Hiện nay, để chinh phục các mục tiêu tăng trưởng cao và nâng hạng tín nhiệm quốc gia, Việt Nam đang tích cực nâng hạng thị trường chứng khoán. Tại diễn đàn “Vì một mùa Đại hội đồng cổ đông đổi mới” do Viện Thành viên Hội đồng Quản trị Việt Nam (VIOD) vừa tổ chức, ông Hoàng Văn Thu, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, cho biết năm 2025 sẽ đánh dấu cột mốc quan trọng trong quá trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam. Đây là giai đoạn bứt phá, do đó Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã chuẩn bị đầy đủ các tiêu chí cần thiết để đáp ứng yêu cầu nâng hạng.

QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP - “CHÌA KHÓA” GIÚP NÂNG HẠNG THỊ TRƯỜNG

Theo ông Lê Thành Long, Tổng Giám đốc VIOD, quản trị công ty vững mạnh là yếu tố cốt lõi giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy minh bạch và tăng cường trách nhiệm giải trình trong quá trình phát triển bền vững. Các doanh nghiệp càng cải thiện quản trị, càng có cơ hội thu hút nguồn vốn từ thị trường.

Dù vậy, theo kết quả đánh giá sơ bộ năm 2024 (chưa công bố chính thức), Việt Nam vẫn xếp hạng thấp nhất trong số 6 quốc gia tham gia Thẻ điểm Quản trị công ty ASEAN (ACGS) và chưa đạt mức điểm trung bình.

Theo ông Long, để quản trị công ty hiệu quả, các doanh nghiệp cần đặc biệt chú trọng đến việc cải thiện chất lượng Hội đồng quản trị (HĐQT). Một HĐQT hiệu quả phải có thành viên độc lập, đa dạng về chuyên môn và đảm bảo tính chuyên nghiệp trong quản lý, điều hành doanh nghiệp. Điều này giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và quản trị rủi ro tốt hơn.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần công bố thông tin đầy đủ, minh bạch và kịp thời, không chỉ bằng tiếng Việt mà còn bằng tiếng Anh. Việc minh bạch thông tin giúp nhà đầu tư trong và ngoài nước tiếp cận dữ liệu chính xác, tạo niềm tin vào thị trường và thu hút dòng vốn đầu tư dài hạn.

Cùng với đó, việc bảo vệ quyền lợi cổ đông nhỏ cũng là một yếu tố quan trọng. Các doanh nghiệp cần đảm bảo quyền tiếp cận thông tin, tạo điều kiện để cổ đông nhỏ được tham gia Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) một cách công bằng và có tiếng nói trong các quyết định quan trọng.

“Điều này không chỉ giúp tăng tính minh bạch trong quản trị doanh nghiệp mà còn góp phần nâng cao uy tín của thị trường chứng khoán Việt Nam trên trường quốc tế”, ông Long nhấn mạnh.

CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠO ĐỘNG LỰC MỚI

Phát triển, đẩy mạnh chuyển đổi số xây dựng hệ thống quản lý, giám sát thị trường gắn với ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại là một trong những mục tiêu quan trọng trong tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán tại Quyết định số 1726/QĐ-TTg ngày 29/12/2023 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Dưới góc độ của một doanh nghiệp niêm yết, ông Nguyễn Thành Đô, Phó Chủ tịch HĐQT, HDBank cho biết trong năm 2024, doanh nghiệp đã ưu tiên đẩy mạnh số hóa, chuyển đổi các quy trình nghiệp vụ sang nền tảng kỹ thuật số. Những cải tiến này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản trị mà còn đảm bảo công bố thông tin kịp thời, minh bạch.

Một trong những ưu tiên hàng đầu là cập nhật thông tin đến cổ đông một cách nhanh chóng, đầy đủ và chính xác, bao gồm cả cổ đông trong và ngoài nước. Vì vậy, các báo cáo quan trọng đều được thực hiện bằng song ngữ. Đối với HDBank, do số lượng cổ đông rất lớn, ngân hàng cũng đã triển khai ĐHĐCĐ trực tuyến nhằm tăng tính linh hoạt và khả năng tiếp cận.

Dù vậy, ông Thành Đô nhìn nhận trong quá trình thực hiện các kỳ ĐHĐCĐ, doanh nghiệp vẫn gặp một số thách thức. Đơn cử, về hồ sơ pháp lý của nhân sự cũng là một trong những vướng mắc lớn, đặc biệt trong lĩnh vực ngân hàng.

“Quá trình xác minh thông tin về học tập, công tác, nhân thân thường kéo dài, thậm chí phức tạp hơn đối với những nhân sự đã từng học tập hoặc sinh sống ở nước ngoài. Điều này gây tốn kém thời gian và chi phí, đòi hỏi cần có sự linh hoạt và đơn giản hóa trong quy trình để nâng cao hiệu quả quản trị doanh nghiệp”, ông Thành Đô cho biết.

Mặt khác, ông Johan Nyvene, Chủ tịch HĐQT, CTCP Chứng khoán TP.HCM HSC, cho biết doanh nghiệp hiện tổ chức ĐHĐCĐ kết hợp hai hình thức trực tuyến và trực tiếp, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cổ đông tham gia. Ngoài ra, doanh nghiệp còn triển khai hình thức bỏ phiếu điện tử (e-voting), cho phép cổ đông bỏ phiếu trước đại hội. Các ý kiến thu thập được trước đó sẽ được tổng hợp và khi đại hội chính thức diễn ra, cổ đông vẫn có thể tiếp tục đặt câu hỏi trực tiếp cho HĐQT.

Đưa ra lời khuyên cho doanh nghiệp, ông Johan Nyvene cho rằng bên cạnh việc áp dụng số hóa,  sự tương tác giữa cổ đông và HĐQT đóng vai trò quan trọng. Không chỉ dừng lại ở ngày tổ chức ĐHĐCĐ, doanh nghiệp cần duy trì trao đổi và tương tác thường xuyên với cổ đông, ít nhất theo chu kỳ hàng quý, nhằm nâng cao tính minh bạch và gắn kết giữa doanh nghiệp với nhà đầu tư.

Về phía cơ quan quản lý, bà Trần Thị Thùy Linh, Phó Giám đốc Phòng Quản lý và Thẩm định Niêm yết, Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE), cho biết hiện nay, việc tổ chức Đại hội đồng cổ đông theo hình thức trực tuyến hoặc kết hợp đang được khuyến nghị là một thông lệ tốt mà các doanh nghiệp nên áp dụng. Hình thức này mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt là tạo điều kiện thuận lợi cho cổ đông tham gia đại hội, ngay cả khi họ không thể có mặt trực tiếp.

Tuy nhiên, trên thực tế số lượng công ty niêm yết áp dụng ĐHĐCĐ trực tuyến hoặc kết hợp vẫn còn hạn chế. Theo đánh giá, chỉ khoảng 15% trong tổng số khoảng 500 doanh nghiệp mà HOSE và HNX đánh giá hằng năm.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp vẫn còn băn khoăn trong việc lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ để đảm bảo đường truyền ổn định và hệ thống bỏ phiếu trực tuyến hiệu quả.

“Luật Doanh nghiệp và Nghị định số 155/2020/NĐ-CP đã có quy định rõ về các hình thức họp trực tuyến. Theo đó, việc bỏ phiếu điện tử được công nhận là hợp lệ, nhưng các công ty cần quy định cụ thể trong quy chế quản trị công ty để đảm bảo tuân thủ pháp luật và duy trì tính minh bạch trong quá trình tổ chức”, bà Linh thông tin.