Gấc có danh pháp khoa học momordica cochinchinensis, thuộc chi mướp đắng. Hoa có sắc vàng. Quả hình tròn, sắc xanh, khi chín chuyển sang đỏ cam. Vỏ gấc có gai rậm. Bổ ra mỗi trái thường có sáu múi, thịt gấc màu đỏ cam, hạt màu nâu thẫm. Ở Việt Nam có khoảng 3 loài thường gọi là gấc nếp, gấc tẻ và gấc lai.Trái gấc được sử dụng trong ẩm thực lẫn y học. Trong Đông y gọi hạt gấc là mộc miết tử (ba ba gỗ, hình gần như tròn, vỏ cứng, mép có răng cưa, hai mặt có những đường vân lõm xuống, trông tựa như con ba ba nhỏ. Nhân hạt gấc có vị đắng, hơi ngọt, tính ôn, hơi độc, vào hai kinh can và đại tràng có tác dụng chữa mụn nhọt, tiêu thũng.
Chống ung thư
Lycopen có nhiều trong trái cây có màu đỏ như cà chua, đu đủ, cà rốt, ổi ruột đỏ... Đặc biệt hàm lượng lycopen trong gấc cao gấp 70 lần so với cà chua. Nhiều nghiên cứu cho thấy, lycopen có khả năng chống ung thư đặc biệt là ung thư ống tiêu hóa (dạ dày, trực tràng, kết tràng…). Tuy nhiên, Y học khuyến cáo mỗi ngày người lớn chỉ nên sử dụng 20-25 giọt dầu gấc và 5-10 giọt đối với trẻ em.
Chữa bệnh trĩ
Bạn có thể dùng hạt gấc giã nát, thêm một ít giấm thanh, gói bằng vải, đắp vào hậu môn để suốt đêm. Mỗi đêm đắp thuốc một lần.
Chữa bướu hạch
Lấy hạt gấc bỏ vỏ cứng rang khô, tán thành bột. Mỗi lần uống 1 thìa cà phê, ngày uống 3 lần sau bữa ăn, uống 5 ngày liền. Bên ngoài dùng nhựa cây đại bôi vào chỗ đau, hạt gấc ngâm rượu làm cồn thoa bóp.
Hạm lượng lycopen trong gấc gấp 70 lần cà chua
Nâng sức đề kháng cơ thể
Curcumin trong dầu gấc có khả năng loại bỏ các gốc tự do gây ung thư có trong thức ăn, nước uống hàng ngày. Đồng thời nâng cao sức đề kháng, thể lực. Bên cạnh tinh chất Curcumin được coi là quý giá thì beta caroten chứa trong màng của quả gấc có tác dụng chống ôxy hóa mạnh, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Giúp cơ thể nâng cao hệ thống miễn dịch.
Bổ sung Vitamin
Trong dầu gấc chứa khá nhiều hàm lượng Beta carotene. Là tiền sinh tố của Vitamin A. Chất này khi vào cơ thể sẽ chuyển thành vitamin A, loại vitamin tuyệt vời đối với mắt. Nếu mỏi mắt, nhức mắt… nên bổ sung dầu gấc thường xuyên để có một thị lực tốt hơn.
Tốt cho tim mạch
Dầu gấc có tác dụng làm giảm LDL cholesterol, làm bền thành mạch, chống xơ vữa động mạch, từ đó chống tai biến. Mang lại cho bạn hệ tuần hoàn khỏe mạnh, tốt cho tim, người bị mắc bệnh tiểu đường. Chống các bệnh tim mạch, góp phần chống tai biến, tăng cường tuổi thọ.
Tốt cho hệ tiêu hóa
Các món ăn làm từ gấc không chỉ ngon, đầy màu sắc mà còn nhuận tràng chống táo bón tốt cho hệ tiêu hóa. Một bát bò xốt vang hay đĩa xôi gấc béo ngậy thơm ngon thật có sức hấp dẫn với bất cứ ai nhất là trong tiết trời se lạnh.
Gấc chế biến thánh nhiều món ngon cải thiện sức khỏe
Hạt gấc - thuốc dân gian
Hạt gấc nhìn xù xì, xấu xí nhưng cũng là vị thuốc bạn nhé. Nhân hạt gấc chứa chất dầu màu vàng, các chất dinh dưỡng như chất béo, đam, chất xơ, phosphtase…Thường dùng trị mụn nhọt, quai bị, sưng tấy, lở loét, tắc tia sữa…
Trị nám
Tách lấy hạt gấc, đem hấp chín rồi lấy lớp màng ngoài ra ăn liên tục, 3-4 tuần kết quả làn da sẽ sáng dần và mờ các vết nám, tàn nhang. Hoặc bạn cũng có thể lấy dầu gấc xoa đều lên mặt, massage nhẹ nhàng tầm 30 phút rồi rửa sạch mặt. Sau ít nhất một tháng, bạn sẽ thấy da mặt trắng sáng hơn và các vết thâm nám, tàn nhàng cũng nhạt màu đi nhiều. Kiên trì dùng thường xuyên hiệu quả càng rõ ràng hơn.
Chống lão hóa da
Theo các nhà khoa học Nhật Bản, trong màng đỏ quả gấc lượng lycopen nhiều hơn gấp 10 lần các loại rau quả khác có chứa lycopen. Đây là một chất chống oxy hóa, chống lão hóa rất mạnh mà cơ thể không tự tổng hợp được. Lycopen giúp làm đẹp da, trắng hồng và ngăn ngừa hình thành các vết nám.
Trái gấc tuy đơn giản nhưng mang lại rất nhiều ích lợi cho sức khỏe. Do đó, bạn hãy thường xuyên chế biến những món ngon với gấc đãi cả gia đình nhé. Gấc chỉ cho thu hoạch vào vụ đông nhưng bạn có thể bảo quản trong tủ lạnh là có gấc dùng quanh năm mà không lo hỏng. Gấc được biết đến nhiều nhất với món xôi gấc, khi đồ người ta cho thêm đường trắng, dừa nạo, hay bánh đậu xanh, đĩa xôi đỏ rực, thơm lừng là món hấp dẫn. Người ta còn sáng tạo ra bánh dầy gấc, chè gấc, bánh chưng gấc trứ danh. Hay như món xào thơm lừng của rươi tháng chín cùng củ niễng, vỏ quýt, trứng gà và lá gấc non tuyệt vị...
Huyền My