Tiếp tục chương trình làm việc phiên họp thứ 52, chiều 11/1, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua việc chuyển đổi phương thức đầu tư đối với 2 dự án thành phần trên tuyến Bắc Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 với tỷ lệ tán thành 100% ủy viên có mặt. 

Theo Nghị quyết, 2 dự án thành phần đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu đấu thầu không tìm được nhà đầu tư sẽ được chuyển đổi từ phương thức đầu tư đối tác công tư (PPP) (sử dụng một phần vốn ngân sách nhà nước) sang đầu tư công (sử dụng toàn bộ vốn ngân sách nhà nước). Mức đầu tư cho dự án không vượt quá nguồn ngân sách nhà nước đã được Quốc hội thông qua chủ trương bố trí cho Dự án tại Nghị quyết số 52/2017/QH14 ngày 22/11/2017 và Nghị quyết số 117/2020/QH14 ngày 19/6/2020. 

Thừa ủy quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể trình bày báo cáo cho biết dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 gồm 11 dự án thành phần (6 dự án đầu tư công và 5 dự án thành phần đầu tư theo phương thức PPP) với mức vốn nhà nước được Quốc hội thông qua chủ trương bố trí là 78.461 tỷ đồng. 

Đến ngày 5/10/2020, bên mời thầu đã thực hiện đóng/mở thầu toàn bộ 5 gói thầu lựa chọn nhà đầu tư. Theo đó, 3 dự án thành phần (gồm các đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm và Cam Lâm - Vĩnh Hảo) đã có nhà đầu tư nộp hồ sơ dự thầu; và 2 dự án thành phần (đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu) không có nhà đầu tư nộp hồ sơ dự thầu nên Chính phủ đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho chuyển đổi phương thức đầu tư sang đầu tư công.

Bộ trưởng cho biết việc chuyển đổi hình thức đầu tư sang đầu tư công sẽ đẩy nhanh tiến độ thực hiện, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Bên cạnh đó, việc sớm hoàn thành và đưa vào khai thác các dự án thành phần sẽ đem lại hiệu quả rất lớn về kinh tế - xã hội. Xét về hiệu quả đầu tư, việc chuyển đổi sang phương thức đầu tư công bảo đảm chắc chắn triển khai thành công dự án. Việc sớm hoàn thành đầu tư 2 dự án này sẽ tạo điều kiện khai thác đồng bộ với các dự án lân cận, bảo đảm tính kết nối liên tục và phát huy tối đa hiệu quả đầu tư.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết có hai loại ý kiến về phương án xử lý đối với 2 dự án không tìm được nhà thầu trên. 

Thứ nhất là đồng tình với đề nghị chuyển đổi phương thức đầu tư của 2 dự án thành phần sang hình thức đầu tư công sử dụng 100% vốn nhà nước. 

Thứ hai là đề nghị rà soát, điều chỉnh lại phương án tài chính để tăng tính khả thi của 2 dự án thành phần này vì nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc đấu thầu không thành công là do phương án tài chính của 2 dự án này chưa thực sự hấp dẫn; sau đó tiếp tục tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo phương thức PPP. 

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết cơ quan thẩm tra đồng tình với loại ý kiến thứ nhất vì cho rằng hai dự án thành phần này có nhu cầu vận tải rất lớn (xếp thứ hai và thứ ba trong 5 dự án đầu tư theo phương thức PPP) cho thấy sự cần thiết, cấp bách. Trong khi đến nay đã có 9/11 dự án thành phần dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2022 (3 dự án đầu tư theo phương thức PPP lựa chọn được nhà đầu tư, 6 dự án đầu tư công đang được các nhà thầu triển khai thi công), riêng Cầu Mỹ Thuận 2 hoàn thành năm 2023.

Tại Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết qua nghe Tờ trình của Chính phủ, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Tài chính-Ngân sách, Ủy ban Pháp luật và các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản thống nhất với việc chuyển đổi phương thức đầu tư đối với một số dự án thành phần thuộc Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020.

"Nếu không triển khai 2 dự án này thì không đảm bảo kết nối toàn toán giao thông Bắc - Nam phía Đông cho đến năm 2023. Ngoài ra, trong tình hình đại dịch Covid-19, cần có sự đầu tư, tạo điều kiện đầu tư của ngân sách Nhà nước để thúc đẩy phát triển kinh tế", Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh. "Việc chuyển đổi từ đầu tư PPP sang đầu tư công, Chính phủ sẽ có trách nhiệm là phải xây dựng phương án thu hồi vốn cho ngân sách Nhà nước và phải báo cáo tại Kỳ họp thứ 11 Quốc hội khóa 14 sau khi có Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội".