho các đại lý với giá tăng  nóng do họ đặt ra”, VPA cho biết. 

Hiện nay một số doanh nghiệp xuất khẩu khi điện thoại lại với họ thì tất cả đều “không liên lạc được”. Cách làm này không mới nhưng đang trở lại gần đây gây nhiều hệ luỵ cho doanh nghiệp. 

Về việc này, Bộ Công Thương đã đề nghị VPA cung cấp danh sách cụ thể các doanh nghiệp đang bị ảnh hưởng bởi rủi ro trong giao dịch với thương nhân nước ngoài. 

Tuy nhiên, tại văn bản VPA gửi Bộ Công Thương ngày 10/8, cho biết "không có nguồn lực và cũng không thống kê được cụ thể danh sách doanh nghiệp bị ảnh hưởng và cũng không định rõ khái niệm bị ảnh hưởng là thế nào để thống kê, chưa kể trong quy luật mua bán, các doanh nghiệp không thể chia sẻ các thông tin về đối tác mà mình thường mua bán”.

VPA cho biết những thông tin doanh nghiệp Trung Quốc thao túng chỉ mang tính cảnh báo, chia sẻ giữa các doanh nghiệp hồ tiêu với nhau, qua đó cùng hỗ trợ nhau giảm thiểu rủi ro trong kinh doanh. 

"Tổng hợp các báo cáo của VPA và Sở Công Thương, Bộ Công Thương nhận thấy chưa đủ cơ sở để kết luận thương nhân nước ngoài đang thao túng thị trường hồ tiêu Việt Nam. Tuy nhiên, Bộ Công Thương sẽ phối hợp với các Sở Công Thương tiếp tục theo dõi sát để bảo đảm môi trường kinh doanh lành mạnh, công bằng, đúng pháp luật cho mặt hàng hồ tiêu nói riêng và các mặt hàng nông sản nói chung”, Bộ Công Thuơng cho hay.