Theo quyết định, do ảnh hưởng của cơn bão số 3, bão số 4 và các hình thế thời tiết gây mưa, trong tháng 9 năm 2024 trên địa bàn huyện Mường Lát đã xảy ra nhiều đợt mưa lớn, dẫn đến nhiều vị trí sườn núi tại thị trấn Mường Lát và các xã: Trung Lý, Quang Chiểu xuất hiện các vết nứt rộng, tạo thành các cung trượt, gây hư hỏng, thiệt hại một số công trình hạ tầng, đe dọa trực tiếp đến tính mạng, tài sản của Nhân dân và Nhà nước, có nguy cơ gây ảnh hưởng đến các công trình khác trong khu vực. Dự báo trong thời gian tới, đặc biệt khi có mưa lớn, tình hình sạt lở còn diễn biến rất phức tạp, khó lường.

Tại khu phố Na Khà, thị trấn Mường Lát: phía sau công trình, nhà ở của các hộ dân đang sinh sống dọc theo tuyến đường liên xã Na Khà - Chiên Pục là vách taluy. Hiện nay, vách taluy đã xuất hiện một khối sạt, trượt rất lớn, chiều dài khoảng 120m, trên khối sạt xuất hiện nhiều vết nứt lớn; khối sạt trượt đã làm bung, vỡ nát khoảng 100m đường bê tông trên mặt cơ, áp sát vào tường Nhà văn hóa Na Khà, làm nứt toàn bộ tường, sàn, xô đẩy cột của Nhà văn hóa. Sạt lở làm ảnh hưởng trực tiếp đến 25hộ/123 nhân khẩu, hư hỏng Nhà văn hóa, tuyến đường bê tông mặt cơ, có nguy cơ ảnh hưởng đến tuyến đường giao thông liên xã Na Khà - Chiên Pục và các hộ dân sinh sống phía bên kia đường.

Tại bản Suối Tút, xã Quang Chiểu: Bên cạnh khu dân cư bản suối Tút, xã Quang Chiểu có một khe suối, phía sau khu dân cư là núi cao, có độ dốc rất lớn. Hiện tại sườn núi (vị trí dọc theo khe suối) đã xuất hiện rất nhiều vết nứt và một điểm sạt lở rất lớn có chiều dài hơn 100m, điểm rộng nhất hơn 50m, cách trun gtâm bản theo phương ngang khoảng 500m; đặc biệt đất sạt lở kèm theo cây cối hiện nay tập trung thành khối lớn, chắn ngang vị trí khe suối, sườn núi, có nguy cơ tạo thành đập chắn giữ nước, với địa hình núi rất dốc, khi có mưa lớn có nguy cơ tạo ra sạt lở đất và lũ quét cực kỳ nguy hiểm. Sạt lở làm ảnh hưởng trực tiếp đến 18 hộ/77 nhân khẩu, 1 điểm trường Tiểu học Quang Chiểu 1, có nguy cơ ảnh hưởng đến tuyến đường giao thông liên thôn và các hộ dân sống bên kia đường.

Tại Trường Tiểu học Trung Lý 1, xã Trung Lý: Khu vực phía sau Trường Tiểu học Trung Lý 1, xã Trung Lý là núi đất có độ dốc khá lớn; hiện tại núi đất này xuất hiện một cung sạt với chiều dài khoảng 70m, đỉnh cung sạt bị tụt so với vị trí ban đầu (theo phương đứng) khoảng 1m, chiều rộng khe nứt lớn nhất khoảng 30cm; sạt lở đã làm cho tường chắn đất và mái kè taluy của Trường xuất hiện các vết nứt nhỏ. Việc xuất hiện cung sạt nêu trên có nguy cơ rất cao làm sạt lở đất và ảnh hưởng trực tiếp đến 1 hộ/4 nhân khẩu, 185 cháu học sinh, 16 giáo viên, toàn bộ khu nhà hiệu bộ, các phòng học của Trường Tiểu học Trung Lý 1; nguy cơ ảnh hưởng đến Quốc lộ 15C và các hộ dân sinh sống bên kia đường.

Về các biện pháp cần áp dụng ngay để đảm bảo an toàn cho người và tài sản, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá giao UBND huyện Mường Lát theo dõi chặt chẽ diễn biến của thời tiết, thiên tai và tình hình sạt lở, báo cáo kịp thời cấp có thẩm quyền khi có các tình huống phát sinh, nguy hiểm xảy ra; đồng thời thông báo rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân biết và chủ động các biện pháp ứng phó. Triển khai ngay các biện pháp cảnh báo, tổ chức cắm biển sự cố, khoanh vùng, lập rào chắn, cử người canh gác 24/24h tại khu vực bị ảnh hưởng của sạt lở, không để người, phương tiện và vật nuôi đi vào các khu vực nêu trên.

UBND huyện Mường Lát tiếp tục yêu cầu người dân, học sinh và giáo viên bị ảnh hưởng của sạt lở phải đi sơ tán/di dời để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của người dân; tuyệt đối không để người dân, học sinh và giáo viên trở lại sinh sống khi chưa đảm bảo an toàn, nhất là khi có mưa lớn xảy ra. Bố trí chỗ ở/chỗ học tạm và hỗ trợ lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm cho học sinh, giáo viên và người dân phải đi sơ tán/di dời, không để ai bị đói, rét, không có nơi ở.

Khẩn trương xây dựng, phê duyệt và triển khai trên thực tế phương án ứng phó theo đúng quy định, đảm bảo an toàn cho người và tài sản theo phương châm “4 tại chỗ”; kịp thời xử lý các tình huống nguy hiểm có thể xảy ra; thực hiện các biện pháp gia cố phù hợp để hạn chế sự phát triển của sạt lở, không để nước mưa chảy trực tiếp vào vết nứt, khơi thông lòng suối để hạn chế việc hình thành đập chắn gây lũ quét,...

Về các biện pháp khắc phục, đảm bảo an toàn lâu dài, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá giao UBND huyện Mường Lát tổ chức khảo sát, đánh giá cụ thể về phạm vi, quy mô, mức độ sạt lở, hư hỏng cơ sở hạ tầng do sạt lở gây ra và xác định giải pháp xử lý phù hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định bố trí kinh phí để đầu tư và triển khai thực hiện, đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật và ổn định lâu dài.

Trước đó, ngày 7/10, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành Quyết định công bố 5 tình huống khẩn cấp sạt lở đất tại địa phương này. Đó là các điểm sạt lở tại công trình nhà ở bán trú học sinh trường Phổ thông dân tộc bán trú Trung học cơ sở Trung Lý (xã Trung Lý); sạt lở đất nhiều vị trí tại khu dân cư bản Tung (xã Trung Lý); sạt lở bờ suối Xim thuộc khu dân cư bản Chai và bản Ngố (xã Mường Chanh); sạt lở đất làm đứt gãy đường giao thông từ bản Ngố (xã Mường Chanh) đi bản Pù Đứa (xã Quang Chiểu); sạt lở bờ suối Poong tại khu dân cư bản Na Tao (xã Pù Nhi).