Nhà chức trách Trung Quốc vừa ra án phạt đối với chi nhánh kiểm toán của PricewaterhouseCoopers (PwC) tại nước này. Án phạt gồm 6 tháng đình chỉ hoạt động và số tiền phạt kỷ lục 441 triệu USD, tương đương 62 triệu USD, liên quan đến vai trò kiểm toán của công ty này tại tập đoàn bất động sản khổng lồ đã sụp đổ Evergrande.

Trong một động thái cảnh tỉnh mạnh mẽ đối với PwC, một thành viên của “câu lạc bộ tứ đại kiểm toán” (Big Four), cơ quan giám sát chứng khoán Trung Quốc cho biết qua điều tra đã phát hiện thấy PwC Zhong Tian LLP giúp che đậy và “thậm chí bỏ qua” hành vi gian lận của Evergrande khi thực hiện kiểm toán kết quả kinh doanh hàng năm của Hengde Real Estate vào các năm 2019 và 2020. Hengda là công ty thành viên giữ vai trò chủ lực trong Evergrande.

“PwC đã gây xói mòn nghiêm trọng cơ sở luật pháp và sự thành tín, đồng thời gây phương hại cho lợi ích của nhà đầu tư”, Ủy ban Điều tiết chứng khoán Trung Quốc (CSRC) nói trong một tuyên bố.

Theo hãng tin CNN, cơ quan chức năng Trung Quốc đã điều tra vai trò của PwC trong việc kiểm toán Hengda Real Estate kể từ khi CSRC hồi tháng 3 năm nay cáo buộc công ty bất động sản này có hành vi gian lận với số tiền lên tới 78 tỷ USD trong thời gian 2 năm tính đến 2020.

Án phạt dành cho PwC, bao gồm cả thời gian đình chỉ hoạt động và mức phạt tiền, là cao nhất từ trước đến nay đối với một công ty Big Four hoạt động tại Trung Quốc. Bản án được đưa ra trong bối cảnh PwC mất nhiều khách hàng và sa thải hàng loạt tại thị trường Trung Quốc trong những tháng gần đây.

Động thái của Bắc Kinh được cho là sẽ phủ bóng lên triển vọng của PwC tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. PwC Zhong Tian, công ty con chủ lực của PwC tại Trung Quốc đại lục, là công ty kiểm toán có thu nhập lớn nhất ở nước này trong năm 2022 - theo dữ liệu chính thức mới nhất.

“Chúng tôi lấy làm thất vọng với công tác kiểm toán của PwC Zhong Tian tại Hengda. Chất lượng kiểm toán được đưa ra thấp hơn tiêu chuẩn tới mức không thể chấp nhận được so với những gì mà chúng tôi kỳ vọng ở các công ty thành viên trong mạng lưới PwC” - liên minh toàn cầu các thành viên PwC nói trong một tuyên bố.

PwC cũng cho biết, như một phần trong các biện pháp nhằm “đảm bảo trách nhiệm và sửa sai”, thành viên cấp cao của PwC tại Trung Quốc Daniel Li phải từ chức và bà Hemione Hudson, người đứng đầu bộ phận quản lý rủi ro và điều tiết toàn cầu của PwC, được bổ nhiệm vào vị trí này.

6 tháng đình chỉ hoạt động đối với PwC Zhong Tian là biện pháp mà Bộ Tài chính Trung Quốc đưa ra. Cơ quan này cũng phạt PwC số tiền 116 triệu nhân dân tệ (16 triệu USD) vì sai phạm trong kiểm toán Hengda vào năm 2018 - theo một tuyên bố của bộ.

Một tuyên bố khác của CSRC cho biết đã tịch thu doanh thu của PwC Zhong Tian liên quan đến Evergrande, với tổng số tiền là 27,7 triệu nhân dân tệ, và phạt công ty này 297 triệu nhân dân tệ.

“Ở một phạm vi nhất định, PwC đã che đậy và thậm chí bỏ quan hành vi gian lận tài chính và những trí trá trong việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp của Evergrande”, tuyên bố của CSRC có đoạn viết. “Công ty này phải chịu sự trừng phạt nghiêm khắc theo quy định của pháp luật”.

Mấy tháng qua, ngày càng có nhiều khách hàng Trung Quốc, chủ yếu là doanh nghiệp quốc doanh và định chế tài chính, từ bỏ PwC sau khi nhà chức trách mở cuộc điều tra nhằm vào công ty kiểm toán này.

Ở thời điểm tháng 3 năm nay, PwC có khoảng 400 khách hàng Trung Quốc, là những công ty niêm yết cổ phiếu tại thị trường chứng khoán đại lục hoặc ngoài đại lục như Hồng Kông hay New York. Trong số đó có những công ty công nghệ khổng lồ như Alibaba và Tencent.

Một phân tích của hãng tin Reuters dựa trên thông tin niêm yết trên thị trường chứng khoán cho thấy đã có hơn 50 công ty Trung Quốc - bao gồm khách hàng lớn nhất là doanh nghiệp đại chúng của PwC ở Trung Quốc đại lục là Bank of China - đã ngừng sử dụng hoặc từ bỏ kế hoạch dùng dịch vụ kiểm toán của công ty này.